ارتقاء روابط پکن-تهران به سطحی بالاتر با سفر رئیسی به چین

 بعدازظهر سه شنبه 14 فوریه، سران دو کشور گفتگوی رسمی را برگزار کردند. همانطور که پیش‌بینی می‌شد، آنها در این گفتگو متعهد به تعمیق و تقویت روابط راهبردی همه‌جانبه بین دو کشور شدند. انتظار می‌رود روابط پکن-تهران با انجام این سفر به سطحی بالاتر ارتقاء یابد.

پیشبرد همکاری‌های «دوستان قدیمی»

همان طور که سیدابراهیم رئیسی در آستانه سفر به چین در مقاله منتشره خود در روزنامه «مردم» چین نوشت، چین و ایران «دوستان قدیمی» هستند و دوستی دو ملت به قرن دوم پیش از میلاد باز می‌گردد. در آن زمان، مقامی به نام «گانگ یینگ» از چین به ایران سفر کرده و مسیر تجارت چین-ایران-روم را گشود. ایران نیز به نقطه حساسی در جاده ابریشم باستان تبدیل شد.

با این حال، در زمان معاصر تبادلات دو کشور حتی فشرده‌تر شده است، در ژانویه 2016، شی جین پینگ به ایران سفر کرد و دو کشور روابط راهبردی همه‌جانبه را برقرار کردند. از آن زمان، روابط چین و ایران به سطح جدیدی رسیده و همکاری‌های آنها در زمینه‌های مختلف نیز پیوسته پیشرفت داشته است. تا مارس 2021، چین و ایران برنامه همکاری جامع را که در ایران به نام سند همکاری 25 ساله معروف است، امضا کرده و ژانویه 2022، دو طرف آغاز اجرای این طرح همکاری را اعلام کردند.

در گفتگوی سه شنبه سران دو کشور در پکن نیز بر عزم راسخ طرفین برای پیشبرد این روابط تاکید کردند. شی جین پینگ رئیس چمهور چین گفت که پکن همواره از یک زاویه راهبردی به روابط با ایران نگاه می‌کند و به گونه‌ای تزلزل‌ناپذیر آن را به پیش خواهد برد؛ سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور ایران نیز گفت که ایران متعهد به تعمیق و تقویت روابط با چین است و نسبت به آن عزم راسخی دارد.

تاکید بر ادامه اجرای برنامه همکاری 25 ساله

همان طور که پیش‌بینی می‌شد، سند همکاری 25 ساله چین و ایران موضوع مهمی در گفتگوی سه شنبه سران چین و ایران بود. دو طرف در این گفتگو متعهد به حسن اجرای این توافقنامه همکاری شدند.

رئیس جمهور چین تاکید کرد که در راستای اجرای برنامه همکاری 25 ساله، چین مایل به تعمیق همکاری‌ها در تجارت، کشاورزی، صنعت، زیرساخت‌ها و سایر زمینه‌ها با ایران و افزایش واردات محصولات کشاورزی است، در حالیکه رئیس جمهور ایران نیز گفت تهران امیدوار به حسن اجرای این برنامه همکاری و تعمیق همکاری با چین در زمینه های تجارت و زیرساخت‌ها و غیره است و از شرکت‌های چینی برای سرمایه گذاری در ایران و ورود گردشگران چینی بیشتر به ایران استقبال می‌کند.

شایان ذکر است که برنامه همکاری 25 ساله چین و ایران با پیش‌زمینه ترویج اجرای ابتکار «کمربند و جاده» امضا و به اجرا گذاشته شده است. حالا ایران نیز به عنوان یکی از تکیه گاه‌های اجرای این ابتکار شناخته می‌شود. در گفتگوی سه شنبه، سران دو کشور نیز بر ادامه مشارکت در اجرای این ابتکار کلان تاکید کردند.

تقویت همکاری و هماهنگی در پلتفرم‌های چندجانبه مانند سازمان همکاری شانگهای

در آستانه سفر به چین، سید ابراهیم رئیسی قانون الحاق ایران به سازمان همکاری شانگهای را برای اجرا ابلاغ کرد. این در برخی رسانه‌های چین به عنوان «پاسِ گل» ایران برای الحاق به سازمان همکاری شانگهای توصیف شده است.

دلیل اصلی تلاش ایران برای پیوستن به چنین پلتفرم چندجانبه‌ای این است که سازمان همکاری شانگهای نقش مهم فزاینده‌ای در منطقه اوراسیا ایفا می‌کند. تلاش ایران برای پیوستن به این سازمان نیز نمادی از گرایش نگاه ایران به سمت شرق تلقی می‌شود.

چین به عنوان یکی از کشورهای موسس سازمان همکاری شانگهای، مایل به تقویت هماهنگی و همکاری با ایران در چارچوب این سازمان است. شی جین پینگ در گفتگوی سه شنبه تاکید کرد که چین مایل به تقویت ارتباطات و هماهنگی با ایران در بسترهای چندجانبه مانند سازمان ملل و سازمان همکاری شانگهای به منظور اجرای چندجانبه گرایی واقعی و حفظ منافع مشترک کشورهای در حال توسعه است.

سران دو کشور همچنین مخالفت خود با یکجانبه گرایی و سلطه طلبی و قلدری را اظهار کرده  و بر حمایت از طرف مقابل برای حفظ حاکمیت و استقلال تاکید کردند.

ادامه تعمیق و تقویت روابط دوستانه دوجانبه، انتخاب صحیح چین و ایران، این دو تمدن کهن مبتنی بر تاریخ خود و واقعیت عینی است. انتظار می‌رود سفر فعلی رئیس جمهور ایران به چین به توسعه بیشتر روابط همکاری راهبردی همه جانبه بین دو کشور کمک کند.