مسمومیت دختران دانش آموز و سرباز کردن یک زخم قدیمی
نخستین مدارس دخترانه ایران را بشناسید/ چه کسانی مخالف مدرسه رفتن زنان بودند؟
اولین مدرسه دخترانه در سال ۱۲۵۳ شمسی و به دست مبلغان مسیحی آمریکایی ساخته شد. این مدرسه که ناصرالدین شاه هم از آن دیدن کرد، مورد سوء ظن برخی علمای قشری و مردم قرار گرفت.
خبر مسمومیت دانش آموزان دختر مدارس مختلف کشور، باعث شوکه شدن و ناراحتی بسیاری از شهروندان و به خصوص والدین این کودکان شده است. این مساله زمانی ملتهب‌تر شد که برخی انگشت اتهام را به سمت گروه‌های تندرو نشانه گرفتند. این در حالی است که اسلام و غالب علمای اسلامی مخالفتی با تحصیل دختران ندارند و خود، زمینه ساز ساخت بسیاری از مدارس بوده اند.
بر اساس اعلام دادستانی حوادث اخیر عمدی بوده است و بر اساس ادعای برخی منابع، یک گروه مذهبی تندرو و جزم مسئول مستقیم این حملات بوده است.
حمله به مدارس دخترانه در ایران در حالی صورت گرفته که بسیاری از ایرانیان تا چند ماه پیش نگران ممنوعیت ورود دختران افغانستانی به مدرسه و دانشگاه بودند و گمان داشتند که این مساله در ایران کاملا حل شده و دیگر مانند دوران قاجار در سطح عمومی مطرح نمی شود. اما حوادث اخیر نشان داد که کشمکش مربوط به این مساله همچنان وجود داشته و می تواند آسیب های اجتماعی مختلفی داشته باشد.
در این گزارش قصد داریم مروری بر تاریخ تعلیم و تربیت رسمی دختران در ایران و کشمکش افراد تندروی مختلف بر سر رفتن یا نرفتن دختران به مدرسه داشته باشیم. به راستی دختران ایران از چه زمانی وارد مدرسه شدند؟ آنها با چه چالش هایی روبه‌رو بودند و چگونه توانستند از پس این مشکلات برآیند؟ در این گزارش به این مسائل می پردازیم.
تاریخ تحصیل دختران پیش از شکل‌گیری مدارس
دختران پیش از شکل گیری مدارس نوین در اواسط دوران قاجاریه، می توانستند به مکتب‌خانه‌ها بروند. این رسم از زمان بسیار قدیم رواج داشت و فقط مختص ایران نبود و در شهرها و روستاهای عراق، سوریه، لبنان، مصر، پاکستان و هند و برخی بلاد دیگر اسلامی هم رواج داشت. مشهور است که لیلی و مجنون در مکتب‌خانه با هم آشنا و از همانجا دلباخته هم شدند. این داستان نشان می دهد که ورود زنان و دختران به مکتب خانه جایز بود و آنها می توانستند تعلیم ببینند.
با وجود این، هر چه سن دختر بالاتر می رفت ادامه تحصیل او سخت‌تر می شد. دخترانِ غالبا شهری در کودکی به مساجد و مکتب‌خانه‌ها می رفتند و تحت تعلیم معلمان زنی به نام "میرزا باجی" یا "ملا باجی" آموزش می دیدند. با این حال، بعد از تعلیم مقدماتی دیگر نمی توانستند وارد مدارس بزرگتر و رسمی شوند. در اسناد تاریخی شواهدی مبنی بر ورود زنان به مدارس بزرگی چون نظامیه وجود ندارد. تا قبل از مشروطه غالب دختران اشراف زاده یا فرهنگی در خانه تعلیم می دیدند. در اندکی مواردی هم برخی زنان جواز ورود به حوزه های علمیه را می یافتند که البته تعداد آنان بسیار کم بوده است.
تا پیش از شکل گیری مدارس نوین، غالب زنان تنها می توانستند سطح مقدماتی دروس یعنی خواندن و نوشتن و قرائت و حفظ قرآن را در مکتب خانه ها آموزش ببینند و بعد از آن باید از آموزش های مربوط به خانه‌داری یعنی آشپزی، دوخت و دوز و... بهره می بردند و یکسره از فضای درس و بحث و مدرسه دور می شدند.
مروری بر نخستین مدارس امروزی در ایران
اولین مدرسه امروزی و نوین در ابتدای سلطنت ناصرالدین شاه و به دستور امیرکبیر ساخته شد. این مدرسه یعنی دارالفنون مختص پسران بود و زنان و دختران اجازه ورود به آن را نداشتند. اولین مدرسه دخترانه در سال ۱۲۵۳ شمسی و به دست مبلغان مسیحی آمریکایی ساخته شد. این مدرسه که حتی ناصرالدین شاه هم از آن دیدن کرد، مورد سوء ظن برخی مردم قرار گرفت چرا که گمان می رفت به قصد مسیحی کردن دختران احداث شده است، به همین دلیل به دستور دولت وقت، ورود دختران مسلمان و ایرانی به این مدرسه و سایر مدارس نوین ممنوع اعلام شد و فقط دختران غیرمسلمان یا فرنگی می توانستند در آنجا درس بخوانند.
بعد از این، برخی زنان فرهیخته آن زمان مانند طوبی رشدیه یا رباب مرعشی در خانه خود شروع به آموزش مدرن دختران کردند که این محافل نیز با مخالفت قشریون مواجه شد و به زودی تعطیل گردید.
تا زمان انقلاب مشروطه چند محفل آموزشی دخترانه دیگر به وجود آمد که هر بار با مخالفت گروه های تندرو تعطیل شد. بعد از انقلاب مشروطه و افزایش آزادی های اجتماعی، مدارس امروزی دخترانه آرام آرام ظهور پیدا کردند. گروهی از نمایندگان مجلس اصرار داشتند که دختران همانند پسران وارد مدارس شوند به همین دلیل، روند ساخت مدارس دخترانه تسهیل شد. اولین مدرسه دولتی داخلی در تهران در سال ۱۲۸۶ شمسی گشایش یافت. نام این مدرسه «دبستان دوشیزگان» بود. مؤسس آن، بی بی خانم وزیرف همسر موسی خان میرپنج، از اهالی تحصیلکرده قفقاز بود. این دبستان، دختران بین ۷ تا ۱۲ سال را می پذیرفت و دارای ۵ معلم زن بود. به جز این مدرسه، می توان از مدرسه ناموس که آن هم در ۱۲۸۶شمسی به کوشش طوبی آزموده آغاز به کار کرد و نیز مدرسه «ترقی بنات» که توسط ماھرخ گوھرشناس در ۱۲۸۸ شمسی تاسیس شد، نام برد. البته نباید از خاطر برد که مدرسه ترقی به سرعت تعطیل شد. زمانی که شوھر ماهرخ گوهرشناس فهمید که او مدرسه ای تاسیس کرده او را متھم کرد که از دایره دین پا بیرون نھاده و با عمل شرم آور خود موجب بدنامی خانواده گردیده است به همین دلیل، مدرسه ترقی بنات عمر زیادی نداشت.
عالمان و روحانیونی که خود زمینه ساز ساخت مدارس دخترانه شدند
نباید از خاطر برد که بعد از مشروطه، علمای دینی بزرگ ایران هم از مدرسه رفتن دختران حمایت کرده و راه خود را از گروه های تندرو قشری که درک درستی از محتوای فرامین اسلامی نداشتند، جدا کردند. گروهی از این عالمان، خود در راه ساخت مدارس دخترانه پیش قدم شدند. به طور مثال، دو روحانی به نام‌های «شیخ عبدالله یزدی» و «حاج سیدهادی نوری» تأییده‌ای را برای خانم طوبی حریر فروش که خواهان تأسیس مدرسه دخترانه در تهران بود، نوشتند. متن این سند بدین قرار است: «بسمه تعالی. به شرف عرض می‌رساند، چون کمینه خیال تأسیس مدرسه دارم و باید قبلاً دو نفر از معروفین و اهل محل معرف اخلاقی مدیر مدارس باشند تا وزارت جلیله معارف بتواند اجازه تأسیس بدهد مستدعیم آنچه از سوابق حالات و اخلاق کمینه اطلاع دارید دو کلمه مرقوم بفرمایید. کمینه طوبی حریرفروش.»
بنابراین، مشخص است که علمای اسلام هیچ مخالفتی با مدرسه رفتن دختران نداشتند و این امر مربوط به برخی قشریون غالبا ناآگاه از ذات اسلام بود.
تلاشی که بالاخره به ثمر نشست
مدارس دخترانه امروزی با روی کار آمدن رضاشاه افزایش یافت و اگرچه گروهی از خانواده ها هنوز به این موسسات اعتماد نداشتند اما در تهران و برخی شهرهای مهم ایران رواج یافت.
مدارس دولتی دخترانه از دهه ۳۰ به بعد در بیشتر روستاها و شهرهای کشور ساخته شد و با فرهنگ سازی چند دهه ای و افزایش درک خانواده ها، بیشتر دختران به آن مدارس رفته و از حق آموزش برخوردار شدند. تا اواسط دهه ۴۰ تقریبا بیشتر دختران توانستند به دبستان ها رفته و سواد خواندن و ندشتن یاد بگیرند.
بعد از انقلاب اسلامی و تحول فرهنگی و آموزشی، ورود دختران به دبیرستان ها فراگیر شد و انقلابی در این زمینه رخ داد تا آنجا که در دهه ۷۰ و ۸۰ هم راه ورود دختران به دانشگاه ها هموار گردید و آنها بیشترین قشر افراد تحصیل کرده را شامل شدند.
در واقع، چالش تعلیم و تعلم دختران ایرانی پس از سالها محرومیت و حدود ۲۰۰ سال مبارزه و تلاش نافرجام، بالاخره به نتیجه رسید و تا آنجا پیش رفت که اکنون هیچ خانواده ای با هر فکر و فرهنگی، اجازه نمی دهد دخترش از حق تحصیل محروم باشد.
دختران عزیز سرزمینم ببینید درس خوندن شماها از نظر تاریخی هم پر از دردسر و ..بوده پس در هر شرایطی چ مجازی چ حضوری عاشقانه درس بخونید و اجازه ندهید یه عده تندرو به اهداف پلیدشون برسن خار چشم آنها باشید
مدیونید اگه فک کنید آخوندا موافق تحصیل دخترا بودن
برگشت به دوران قاجار مبارك باد
محمد علی شاه
درود بر امیر کبیر و رضا شاه کبیر که هردو برای علم و دانش دختران ایرانی نقش اصلی داشته اند.
شرم باد بر مسئولانی که تفکر طالبانی دارند.
اسم رضا شاه ملعون رو در کنار نام مبارک امیرکبیر قرار نده
رضا شاه که خیلی نقش داشت واسه همین سواد زنان قبل از انقلاب زیر ۲۰ درصد بود. بعد انقلاب ۹۰ درصد زنان ایرانی با سواد شدند. یعنی اگر انقلاب نمی شد شما همچنان بی سواد بودید
رضا شاه ملعون؟!اگر رضا شاه نبود مذهبیون متعصب ایران را در عهد قاجار نگه می داشتند!رضا شاه هم برای این بد شد که مقابل روحانیون باج نداد و گفت هر کسی باید کار کند.در واقع یکی از ارکان پیشرفت ایران و برون رفت از وضعیت حکومت قاجار رضا شاه بود.
رضا شاه که و پسرش که روشنفکر بودند و همواره پیگیر سواد آموزی زنان!ولی در آن زمان به واسطه جو ضد شاهنشاهی در قشر سنتی و اینکه مردم آن زمان بیشتر تابع سخنان روحانیت بودند کمتر دختران را به مدرسه می فرستادند و با توجه به آموزه های دینی می گفتند باید زودتر ازدواج کرده و بچه دار شوند!ولی جوانانی که در زمان محمد رضا شاه تحصیل کردند، شدند پدران و مادران کسانی که در اوایل انقلاب به دنیا آمدند!و بدین ترتیب قشر تحصیلکرده روز افزون شد!
نادان ها ماله کش. اگر رضاه شاه بجای احمد شاه قاجار قرار نگرفته بود احتمال زیاد الان داشتید با خر می‌رفتید مکتب . شماها مغز پوسیده کور چه به فهم کاری که رضا خان واسه حذف خرافات و تحجر و ورود مدرنیته و سواد به ایران کرد را بفهمید. اول اینکه رضاه شاه مدرسه و تحصیل و دروس مدرن که امروز تحت عنوان ادبیات ریاضیات زیست شناسی و... میخوانیم را وارد ایران کرد . از صفر درصد امکان تحصیل دختران امکان تحصیل را برای همه دختران و مردان فراهم کرد حتی در روستاهای دورافتاده از طریق ارسال سرباز معلم ها اینکه جمعیت سواد دار زمان پهلوی از الان کمتر بوده طبیعی چون پهلوی شروع کننده جریان تحصیل فراگیر در ایران بود و تا رسیدن نتیجه چندین دهه طول می‌کشید و دوم اینکه بخاطر تعصبات اون زمان اکثر مردم خیلی از خانواده ها خودشون اجازه نمیدانن دختراشون به مدارس و دانشگاه ها برن
لعنت به جفتشون که دشمن مردم بودند و از مردم قتل عام کردند. روحشون قرین دوزخ
جالبه ۶۰ درصد شرکت کنندگان در کنکور ۱۴۰۲ دختر هستند
، تبلیغات مسموم ✍🎵
جرم ، جرم است و وقتی مجرم دستگیر میشه ، مدافعان حقوق حشر وا ویلا به را میندازن که چرا؟🦬
رضاشاه روحت شاد.
تاريخ را آنچه هست بيان كنيد . مدارس از زمان قاجار و توسط قشر مرفه و فرنگ رفته تاسيس شد و مختص افراد خاص و پسران بود اما در دوران پهلوي زنان توانستند حمایت نمایندگان مجلس و مشروطه خواهان را براي تأسیس مدارس دخترانه کسب کنند. در سال 1326ق. خانم طوبی آزموده به کمک میرزا حسن رشدیه مدرسه ناموس را تأسیس کرد. این در حالی بود که شیخ فضل االله نوري با تأسیس مدارس دخترانه مخالف بود و در بیانیهي خود آن را در ردیف فاحشه خانه ها قرار میدهد . و هم چنان از افكار پوسيده شيخ فضل الله نوري در جامعه كنوني ما وجود دارند كه تلاش مي كنند تا از ورود دختران و تحصيل آنها جلوگيري كنند . افرادي متحجر و عقب مانده .
دروغ نگو شیخ فضل الله نوری سال ۱۲۸۸ به جرم ایستادگی مقابل استعمار به دار آویخته شد چرا تحریف میکنید
نادان مخالفت با انگلیس ها و روس ها را که ۹۵ درصد جامعه ایران داشتند چه ربطی به مخالفت شیوخ با درس خواندن زن ها دارد؟؟!!! تمامی شیوخ این مملکت از جمله فضل الله نوری مخالف شدید درس خواندن در مدارس بودن حتی برای مردان چه رسد برای زنان آنان فقط مکتب های قرانی و حوضه های علمیه را آنهم برای مردان مجاز می‌دونستن . برو یه پیرمرد بالا ۸۰ سال عادی پیدا کن ازش بپرس تا بهت بگه تمامی علما اون زمان مدارس را خانه شیطان می‌دونستن بخصوص در مورد دختران.
به دوچرخه اسب شیطان میگفتن . ساندویچ که تازه اومده بود را حرام می‌دونستن حتی یادمه وقتی مرحوم نمازی برای اولین بار آب لوله کشی را در شهر شیراز با هزینه خودش درست کرد تمامی علما شیراز آب لوله کشی را حرام می‌دونستن...برو بپرس بهت میگن این نادان ها با هر چیز جدید مخالف بودن مخصوصا هر چیزی که باعث افزایش سواد آگاهی و رفاه مردم میشد و ساخت خارجی ها بود
دختری که دوست داره شوهر کنه شوهرش بدین و دختری که دوست داره درس بخونه بگذارید درسش رو بخونه
حواستون باشه اگه جای این دو عوض بشه دخترتون بیچاره میشه
9:44 گل گفتی گفته هات طلا ولی جنس مذکرو هم میگفتی ب جنس مذکر هم پا فشاری نکنن برای زن گرفتن آسیب؛آسیبه هیچ فرقی نداره ممنونم
خیلی از مسئولی و روحانی های حال حاضر کشور هم چنین عقیده ای دارند مثل طالبان ولی قدرت انجامش رو ندارند چون میدونند ایران افغانستان نیست و این مردم مانند برخی از افغان ها پذیرشش رو ندارند و محشر بزرگی بپا خواهد شد در صورت اقدام . در هر صورت قبول وجود همچنین تفکر پنهانی در مسئولین برای مردم سخت نیست وقتی تجربه بدتری مثل اسید پاشان اتش به اختیار که برای تهدید زنان به حجاب را داشتیم که هیچوقت پیگیری و دستگیر نشدند در صورتی که اگر اراده ای برای مجازات انها بود فقط 24 ساعت زمان برای شناسایی و دستگیری انان توسط نیروهای امنیتی کافی بود .
تغذیه دادن در زمان شاه یادتان نرود در مدارس روحش شاد
چگونه میشود موضوعی به این مهمی در ابعاد گسترده ومدت حدود دوماه که قطعا لازمه انجام ان مستلزم رفت وامد وتحرک فیزیکی مسببین ان در مدارس می باشد وباوجود انواع امکانات کنترلی از چشم نهادهای مسول پنهان بماند .
هی زن زن نکنید و ادای آدمای دلسوز رو در نیارید بیشترین ظلم داره به پسران میشه همه چیز مخصوصا مالی و پولی را به زنان داده اند یکیش سربازیه که زنان نمی روند و تا ده بارم کنکور میدهند ولی پسر مظلوم فقط یک بار امتحان میده!!!!!!!! از مردان دفاع کنید اگه مغرض نیستید
باپدرآرزوی باغی بودروی خاکی که شکل مردن داشت،بس که تن تشنه بودخاک من پدرشوق جان سپردن داشت،روح رضاشاه ومحمدرضاشاه شاد
خطاب به سیاوش سلطان
چی الان جرمه؟درس خوندن دختر جرمه؟
مئافع حقوق حشر؟؟والا برداشت آدم از هرچیزی نشون تربیت خانوادگی همون فرده..اینکه جامعه ما بانوان تحصیل کرده داشته باشه شما مخالف همچین موضوعی هستین!! طرفداران این رژیم داعشی البته با این وضعیت میبینم داعش و طالبان از ما جلوترن!اصلا چرا اومدیم این پلتفرم داریم بحث میکنیم!!که نصف حرفا یا تایید نمیشه یا سانسور میشه!!
نور بر تاریکی پیروز خواهد شد.تمام
کسانی که چنین تفکرات پستی دارند ، جز کثیف ترین مخلوقات خدا هستند
حالا اگه عوامل آنها دستگیر شدند و معلوم شد کار منافقین و براندازها هست بازم کمپینگ حمایت از آنها می گزارید یا خواهان اشد مجازات برای آنها می شوید؟صبر می کنیم تا ببینیم.
عین انفجار مشهد در خرداد ۷۳ و همین مورد اخیرش هم شاهچراغ که کار منافقین و براندازها بود. مگه نه؟
کاری که رضا شاه نتوانست انجام بده امام با انقلاب همون دهه اول انجام داد و تمام فرزندان ایران حتی پدران و مادران را طی نهضت سوادآموزی با سواد کرد. الکی به اسمش نزنین، برید سایت های اروپایی را ببینید همه این را می دانند که انقلاب باعث شد زنان در آسایش بیایند بیرون، مشکل خانواده ها جو مسموم زمان شاه بود.
برو تاریخ را درست بخوان!توسعه مدارس و دانشگاهها به شکل امروزی را پهلوی زد!از سال تاسیس آنها هم مشخص است!وگرنه که روحانیون مانند مدرس و شیخ فضل الله و ... که کلا با مدرسه رفتن و حضور زن در جامعه مخالف بودند!اگر در زمان پهلوی بنیان این کار گذاشته نمی شد جمهوری اسلامی هم عمرا به این سمت حرکت می کرد!می توانی خاطره پسر دکتر حسابی از دیدارش با رضا شاه هم مطالعه کنی.
محض اطلاع شما دانشگاه های ایرانی زمان پهلوی با تعداد کم بودند و اکثرا برای تحصیل خارج می‌رفتند امروز ۴ میلیون دانشجوی درحال تحصیل ایرانی داریم و نیمی از آنها زن هستند
بله منتهی اون ۴میلیون که میفرمایید اکثرا راننده اسنپ شدند یا شغلهای غیر مرتبط با حداقل ۱۶تا بیست سال تحصیل
دانشگاه پهلوی اگر کمتر از الان بودن اولا کیفیت که اونا داشتن به هزارتا تا دانشگاه زپرتی الان می‌ارزید نکنه دانشگاه صد من یه غاز پیام نور و آزاد و غیر انتفاعی الان را معیار دانشگاه میدونی،؟!!! دوما اگر دانشجو به خارج یعنی به کشورهای پیشرفته جهان مثل آمریکا و اروپا می‌فرستادند اتفاقا بهترین کار اموزشی پهلوی بود چون دانشجویان ایرانی بهترین روش آموزش و اساتید جهان را می‌دیدند. و سطح علمیشون بینهایت بیشتر میشد و اونها میتونستن به عنوان استاد سطح دانشگاه ها ایران را بالا ببرند. تمامی نوابغ علمی شناخته شده ایران از این دانشجویان بورسیه شده دوران پهلوی هستند همچنین خلبان های بزرگ آوازه ایران
آره خوب! نامه اش به شاه مستند هست و سخنرانیهاش که به شاه گفت با دادن حق رای تحصیل و رانندگی به زنان آبروی دین اسلام رو بردی!!!! زحماتش برای شماها بوده نه ایرانیها!!!
این روایت تک بعدی ترینی که تا به حال دیدم، روایت میلی باب دل بی سوادان
مدارس آمریکایی…. مردم ایران از اول از اینکه یکی دیگه جاشون تصمیم بگیره بیزار بودند، این مدارس هم در راستای استعمار و تمدن سازی آمریکایی در نقاط مختلف دنیا تاسیس شدند، چون آمریکایی ها از همون اول تصور می کردند دستان خدا روی زمین هستند و وظیفه دارند بربرها را اموزش بدهند
شک نکن کار اونا نیست
مقاومت در برابر پیشرفت علم مثل اتومبیل و چراغ برق وقطار و.تلویزیون وتحصیل بانوان توسط روضه خوانان از قدیم بوده و هنوز همان نسل با وجود پیشرفت تکنولوژی در جهان با همان تفکر بسته بندی شده فعالیت میکنند. و از وقتی مستشاران طالبان پاشون به ایران باز شد شدت فشار اون تفکرات بر جامعه بیشتر شد . بخدا اگر حکومت قبل نبود ما امروز از طالبان در عمل به زن سانسوری از جامعه جلوتر بو دیم. روحانیون ما همان افکار طالبان رو دارند.به گواه تاریخ شیخ فضل الله نوری یکی از مخالفان تاسیس مدارس دخترانه بودند کسانی دیگر هم هستند که اگر خودتان کمی کتاباای تاریخی بخوانید با انها و تفکراتشون اشنا میشید...درد اینها اینه که منِ زن ،منِ دختر سواد در حد خواندن قران بلد باشم و ن بیشتر. و این مسمومیتها بعد از نزدیکی سیاستمداران ایران با طالبان جای شک و شبه نمیذاره که بفهمیم عده ای در قدرت هستند که مرید طالبان شده اند.حالا یا بالاخره دولت راه خودش رو از این افراد متحجر جدا میکنه ویا منافع مشترک وهم جهت بودن منافع مانع اقدام درست میشه.
و البته جای سوالی که برای من مادر پیش میاد اینه که چطور کسی رو که نصف شب پلاکارد اتش زد و یا شعار نوشت زود گرفتند و شدیدترین احکام براشون صادر شد اما کسانی که در روز روشن جان دختران ما رو به خطر انداختند هنوز بعد از چند ماه دستگیر و محاکمه نکردند؟ لطفا همان قاضی که برای محسن شکاریها انتخاب کردید رو مسئول این مسمومیتها بکنید.مسمومیتهایی که از قم شروع شد و بعد مشهد و امر وز چندین جای ایران مردم رو راهی بیمارستانها کرده.ما عدالت اجتماعی میخوایم عدالت قضایی میخوایم اگر میخواید ما باور کنیم انهایی که گفتید محارب هستند برای عاملان این مسمومیتها نباید حکم کمتر از انها باشه
بیخود طالبان‌طالبان راه ننداز
مشکل از خودتونه نه از طالبان. منتها همیشه عادتتون این بوده و هست که تقصیر خرابیهای خودتون رو به گردن بقیه بندازید: عربها، ترکها، یهودیها، امریکا، انگلیس، اروپا، اسرائیل، روسیه، چین، و حالا هم طالبان!
شماها خودتون طالبان بودید وقتی هنوز طالبان‌بودن مد نشده بود
روحش شاد و روانش گرامی