بن‌سلمان عقب‌نشینی کرد؛ پروژه یک تریلیون‌دلاری عربستان سعودی شکست می‌خورد؟

 این پادشاهی با سرمایه‌گذاری هنگفت در برنامه موسوم به «چشم‌انداز ۲۰۳۰ عربستان سعودی» با هدف کاهش وابستگی به نفت، ۱۵ پروژه جسورانه خود را به جهان معرفی کرد. پروژه‌هایی که بنا به ادعای این کشور قرار بود در آنها از فناوری‌هایی که هنوز اختراع نشده‌اند استفاده شود.

وعده ساخت بلندترین آسمان‌خراش‌های جهان، شهرهای آینده‌نگر و حتی یک ماه مصنوعی ازجمله پروژه‌های پرهزینه عربستان سعودی در این میان بوده است.

اما باوجود هزینه یک تریلیون دلاری عربستان برای دستیابی به برترین دستاوردهای جهان تا پایان دهه جاری، این کشور ممکن است به این زودی نتواند اتکای خود به نفت را رها کند.

پروژه شاخص این چشم‌انداز، لاین، که قرار بود یک آسمان خراش افقی به طول ۲۶۰ کیلومتر باشد و اقتصاد عربستان سعودی را متحول کند، اکنون به طور چشمگیری از اهداف خود عقب‌نشینی کرده است.

تحلیل‌گران مدت‌هاست که در مورد این پروژه تردید داشته‌ و آن را به دور از واقعیت توصیف کرده‌اند. پروژه‌ای که اغلب به فناوری‌هایی می‌بالد که هنوز ساخته نشده‌اند.

تحقیقات بلومبرگ در سال ۲۰۲۲، که در جریان آن با ۲۵ پرسنل مصاحبه و ۲۷۰۰ صفحه مقاله داخلی را بررسی کرد، نشان داد که این پروژه با شکست و تاخیر مواجه شده است.

بلومبرگ با استناد به منابع نزدیک به این پروژه در مقاله خود درباره کاهش مقیاس The Line توسط عربستان سعودی گزارش داد که با وجود اینکه در چهارمین ماه سال میلادی به سر می‌بریم، این پادشاهی نتوانست بودجه نئوم (NEOM) را برای سال ۲۰۲۴ تصویب کند.

طبق گزارش‌ها، هزینه‌های هنگفت نئوم باعث نگرانی مقامات شده است و این نشان می‌دهد که ثروت عظیم عربستان سعودی ممکن است آن‌طور که تصور می‌شد بی‌حد و حصر نباشد.

چندین پروژه مطرح شده در «چشم‌انداز ۲۰۳۰ عربستان» نیز قرار است به تعویق بیفتند. محمد الجدان، وزیر دارایی، در دسامبر گذشته گفت که این پروژه برای ساخت «کارخانه‌ها» و «منابع انسانی کافی» به زمان بیشتری نیاز دارد. او تاخیر در برخی از پروژه‌ها را به نفع اقتصاد دانست.

عملی بودن پروژه‌های نئوم و لاین مدت‌هاست که مورد تردید بوده است.

سال گذشته اتین بو ابدو، معمار و شهرساز، گفت که تصاویر سه بعدی ارائه شده، تصاویر معماری سه‌بعدی کلاسیک نیستند و طراحان پروژه بیشتر به سراغ طراحان بازی‌های ویدئویی رفته‌اند. او ادعا کرد که این طرح حاوی تکنولوژی‌های فراوانی است که ما هنوز آنها را نداریم.

بسیاری از عناصر ضروری The Line، به ویژه آنهایی که به انرژی و حمل و نقل مرتبط هستند، مبتنی بر فناوری‌هایی هستند که هنوز وجود ندارند، حتی برای ساخت نمونه‌های اولیه.

پروژه لاین قرار بود تا سال ۲۰۳۰ خانه ۱.۵ میلیون نفر باشد اما اکنون ۳۰۰ هزار نفر جمعیت برای آن در نظر گرفته شده و گفته می‌شود به جای ۲۶۰ کیلومتر، ۲.۴ کیلومتر طول خواهد داشت.

شهر یک تریلیون دلاری محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی، در بیابان قرار بود «انقلاب تمدن» باشد. برنامه‌ای که برای افزایش تنوع اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی این کشور راه‌اندازی شد و قرار بود نوری بر شیوه‌های جایگزین زندگی بتاباند.

این سازه با ۲۶۰ کیلومتر طول و ۲۰۰ متر عرض، قرار بود در استان تبوک و رو به مصر در امتداد دریای سرخ ساخته شود. درون آن نیز قرار بود هر چیز لوکسی که یک فرد می‌تواند آرزویش را داشته باشد، از یک بندر شناور هشت ضلعی گرفته تا مسیر شنا و پیست اسکی مصنوعی و یک استادیوم ورزشی ساخته شود.