سرقت ادبی هوش مصنوعی توسط آمریکا بیانگر اهمیت حفاظت از مالکیت معنوی

تیمی از «دانشگاه استنفورد» یک مدل زبانی بزرگ موسوم به Llama-3-V را رونمایی کرد که از کار متن باز «دانشگاه تسینگ‌هوا» و MiniCPM-Llama3-V 2.5 شرکت فناوری چینی «مدل‌بست» سرقت ادبی کرده است. این اتفاق نگرانی گسترده‌ای را هم در محافل دانشگاهی و هم در میان عموم مردم برانگیخته و مسائل مربوط به صداقت دانشگاهی، حاکمیت جامعه متن باز و حفاظت بین‌المللی از دستاوردهای نوآورانه چین در مالکیت معنوی (IP) را برجسته ساخته است.

شرکت چینی مدل‌بست، MiniCPM-Llama نخستین مدل بزرگ چندحالته پیشرفته خود را در سال 2021 رونمایی کرد. این شرکت در آوریل امسال اولین دور تامین مالی صدها میلیون یوان چین معادل ده‌ها میلیون دلار آمریکا را تکمیل کرد و متعاقب آن MiniCPM-Llama3-V2.5 را راه اندازی نمود که به عنوان قدرتمندترین مدل چندوجهی پیشرفته جهان با هشت میلیارد پارامتر توصیف می‌شود.

این اتفاق، رکوردهای جدیدی را در تشخیص نوری کاراکترها و سرعت رمزگذاری تصویر ثبت کرد.

این مدل به طور خاص برای سناریوهای کاربردی صنعتی مانند تجارت الکترونیک، امور مالی و آموزش مناسب است، برخلاف مدل‌های قدرتمندتر تعمیم‌یافته‌تر مانند ChatGPT، Claude و Google's Gemini که برای کارهای عمومی‌تر مانند ربات‌های چت و پردازش متن و عکس در نظر گرفته شده‌اند.

دو دانشجوی دانشگاه استنفورد و یک دانشجوی دانشگاه کالیفرنیای جنوبی 29 مه (10 اردیبهشت) مدل زبانی بزرگ خود موسوم به Llama-3-V را روی یک جامعه متن‌ باز مشهور رونمایی کردند. ادعا شد که این مدل قادر به آموزش یک مدل چندوجهی با قیمت فقط 500 دلار در مقایسه با مدل‌های مشهور مانند GPT-4V است و همین باعث ایجاد حساسیت در آن جامعه شد.

با این وجود مشخص شد که مدل این دانشجویان آمریکایی از لحاظ ساختار و کد شباهت بسیاری به MiniCPM-Llama3-V 2.5 دارد. «لی داهای» مدیرعامل شرکت چینی مدل‌بست در سوم ژوئن (14 خرداد) مدارکی را منتشر ساخت مبنی بر اینکه پروژه تیم دانشگاه استنفورد از داده‌های متن باستانی چینی فاش نشده استفاده کرده است. او با انتشار پستی در بخش لحظات «وی‌چت» خود گفت این دو مدل درجه بالایی از شباهت را در واکنش‌های خود نشان می‌دهند و حتی از خطاهای مشترکی برخوردارند و اینکه برخی داده‌های مرتبط هنوز به صورت عمومی منتشر نشده است.

اینجا بود که دو دانشجوی استنفورد چهارم ژوئن (15 خرداد) در شبکه اجتماعی «ایکس» (توئیتر سابق) عذرخواهی کرده و سرقت ادبی را پذیرفتند و گفتند که این مدل را حذف خواهند کرد.

این رویداد هم در جامعه دانشگاهی و هم در میان عموم مردم ولوله ایجاد کرد چرا که یادآور اهمیت صداقت تحصیلی است که مبنای پژوهش‌های علمی است.

رعایت صداقت دانشگاهی برای ترویج پیشرفت آکادمیک و نفع رساندن به جامعه ضروری است. با این وجود تیم آمریکایی به شکلی جدی اصول اخلاقی دانشگاهی را نقض و شهرت خود را لکه دار کرد و به شکلی منفی بر کل جامعه دانشگاهی تاثیر گذاشت.

سرقت ادبی هوش مصنوعی توسط ایالات متحده همچنین نشان دهنده ضعف حاکمیت چارچوب متن باز است که برای توسعه و به اشتراک گذاری مدل‌های هوش مصنوعی ضروری محسوب می‌شود. به منظور جلوگیری از سرقت ادبی و دیگر رفتارهای غیراخلاقی، یک سازوکار قدرتمد بازبینی کد باید راه اندازی شود.

علاوه بر این، اتفاق فوق نشان دهنده چالش‌ها و فرصت‌ها در حفاظت از مالکیت معنوی دستاوردهای نوآورانه چین است. نوآوری فناورانه یک نیرو محرکه ضروری برای پیشرفت به حساب می‌آید و مالکیت معنوی سنگ بنای آن است. 

در عصر هوش مصنوعی، دارایی‌های ناملموس مانند الگوریتم‌ها، مدل‌ها و داده‌ها از ارزشی قابل توجه برخوردارند. اگر نتایج پژوهش‌های علمی سرقت شوند، به شکلی اجتناب ناپذیر فرایند نوآوری را مختل خواهد کرد.

شرکت‌های چینی پیشرفتی قابل توجه در بخش هوش مصنوعی داشته‌اند و ذخایر فناورانه اساسی را ایجاد کرده‌اند که مستحق حفاظت مناسب و قانونی است.

رسوایی مذکور زنگ خطر را برای شرکت‌های هوش مصنوعی چین به منظور حفاظت از مالکیت معنوی خود در عرصه بین‌المللی به صدا در آورده است.

چین تلاش‌های مهمی در نوآوری هوش مصنوعی انجام داده اما حفاظت از مالکیت معنوی همچنان یک مساله حیاتی است که باید فورا در همکاری و رقابت بین‌المللی به آن پرداخته شود به ویژه با وجود رقابت فناورانه شدید میان چین و ایالات متحده.

هم چین و هم آمریکا به عنوان نیروهای بنیادین در توسعه فناوری جهان، دارای پتانسیل و مزیت‌های فراوانی در نوآوری و کاربرد فناوری دارند.

تقویت همکاری علمی و فناورانه میان دو کشور در محیطی منصفانه و عادلانه به ترویج پیشرفت فناورانه جهان و دستیابی به نتایج برد-برد کمک خواهد کرد.  

فقط با احترام و حفاظت از حقوق مالکیت معنوی می‌توان همکاری درازمدت و سالم میان دو طرف را تضمین کرد.