کشف سنگ‌نگاره‌های باستانی از انسان‌های ماقبل تاریخ در کنار ردپای دایناسورها در برزیل
دیرینه‌شناسان در ایالت پارائیبای برزیل و در کنار ردپاهای ده‌ها میلیون‌ساله از دایناسورها، سنگ‌نگاره‌هایی یافته‌اند که تخمین زده می‌شود انسان‌های ماقبل تاریخ در حدود ۱۰ هزار سال پیش از خود به جا گذاشته‌اند.
محققان می‌گویند ردپای دایناسورها متعلق به سه گونه «ددپایان» (با نام علمی تروپودها)، «خزنده‌پایان» (ساروپودها) و «ایگوآنادندانان» (ایگوانودنتی‌ها) از این جانداران قدیمی هستند و به شکل پراکنده روی سنگ‌های این ناحیه دیده می‌شود.
سنگ‌نگاره‌های موجود که به دست انسان‌ها درست شده‌اند اما عمدتاً از الگوهای دایره‌ای تشکیل شده و تعدادی از آنها بسیار شبیه به ردپای دایناسورهای «تریداکتیل» هستند که در این سایت نیز وجود دارند.
سنگ‌نگاره‌ها هنوز به طور مستقیم قدمت‌گذاری نشده‌اند، اما پیش از این دفینه‌های انسانی مربوط به حدود ۱۰ هزار سال پیش در دو مکان مجاور پیدا شده بود.
یکی از این مکان‌ها که «پدرا دو الکساندر» نام دارد حاوی دفینه‌هایی بود که از ۹۴۰۰ سال تا ۲۶۲۰ سال قدمت داشتند. این بازه زمانی گسترده‌ای است که انسان‌ها می‌توانسته‌اند در آن سنگ‌نگاره‌ها را حکاکی کنند، اما پژوهشگران می‌گویند بعضی سنگ‌نگاره‌ها و طراحی برخی از چهره‌ها به وضوح از الگوهای بسیار قدیمی‌تر الهام گرفته شده‌اند.
«ددپایان»ها گروهی از جانداران دوپا و اغلب گوشتخوار بودند که شامل دایناسور تی‌رکس و تمامی پرندگان امروزی می‌شدند. «خزنده‌پایان» چهارپایان عظیم‌الجثه و گیاهخواری بودند که به راحتی با گردن درازشان و یا بدن بزرگشان قابل تشخیص بودند. «ایگوآنادندانان»ها نیز گروهی دوپا و گیاهخوار به حساب می‌آمدند که شامل ایگوآنودون‌ها و همچنین هادروسارهای اردک‌منقار بودند.
برزیل زمانی محل سکونت گروهی از جانوران باستانی از جمله دایناسورها، همتایان بالدار آنها (خزنده‌بال‌سانان یا پتروسورها) و دیگر خزندگان باستانی بود.
محققان در مقاله خود نوشته‌اند: «نزدیکی سنگ‌نگاره‌ها به ردپاهای فسیل شده بیانگر ارتباط فعال انسانی با صخره‌های فسیلی بوده و نشان می‌دهد این آثار نه تنها توجه جامعه بومی را به خود جلب کرده‌اند، بلکه برای آنها چیزی معنی‌دار بوده‌اند و در مجموعه دانش آنها ادغام شده‌اند.»
سنگ‌نگاره‌های باستانیTroiano et al., Scientific Reports 2024
به گفته آنان، هیچ سنگ‌نگاره‌ای با ردپاهای دایناسورها همپوشانی نداشته یا آسیبی به آن وارد نکرده است، امری که «نشان‌دهنده توجه سازندگان است».
پیش از این سنگ‌نگاره‌هایی مشابه در سایت باستان‌شناسی «جونکو» در نزدیکی این محل پیدا شده بود که شامل مجموعه‌ای از اشکال هندسی شبیه ستاره‌ها، چرخ‌های پره‌دار، گل‌ها و بناها بود.
با توجه به عدم شناخت آمریکای جنوبی‌های باستان از دایناسورها، تیم محققان می‌گوید احتمالا سازندگان سنگ‌نگاره‌ها ردپای دایناسورها را با ردپاهای شترمرغ آمریکایی اشتباه گرفته‌اند.
جا پای نصراالله است .