کودتا در فوتبال/ سوپرلیگ؛ ایده ای جهت مبارزه با برده داری نوین فیفا/ شورش پرز پیروز می شود؟

به گزارش خبر فوری، انقلابی که قرار بود سه سال پیش در فوتبال به وجود بیاید پس از سرکوب فیفا و یوفا و خاموشی موقتی، مجددا سر و صدا به پا کرده است. ایده سوپرلیگ که چندی پیش توسط فلورنتینو پرز، رئیس متمول و سیّاس باشگاه رئال مادرید مطرح شد، با تهدیدات تند یوفا و فیفا و کنارکشیدن باشگاه های مشهوری چون 6 تیم برجسته لیگ جزیره انگلیس و غولهای ایتالیایی، عملا کنار گذاشته شد. در میان باشگاه های برجسته تنها رئال مادرید و بارسلونا از ایده سوپرلیگ انصراف نداده و بر اجرای آن اصرار کردند. یوفا و فیفا و متولیان سوپرلیگ شکایت خود را به مراجع حقوقی اروپا سپردند در آخر، دیوان دادگستری اروپا در رایی تاریخی به نفع بارسلونا و رئال مادرید حکم داد و اعلام کرد که تصمیم فدراسیون جهانی فوتبال و کنفدراسیون فوتبال اروپا در ممانعت از برگزاری مسابقات سوپرلیگ در سال ۲۰۲۱ بر خلاف مقررات و اقدامی ضد رقابتی بوده است.

حالا دو رقیب دیرینه یعنی بارسلونا و رئال مادرید برای اولین بار، یک پیروزی مشترک به دست آورده اند؛ هر چند نباید از خاطر برد که اجرای طرح سوپرلیگ با مشکلات مختلفی روبه رو است و برای اجرایی شدن ایده پرز و لاپورتا (رئیس باشگاه بارسلونا) باید رضایت باشگاه های بزرگ دنیا جلب شود.

اما ایده سوپرلیگ چیست؟ آیا قابلیت اجرا دارد؟ فیفا و یوفا چه واکنشی داشته و حکم دیوان دادگستری اروپا چه نتایجی خواهد داشت؟

سوپرلیگ چیست؟

ایده اولیه سوپرلیگ توسط باشگاه های مطرح اروپا و جهت خروج از انحصار یوفا و فیفا مطرح شد. بر اساس این طرح، قرار بود 12 باشگاه بزرگ اروپا (رئال مادرید، یوونتوس، منچستر یونایتد، منچستر سیتی، آرسنال، لیورپول، تاتنهام، چلسی، بارسلونا، اتلتیکو مادرید، اینتر میلان، آث میلان) هر ساله در این رقابت حضور داشته و 3 تیم هم به این لیست اضافه شده و 5 تیم نیز به عنوان میهمان در این رقابت ها حضور داشته باشند.

با این حال، فرمت این رقابت ها در سال 2023 کمی تغییر کرد. فرمت جدید سوپرلیگ بعد از رای دیوان دادگستری اعلام شد. بر اساس اعلام سران سوپرلیگ، قرار است این لیگ به عنوان بزرگ ‌ترین تورنومنت فوتبالی فعالیت خود را از ژانویه 2025 آغاز کند. بر اساس فرمت جدید سوپرلیگ، هیچ تضمینی برای حضور دائمی هیچ تیمی در این رقابت ‌ها وجود ندارد. در فرمت جدید ۶۴ تیم در سه سطح مختلف در رقابت ‌ها حضور خواهند داشت که شامل لیگ ستارگان، لیگ طلایی و لیگ آبی خواهد بود. بر این اساس در لیگ ستارگان ۱۶ تیم حاضر خواهند بود که در دو گروه ۸ تیمی و به صورت رفت و برگشت با یکدیگر مسابقه می ‌دهند. در لیگ طلایی هم همین ساختار حکمفرما است و تیم ‌هایی که البته سطح‌شان پایین تر از لیگ ستارگان خواهد بود در ۲ گروه ۸ تیمی با یکدیگر رقابت می ‌کنند. در نهایت هم لیگ آبی با حضور ۳۲ تیم برگزار می ‌شود که فرمت آن تقریبا مشابه تورنمنت‌ های یوفا است و این تیم‌ها در ۴ گروه ۸ تیمی با یکدیگر برای صعود به مرحله بعد می ‌جنگند. در این مسابقات، در هر یک از لیگ ‌ها صعود و سقوط وجود خواهد داشت.

کودتایی که مجددا سرکوب شد

بعد از اعلام حکم دیوان دادگستری، باشگاه های مختلف شروع به اعلام نظر در رابطه با ایده سوپرلیگ کردند. در میان باشگاه هایی که در سال 2021 موافق ایده سوپرلیگ بودند، تنها رئال و بارسلونا بر سر حرف خود مانده و همچنان بر این ایده تاکید داشتند. سایر تیم ها در همان سال 2021 از سوپرلیگ خارج شدند. بعد از حکم دیوان دادگستری در سال 2023 هم بسیاری از باشگاه ها و لیگ های اروپایی اعلام کردند که به سوپرلیگ نخواهند پیوست. لالیگا، بوندس لیگا و لیگ جزیره اعلام کردند که هر تیمی به سوپرلیگ بپیوندد، با جریمه مواجه خواهد شد. تیم های انگلیسی، اینتر میلان و آ ث میلان ایتالیا هم اعلام کردند که حاضر به پیوستن به سوپرلیگ نیستند. تنها ناپولی ایتالیا و چند باشگاه کوچک اعلام وفاداری به سوپرلیگ کرده اند و یوونتوس هم در مورد این ایده ساکت بود.

سوپرلیگ؛ ایده ای جهت خروج از برده داری یوفا و فیفا

بانیان سوپرلیگ اعلام کرده اند که برای خروج از زیر یوغ انحصار یوفا و فیفا به ایده سوپرلیگ گرایش پیدا کرده اند. باشگاه های مانند رئال مادرید و بارسلونا که بدهی زیادی دارند معتقدند یوفا و فیفا بیشتر سود حاصل از مسابقات را به جیب خود می زنند و باشگاه ها سهم کمی از درآمدهای حاصل از فوتبال دارند. به همین دلیل، باشگاه ها باید خود، یک تورنمنت فوتبالی ایجاد کرده و درآمد کامل حاصل از این مسابقات را به دست آورند.

با این حال، قدرت یوفا و فیفا آنقدر زیاد است که به باشگاه های جهان اجازه خودنمایی نمی دهد. تهدیدات یوفا و فیفا کار خود را کرد و باشگاه ها را به انصراف از سوپرلیگ واداشت. با وجود این، ایده سوپرلیگ همچنان مانند یک دیو بالای سر یوفا و فیفا است و آنها را تهدید می کند. هر چند بعید است این ایده به این زودی ها اجرایی شود اما با حکم دیوان دادگستری، حالا ایده سوپرلیگ وجاهت قانونی دارد و هر زمان باشگاه ها احساس خطر کنند می توانند به آن بپیوندند.

خطر ایده سوپرلیگ زمانی بیشتر می شود که پی به انحصار هر چه بیشتر یوفا و فیفا ببریم. بانیان فیفا و یوفا در طول 4 سال اخیر، جهت کسب درآمد بیشتر شروع به افزایش بازی های مختلف کرده اند. بازی های دوستانه افزایش یافته و تعداد تیم های تورنمنت های مختلف افزایش یافته است. یک بازیکن در طول یک فصل حدود 80 الی 100 بازی ملی و باشگاهی می کند و غالبا با مصدومیت های طولانی مدت مواجه می شود. یک باشگاه به علت تورنمنت های مختلف معمولا هر ماهه 4 بازیکن اصلی خود را در اختیار ندارد و این در حالی است که باشگاه درآمد زیادی هم از این تورنمنت ها ندارد.

این انحصار باعث شکایت باشگاه ها و بازیکنان شده است. با تایید ایده سوپرلیگ ممکن است در صورت بدتر شدن اوضاع، باشگاه ها به هم نزدیک تر شده و جهت کسب درآمد بیشتر و کاهش برده داری مدرن فیفا و یوفا، تورنمنت خود را ایجاد کرده یا به سوپرلیگ بپیوندند.

مخالفان داخلی چه کسانی هستند؟

آنچه بیش از همه به یوفا و فیفا قدرت داده و مانع از اجرایی شدن ایده سوپرلیگ می شود، حضور دولت ها و کشورهای ثروتمند و ایجاد باشگاه های متصل به قدرت دولتی و ابرشرکت ها و به اصطلاح شکل گیری پدیده «تیم های نفتی» است. این تیم ها احتیاجی به درآمد حاصل از سوپرلیگ ندارند و به دلیل ارتباط پولی خوبی که با یوفا و فیفا دارند، توسط این نهادها حمایت می شوند و به همین دلیل، خواهان حفظ انحصار مسابقات فوتبالی در این دو نهاد (یوفا و فیفا) هستند.

پاریس سن ژرمن که توسط ناصرالخلیفی و دولت قطر اداره می شود، از همان روز نخست مخالف ایده سوپرلیگ بود و امروز نیز یکی از مخالفان اصلی این ایده است. سایر باشگاه های متمول نفتی نیز مخالف ایده سوپرلیگ هستند و ترجیح می دهند با یوفا و فیفا ارتباط داشته و تحت چارچوب های این دو نهاد، مسابقات را ادامه دهند.