دست آمریکا در دریای سرخ بسته است؟

اگرچه حملات حوثی ها به کشتی های تجاری در 19 نوامبر آغاز شد، اما هفته گذشته با شلیک موشک های بالستیک ضد کشتی به سوی چندین کشتی عبوری و اصابت این موشک ها به یکی از کشتی ها، این حملات تشدید شد. از آنجایی که هیچ یک از این کشتی هایی که اخیرا مورد حمله قرار گرفتند نه مقصدشان اسرائیل بود و نه متعلق به شرکت های اسرائیلی بودند، این نشانه ای بود از اینکه حوثی ها بیش از پیش سعی می کنند تجارت محلی را تحت فشار قرار دهند تا از این طریق اسرائیل را وادار کنند حملاتش به غزه را متوقف کند.

شرکت های حمل و نقل این پیام را دریافت کردند. 5 تا از بزرگترین شرکت های کشتیرانی اعلام کردند که کشتی های کانتینربر خود را از تنگه باب المندب دور خواهند کرد. تنگه باب المندب، آبراه استراتژیکی است که کشتی ها از طریق آن به سمت کانال سوئز حرکت می کنند و بیش از 10 درصد تجارت جهانی از این مسیر عبور می کند.

پس از اعلام این خبر، ترافیک کشتی ها در دریای سرخ، 35 درصد کاهش یافت. تجارت به طور کامل مسدود نشده است، زیرا اکثر کشتی ها می توانند مسیر امن تر اما طولانی تری را در اطراف آفریقا انتخاب کنند، ولی حوثی ها با این کار، هزینه حمل و نقل را در سطح جهانی افزایش داده‌اند و هزینه‌های مضاعفی بر تجارت تحمیل کرده اند، آن هم در زمانی که مشکلاتی در کانال پاناما ایجاد شده است. حمل و نقل پیچیده تر شده و بانک های مرکزی کشورهای مختلف، نگران افزایش تورم هستند. اگر اقدامات حوثی ها ادامه یابد، هزینه های مصرف کنندگان و تأثیر آن بر دولت های منطقه قابل توجه خواهد بود.

در صورت بسته شدن طولانی مدت دریای سرخ، اروپا و کشورهای حاشیه دریای مدیترانه بیشترین خسارت را متحمل خواهند شد. برخی از کشورهای شمال آفریقا مانند تونس و الجزایر نیز به صورت ویژه ای آسیب پذیر هستند، زیرا بیشتر تجارت آسیایی خود را از طریق کانال سوئز انجام می دهند. اسرائیل، هدف مورد نظر حوثی ها، پیش تر به دلیل توقف فعالیت کشتی های تجاری در بندر ایلات آسیب دیده است، اما اندازه نسبتاً کوچک این بندر، باعث شده تاثیر کلی آن نسبتا قابل کنترل باشد.

بازنده بزرگ انسداد در دریای سرخ، مصر است که یک چهارم درآمد ارزی اش به هزینه های ترانزیت از طریق کانال سوئز وابسته است. عبدالفتاح السیسی، رئیس جمهور مصر که هم اکنون به دلیل وضعیت بحران انسانی در غزه و همچنین اقتصاد رو به زوال مصر تحت فشار است، در صورت کند شدن عبور کشتی ها از کانال سوئز، ممکن است با فشار مالی بزرگی مواجه شود.

اختلال درازمدت ترافیک کشتی ها در دریای سرخ، بر قیمت انرژی به ویژه برای مصرف کنندگان در اروپا تأثیر خواهد گذاشت. حدود یک پنجم ترافیک کانال سوئز، نفت است، چه نفتی که به وسیله کشتی ها و چه آن بخشی که از طریق خط لوله سومد مصر ارسال می شود. حجم نفت خام و فرآورده های پالایشگاهی عبوری از این کانال، نزدیک به 9 میلیون بشکه در روز است که معادل تقریباً 12 درصد از کل تجارت دریایی است. توقف کامل حمل و نقل نفت از طریق این کانال، یک اختلال قابل توجه در تجارت انرژی خواهد بود و احتمالاً قیمت نفت خام را در سال 2024 افزایش می دهد.

حوثی ها می خواهند مانند حامی¬شان ایران، توانایی های خود را به رخ بکشند و اعتبار منطقه ای خود را افزایش دهند. آنها می خواهند اسرائیل را تحت فشار بین المللی قرار دهند تا حملاتش به غزه را متوقف کند و احتمالاً تا زمانی که این هدف محقق نشود، حمله به کشتی ها را ادامه خواهند داد.

ممکن است رفع خطر حوثی ها از طریق نیروی نظامی دشوار باشد. آنها بر خلاف حز‌ب الله لبنان که در حال مواجه مستقیم نظامی با اسرائیل است، در معرض تهدید فوری اندکی قرار دارند و اکنون در جنگ یک دهه ای خود با عربستان سعودی به آستانه پیروزی رسیده اند.

این همان چیزی است که این وضعیت را هم برای ایالات متحده و هم برای جامعه بین المللی تبدیل به یک موقعیت چالش برانگیز می کند. حوثی ها در قلعه های کوهستانی پناه گرفته اند و تامین مالی می شوند و به شدت با تسلیحات ایران، از جمله پهپادهای دقیق و موشک‌های کروز ضد کشتی و موشک‌های بالستیک، تجهیز شده اند. آنها با در اختیار داشتن مقادیر زیادی تسلیحات، می توانند این حملات را برای مدت طولانی ادامه دهند.

همه اینها در تفکر ایالات متحده که در حال حاضر برای جلوگیری از دور جدید حملات حوثی ها، بر افزایش حضور نیروی دریایی بین المللی در اطراف یمن متمرکز است، تأثیر می گذارد. یک کارزار حملات هوایی مستمر، توانایی حوثی ها را کاهش می دهد، اما این با دیگر هدف کلیدی  ایالات متحده یعنی جلوگیری از تشدید بحران منطقه ای تا حدی که ایران مستقیماً وارد درگیری نشود، در تضاد است.