واکنش دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی درباره واگذاری نظارت بر نمایش خانگی به صداوسیما/ جوّسازی‌ و فضاسازی ها یک نوع عوام‌زدگی است

شامگاه سی‌ام خردادماه خبری در پایگاه اطلاع‌رسانی دولت منتشر شد که مورد توجه اهالی رسانه قرار گرفت. شورای عالی انقلاب فرهنگی جلسه‌ای به ریاست سیدابراهیم رئیسی رئیس جمهور کشورمان تشکیل داد؛ در این جلسه به سیاست‌ها و ضوابط حوزه صوت و تصویر فراگیر (ساترا) پرداخته شد. براساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی، وظیفه نظارت در حوزه سکوهای صوت و تصویر فراگیر و شبکه نمایش‌خانگی طبق قانون اساسی و قوانین موضوعه، به عهده سازمان صداوسیماست.

البته این جمله را چندی پیش عبدالحسین خسروپناه به عنوان دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی هم اعلام کرده بود که همه دستگاه‌های حاکمیتی باید با صداوسیما در این باره هماهنگ باشند چون تعدد حاکمیتی آسیب می‌زند و بایستی وحدت رویه حفظ شود.

برخلاف همه حواشی‌ای که در فضای‌مجازی مطرح می‌شد و موضوع اختلافات میان وزارت ارشاد و صداوسیما را در این باره مطرح می‌کردند. اما اصل 175 قانون اساسی، سازمان صداوسیما را به عنوان مسئول انحصاری صوت و تصویر فراگیر در کشور مشخص کرده است. تفسیر شورای نگهبان قانون اساسی که به منزله قانون اساسی است و به همان اندازه اعتبار دارد در سال 1379 دستورالعمل‌ها را به صورت مطلق تفسیر کرده و در واقع حکمرانی در آنجا هم به عهده صداوسیماست.

بیشتر بخوانید:

بیانیه خانه سینمای ایران درباره مصوبات اخیر شورای عالی انقلاب فرهنگی

اعتراض شدید هنرمندان به رییس‌جمهور: چرا دنبال جمع‌کردن دلخوشی مردم هستید؟

آیین‌نامه تخلفات نمایش‌خانگی در راه

اما این نقص در موضوع تخلفات و آیین‌نامه تخلفات وجود دارد. تکلیف این نقیصه را هم پیمان جبلی رئیس صداوسیما در اولین اظهارنظر خود بعد از تثبیت مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی، روشن کرد. او گفت: ساترا به نمایندگی از صداوسیما مسئول تنظیم‌گری در حوزه صوت و تصویر فراگیر در فضای‌مجازی است؛  مشخصاً در حوزه رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر کاربرمحور و ناشرمحور به ویژه نمایش‌خانگی مسئولیت تنظیم‌گری و صدور مجوز تولید و انتشار به عهده صداوسیماست، این مبنا به علاوه مبانی قانونی دیگری که دارد، باید دنبال شود. ما در حال پیگیری آیین‌نامه تخلفات در مجلس و دولت هستیم که ان‌شاءالله دستگاه قضایی هم برای برخورد با تخلفات مسیر روان‌تر و سهل‌تری را طی کند.

انتقاد وزیر ارشاد

اما در همان روز اظهارنظر دیگری بازتاب‌های زیادی را به دنبال داشت. محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به عدم اطلاع‌رسانی صحیح درباره جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی واکنش نشان داد و گفت: آنچه که در افکار عمومی و برخی از رسانه‌ها در این باره منتشر شده، درست نیست چرا که بخش عمده این موضوع به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی واگذار شده است و بنا داریم تنظیم‌گری حوزه حکمرانی فرهنگی به صورت واحد انجام شود.

گفته می‌شود وزارت فرهنگ بر مجوزهای مربوط به حوزه‌های سینما، تئاتر، بازی و سرگرمی و فعالیت‌های فرهنگی و تبلیغات و… مدیریت می‌کند.

اما این فضای تناقض از همان روزِ اعلام مصوبه در دستور کار کانال‌های مجازی و برخی رسانه‌ها قرار گرفت. حتی پس از گفت‌وگوی رئیس رسانه ملّی با خبرنگار تسنیم، برخی از بازیگران و هنرمندان در صفحه مجازی‌شان بعضاً مدعی شدند "در اثر این مصوبه مردم به شبکه‌های ماهواره‌ای روی می‌آورند".

این جوّسازی‌ها در حالی اتفاق می‌افتد که این مصوبه هنوز بیرون نیامده دوستان بخوانند ببینند به نفع‌شان است یا نفع‌شان نیست. این جوّسازی‌ و فضاسازی یک نوع عوام‌زدگی است

به همین خاطر با حجت‌الاسلام عبدالحسین خسروپناه دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت‌وگو کردیم که او درباره این مصوبه توضیحاتی داد:

واکنش به شبهه‌ها و جوّسازی‌های بعد از اعلام مصوبه

حجت‌الاسلام خسروپناه با اشاره به اینکه معنای مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی این نیست که صداوسیما می‌خواهد دست و پای پلتفرم‌های نمایش‌خانگی را ببندد، به خبرنگار تسنیم گفت: مصوبه‌ای که شورای عالی انقلاب فرهنگی داشته دقیقاً مصوبه‌ای در راستای قانون اساسی است. یعنی در وهله اول، قانون اساسی مسئولیت صوت و تصویر فراگیر را به عهده صداوسیما گذاشته؛ بنابراین اگر شورای عالی انقلاب فرهنگی غیر از این مصوب می‌کرد خلاف قانون اساسی بود. نکته دوم این مصوبه، اصلاً معنایش این نیست صداوسیما می‌خواهد دست و پای پلتفرم‌های نمایش‌خانگی را ببندد و یا اجازه فعالیت ندهد؛ به هیچ وجه این طور نیست.

وی در واکنش به شبهه‌ها و جوّسازی‌های بعد از اعلام مصوبه، خاطرنشان کرد: برخی شبهه مطرح می‌کنند اگر فضای شبکه نمایش‌خانگی رونق پیدا نکند به دنبال آن رجوع مردم به ماهواره‌ها اتفاق خواهد افتاد. قطعاً این مصوبه در راستای تقویت نمایش‌خانگی است. یعنی در واقع باید این پلتفرم‌ها رشد و توسعه پیدا کنند و در راستای نیازهای فرهنگی مردم فیلم و سریال بسازند. به هر حال مهمترین ابزار فرهنگسازی فیلم و سریال است و این حوزه نباید تضعیف بشود.

ما به مردم‌سالاری دینی در حوزه فرهنگ قائلیم/ هنوز برخی مصوبه را ندیده‌اند

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به اینکه ما در حوزه فرهنگ به مردم‌سالاری دینی که نظریه مقام معظم رهبری و نظریه جمهوری اسلامی و حضرت امام(ره) است قائلیم، تأکید کرد: مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی در راستای تقویت پلتفرم‌ها و شبکه نمایش‌خانگی است. این جوّسازی‌ها در حالی اتفاق می‌افتد که این مصوبه هنوز بیرون نیامده دوستان بخوانند ببینند به نفع‌شان است یا نفع‌شان نیست. این جوّسازی‌ و فضاسازی یک نوع عوام‌زدگی است. هنوز برخی مصوبه را ندیده‌اند؛ این مصوبه 6 بند دارد و در بند ششم سیاست‌ها و اصول نمایش‌خانگی مدون شده و ما میدان وسیعی را براساس این سیاست‌ها به پلتفرم‌ها خواهیم داد. چرا که ما به مردم‌سالاری دینی که نظریه مقام معظم رهبری و در راستای نظریه جمهوری اسلامی و حضرت امام(ره) است، در حوزه فرهنگ قائلیم.

هیچ محدودیتی در کار نیست/ باید نمایش‌خانگی یک ساختار نظارتی سازماندهی شده‌ای داشته باشد

او به دوره نزاعی اشاره کرد که میان وزارت ارشاد و صداوسیما بود و باعث می‌شد ضوابط و کارکردها آسیب ببینند؛ او در ادامه افزود: حتماً باید فعالیت‌های فرهنگی در بخش خصوصی تقویت شود؛ چرا که دولت در توانش نیست همه حوزه‌های فرهنگی را دنبال کند. اما طبیعتاً باید نمایش‌خانگی یک ساختار نظارتی سازماندهی شده‌ای داشته باشد. چرا که قبلاً نزاعی میان وزارت ارشاد و صداوسیما بود و این نزاع باعث می‌شد ضوابط و کارکردها آسیب بینند. بنابراین قطعاً این مصوبه به نفع پلتفرم‌ها و نمایش‌خانگی است و در راستای توسعه و گستره بیشتر خواهد بود نه اینکه برخی می‌گویند قرار است در این فضا محدودیت ایجاد شود. 

آیین‌نامه تخلفات و تقسیم کار بین ارشاد و صداوسیما

حجت‌الاسلام خسروپناه در پاسخ به این سؤال که آقای جبلی اشاره کردند آیین‌نامه تخلفات نمایش‌خانگی در دولت و مجلس پیگیری می‌شود و تقسیم کار میان وزارت ارشاد و سازمان صداوسیما، خاطرنشان کرد: تقسیم کار وزارت ارشاد و سازمان صداوسیما کاملاً در این مصوبه آمده و بعد از ابلاغ مصوبه توسط ریاست محترم جمهور، حتماً به سمع و نظر همگان خواهد رسید و همه در جریانِ این تقسیم کار قرار خواهند گرفت. اما این نکته حائز اهمیتی است که این مصوبه در راستای تسهیل‌گری است. البته از طرفی دیگر به طور مثال یک درصد و دو درصد پلتفرم‌ها در برخی از سریال‌ها تخلفی کرده باشند طبیعتاً آیین‌نامه تخلفات هم توسط مجلس شورای اسلامی مصوب خواهد شد. 

وی خاطرنشان کرد: تأکید می‌کنم این مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی در راستای قانون اساسی است؛ دوم تأکید سیاستگذاری کلانی که در مجمع تشخیص مصلحت نظام در حوزه فرهنگ مصوب شده و اگر غیر از این بود یک نوع خلاف قانون تلقی می‌شد. نکته دیگر عمده این مصوبه در راه تسهیل‌گری برای تولید و ذینفعان نمایش‌خانگی است.