تورم «مسکن»، دوباره روی دوش کم‌درآمدها

بنظر می‌رسد که در مرداد امسال بیشترین فشار تورمی اقلام غیرخوراکی بر دهک‌های فقیر و بیشترین فشار تورمی کالاهای خوراکی بر دهک‌های ثروتمند وارد شده است. به طوری که هر چه از دهک‌های ابتدایی به سمت دهک‌های انتهایی حرکت می‌کنیم (از فقیر به غنی) نرخ  تورم ماهانه کالاهای غیرخوراکی و خدمات کاهش یافته و این نرخ برای کالاهای خوراکی روند صعودی به خود می‌گیرد.

می‌توان گفت که بالا رفتن تورم ماهانه گوشت و مسکن در مرداد امسال به ترتیب بخشی از علت بالاتر بودن تورم ماهانه خوراکی در دهک‌های ثروتمند و تورم غیرخوراکی در دهک‌های فقیر است.

تورم کالاهای خوراکی ثروتمندان بیشتر از فقرا

آخرین داده‌های مرکز آمار نشان می‌دهد که قیمت یک سبد یکسان از کالاهای خوراکی در مرداد امسال نسبت به تیر در کل کشور 2.6 درصد افزایش یافته است. با توجه به این که تورم ماهانه خوراکی‌ها در تیر 1.2 درصد بوده می‌توان گفت که تورم ماهانه اقلام خوراکی در مرداد افزایش یافته است. همچنین، تورم ماهانه کالاهای غیرخوراکی و خدمات نیز در کل کشور در دومین ماه تابستان برابر با 2.4 درصد بوده است.

بررسی‌های دقیق‌تر نشان می‌دهد که تورم ماهانه خوراکی‌ها و غیرخوراکی‌ها برای دهک‌های هزینه‌ای یکسان نبوده است. برای مثال تورم ماهانه خوراکی‌ها در دهک اول که نماینده فقیرترین قشر جامعه است برابر با 1.8 درصد شناسایی شده در حالی که هر چه به سمت دهک‌های ثروتمند حرکت می‌کنیم، این نرخ افزایش یافته و در دهک دهم به 2.9 درصد می‌رسد.

همچنین هزینه خرید یک سبد یکسان از اقلام خوراکی در مرداد برای خانوارهای دهک دومی 2.2 درصد بیشتر از تیر شده در حالی که این رقم برای دهک نهم معادل با 2.7 درصد است. بنابراین در مرداد امسال هر چه از دهک‌های فقیر به دهک‌های غنی نزدیک می‌شویم تورم ماهانه خوراکی‌ها افزایش می‌یابد و بنظر می‌رسد علت این رخداد در دهک‌های ابتدایی و میانی، بالا رفتن تورم ماهانه گوشت و بیش‌تر بودن وزن این خوراکی در سبد مصرفی آن‌ها نسبت به سایرین باشد.

روند معکوس تورم ماهانه غیرخوراکی‌ها

رفتار تورم ماهانه کالاهای غیرخوراکی برعکس این نرخ برای کالاهای خوراکی است؛ به طوری که تورم ماهانه غیرخوراکی‌ها و خدمات در دهک‌های ابتدایی بالا و در دهک‌های آخر، پایین است. برای مثال، هزینه یک سبد یکسان از کالاهای غیرخوراکی و خدمات برای خانوارهای دهک اولی در مرداد 2.9 درصد نسبت به تیر بیش‌تر شده است.

این رقم برای دهک‌های دوم و سوم به ترتیب برابر با 2.8 و 2.7 درصد است؛ در حالی که تورم ماهانه غیرخوراکی‌ها در دهک نهم معادل با 2.4 درصد و در دهک دهم به میزان 2 درصد به ثبت رسیده است.

علت رفتار ناهمگون تورم خوراکی و غیرخوراکی در دهک‌ها

در خصوص بالاتر بودن تورم ماهانه خوراکی‌ها در دهک‌های ثروتمند می‌توان گفت که در مرداد ماه تورم گوشت افزایش یافته و چون سهم تورم گوشت از تورم ماهانه خوراکی‌های دهک‌های غنی بالاتر بوده تورم ماهانه خوراکی مرداد ماه در دهک‌های ثروتمند نسبت به دهک‌های فقیر رقم بالاتری برآورد شده است.

بررسی‌ها نشان می‌دهد که بالاتر بودن تورم اقلام غیرخوراکی در دهک‌های ضعیف متهمی ندارد جز «مسکن».  تورم ماهانه مسکن  از 2.2 درصد در تیر به 3.3 درصد در مرداد افزایش یافته است. وزن این کالا در سبد مصرفی خانوارهای دهک‌های ابتدایی بسیار بالاتر از سبد خانوارهای دهک‌های بالا است؛ چرا که مسکن کالایی ضروری بوده و با وجود گران‌شدن اجاره‌بها، خانوارها بیش از یک حد مشخص قادر به حذف کردن آن نیستند.

بنابراین چون هم وزن این کالا و هم سهم آن از تورم ماهانه با حرکت از دهک‌های فقیر به غنی، روندی نزولی به خود می‌گیرد می‌توان گفت که علت بالاتربودن تورم ماهانه اقلام غیرخوراکی در دهک‌های نیازمند نسبت به دهک‌های ثروتمند، تورم مسکن است.