۱۰۰ تریلیون قطعه ردیابی نشده دور زمین می‌چرخد؟

دانشمندان خواستار یک معاهده قانونی الزام‌آور شده‌اند تا اطمینان حاصل شود که مدار زمین توسط زباله‌های فضایی آسیب نمی‌بیند، زیرا صنعت فضایی جهانی همچنان در حال رشد است.

این فراخوان برای اقدام به دنبال توافق  این هفته برای معاهده‌ای برای حفاظت از دریاهای آزاد است. با افزایش زباله‌های فضایی، مهم است که درس‌هایی در مورد پایداری از سایر نقاط کره زمین آموخته شود.

پیش‌بینی می‌شود که تعداد ماهواره‌های موجود در مدار از ۹۰۰۰ تا امروز به بیش از ۶۰۰۰۰ تا سال ۲۰۳۰ افزایش یابد. تخمین‌ زده می‌شود که بیش از ۱۰۰ تریلیون قطعه ماهواره قدیمی ردیابی نشده در دور سیاره می‌چرخند.

اگرچه ماهواره‌ها طیف گسترده‌ای از مزایای اجتماعی و زیست محیطی برای ما دارند، رشد پیش‌بینی‌شده این صنعت می‌تواند بخش‌های بزرگی از مدار زمین را غیرقابل استفاده کند. کارشناسان در مقاله خود با عنوان «محافظت از مدار زمین: اجتناب از اشتباهات دریاهای آزاد» تاکید می‌کنند که این نگرانی‌ها نیازمند اجماع جهانی در مورد نحوه بهتر اداره مدار زمین است. این کار در مجله «Science» منتشر شده است.

زباله فضایی چیست و چرا باید مدیریت شود؟

زباله‌های فضایی به هر قطعه‌ای از مواد مصنوعی گفته می‌شود که توسط انسان در فضا باقی می‌ماند. زباله‌ها می‌توانند اجرام بزرگی باشد مانند ماهواره‌هایی که پس از پایان ماموریت در فضا رها شده‌اند تا اجسام کوچکی باشد که از موشکی جدا شده‌اند. 

برخی از اجسام می‌توانند دوباره وارد جو زمین شوند، اما ماهواره‌هایی که در ارتفاعات بالاتر از ۳۶۰۰۰ کیلومتر باقی مانده‌اند، می‌توانند صدها و گاهی هزاران سال به دور زمین بچرخند. با افزایش تعداد ماهواره‌ها در مدار زمین، مشکل زباله‌های فضایی به یک نگرانی فزاینده تبدیل می‌شود. این در حال حاضر، بزرگترین خطر برای سایر ماهواره‌های موجود در مدار است، به طوری که ماهواره‌های فعال باید از مسیر خود خارج شوند تا اطمینان حاصل شود که آنها با هم برخورد نمی‌کنند و آسیب نمی‌بینند یا از بین نمی‌روند.

برای تقویت پایداری فضا باید کارهای بیشتری انجام شود

دانشمندان در مقاله خود تصدیق می‌کنند که تعدادی از صنایع و کشورها شروع به تمرکز بر پایداری ماهواره کرده‌اند و بسیاری از سازمان‌ها از برخورد ماهواره‌ها جلوگیری می‌کنند. در حال حاضر، پاک‌سازی زباله‌های فضایی توسط سازمان ملل اجرا می‌شود و از شرکت‌ها می‌خواهد ماهواره‌های خود را ظرف ۲۵ سال پس از پایان ماموریت از مدار خارج کنند.

با این حال، دانشمندان بر این باورند که پایداری ماهواره‌ها باید به گونه‌ای اعمال شود که هر کشوری را که برنامه‌ای برای استفاده از مدار زمین دارد، شامل شود. هر توافقی باید شامل اقداماتی برای اجرای مسئولیت تولیدکننده و کاربر در قبال ماهواره‌ها و زباله‌های فضایی از زمان پرتاب آنها باشد. هنگام بررسی راه‌هایی برای ایجاد انگیزه پاسخگویی باید هزینه‌های تجاری را نیز در نظر گرفت.

از تلاش‌ها برای مدیریت اقیانوس چه می‌توان آموخت؟

این هفته، پس از ۲۰ سال، کشورهای عضو سازمان ملل متحد بر سر معاهده‌ای برای حفاظت از دریاهای آزاد به توافق رسیدند. اگرچه این توافق پیشگامانه مدیریت فعالیت‌های اقیانوسی و حفظ محیط‌های دریایی را تضمین می‌کند، اما پس از سال‌ها بی‌توجهی که منجر به صید بی‌رویه، تخریب زیستگاه، اکتشاف معدن در اعماق دریا و آلودگی پلاستیک شده است، انجام می‌شود.

کارشناسان معتقدند که برای جلوگیری از سرنوشتی مشابه دریاهای آزاد، ضروری است که اقدامات فوری برای محافظت از محیط نزدیک سیاره ما در برابر زباله‌های فضایی انجام شود.

ماهواره‌ها برای سلامت مردم، اقتصاد، امنیت و خود زمین حیاتی هستند. با این حال، استفاده از فضا به نفع مردم و کره زمین، در خطر است. با مقایسه نحوه رفتارمان با دریاها، می‌توانیم قبل از اینکه به استفاده از فضا برای نسل‌های آینده آسیب بزنیم، دست به کار شویم.