راهنمای جامع بازار اجاره؛ از وام ودیعه مسکن تا سامانه‌های خودنویس
چهار پدیده اجاره مسکن در تابستان ۱۴۰۳ را بشناسید
مرکز آمار در آخرین گزارش خود تورم نقطه‌به‌نقطه اجاره را اعلام کرد و گواهی داد مستاجران ناچار شده‌اند در تیرماه به طور متوسط ۴۳.۲ درصد بیشتر از تیر پارسال بابت اجاره مسکن هزینه بپردازند.
وام ودیعه مسکن همچنان رویایی است دور از دسترس. تنها حدود ۳۰ درصد متقاضیان واجد شرایط تا اوایل تیرماه امسال موفق شده‌اند وام ودیعه مسکن دریافت کنند.
فصل داغ جابه‌جایی مستاجران به نیمه رسیده است. تقلا و چانه‌زنی تا آخر شهریور ادامه پیدا می‌کند و مالک و مستاجر فرصت دارند حرفشان را به کرسی بنشانند. برخلاف تصور عامه مردم، مالکان هم دل توی دلشان نیست. اگر خانه خالی بماند، جز ضرر و زیان مالی هنگفت، تیغ مالیات خانه خالی هم بالای سرشان است هرچند مجریان قانون هنوز نتوانسته‌اند سازوکار اجرای مالیات خانه خالی را روی غلتک بیندازند. سقف مجاز افزایش اجاره‌بها هم موبه‌مو اجرا نمی‌شود، چون صاحبخانه‌ها از زیر بار آن شانه خالی می‌کنند. قانون مصرانه از مستاجران می‌خواهد کوتاه نیایند و اگر حال‌وحوصله داشتند، نگذارند زیاده خواهی صاحبخانه‌ها بی‌جواب بماند. امکان شکایت از صاحبخانه در صورت تخطی از قانون سقف مجاز افزایش اجاره‌بها، تا پنج سال بعد پیش‌بینی شده و اگر بتوانید طرف را محکوم کنید، ناچار می‌شود علاوه بر رقم اضافه دریافتی، سه برابر جریمه بدهد و بدجوری نقره‌داغ خواهد شد. سامانه خودنویس و امکان محاسبه آنلاین حق کمیسیون املاک از دیگر پدیده‌های بازار اجاره در تابستان ۱۴۰۳ هستند و نباید دست‌کم گرفته شوند.
سقف مجاز افزایش اجاره‌بها
سقف مجاز افزایش اجاره‌بها، امسال توسط دفتر ریاست‌جمهوری اعلام شد و وزارت راه و شهرسازی برای دیده‌شدن آن زحمت زیادی کشید. سر و ریخت جدول نشان می‌دهد رویش کلی وقت گذاشته‌اند.
سقف مجاز افزایش اجاره‌بها، به طور متوسط ۲۵ درصد اعلام شده، ولی برای هرکدام از ۳۱ مرکز استان عددی اختصاصی پیدا کرده‌اند. یزد با ۲۵.۲ درصد، حداکثر سقف افزایش اجاره‌بها را به خود اختصاص داده و حتی بالاتر از تهران قرار می‌گیرد. سقف مجاز افزایش اجاره‌بها در زاهدان ۲۲ درصد است.
سقف مجاز افزایش اجاره‌بها در تهران معادل ۲۵ درصد عنوان شده؛ درست مثل ۲۵ مرکز استان دیگر از جمله همدان، بندرعباس، اراک، ساری و حتی سنندج. از این طرف افزایش اجاره‌بها در پنج شهر بزرگ بوشهر، اهواز، یاسوج، سمنان و زنجان طبق بخشنامه تا سقف ۲۳ درصد قانونی به حساب می‌آید.
قانون سقف مجاز افزایش اجاره‌بها در سال‌های گذشته هم وجود داشته منتها تجربه نشان می‌دهد مستاجران نباید رویش حساب باز کنند، چون صاحبخانه‌ها زیربار آن نمی‌روند. مرکز آمار در گزارش تیرماه، تورم نقطه‌به‌نقطه اجاره را اعلام کرد و گواهی داد ایرانی‌ها ناچار شده‌اند در تیرماه امسال به طور متوسط ۴۳.۲ درصد هزینه بیشتری نسبت به تیر پارسال بابت اجاره مسکن هزینه بدهند.
بیشتر بدانید | قانون سقف مجاز افزایش اجاره‌بها در همین مدل اجرای نصفه‌نیمه می‌گوید اگر مالک زیاده‌خواهی کند، مستاجر تا پنج سال بعد از نقل‌مکان می‌تواند با شکایت از موجر مابه‌التفاوت پرداختی نسبت به سقف تعیین شده را پس بگیرد. موجر نیز در صورت محکومیت باید سه برابر اجاره‌بها را در قالب جریمه به دولت بپردازد
حق کمیسیون مشاوران املاک
محاسبه آنلاین حق کمیسیون املاک ۱۴۰۳، یکی از جستجو‌های پرتکرار اخیر کاربران در سایت گوگل است و از تلاطم بازار اجاره‌بها خبر می‌دهد. مستاجران و صاحبخانه‌ها با هزار مصیبت و بدبختی پای میز مذاکره می‌نشینند و هرطور شده توافق می‌کنند، اما موقع محاسبه کمیسیون که می‌رسد با درخواست‌های عجیب روبرو می‌شوند و دنبال جواب سوال‌هایشان راهی گوگل می‌شوند.
محاسبه آنلاین حق کمیسیون املاک ۱۴۰۳، توسط سایت‌های مختلف انجام می‌شود. بعضی‌هایشان قدیمی هستند و حتی نمی‌دانند نرخ مالیات بر ارزش افزوده امسال به ۱۰ درصد افزایش پیدا کرده است. سایت رسمی اتحادیه صنف مشاوران املاک، نمونه‌ای خوب و کاربردی به حساب می‌آید.
محاسبه آنلاین حق کمیسیون املاک ۱۴۰۳ را برای قرارداد‌های خریدوفروش، رهن و اجاره جداگانه اندازه می‌گیرد. حق‌الزحمه ناخالص برای طرفین قرارداد را جداگانه اعلام می‌کند و می‌گوید چقدر بابت مبلغ ارزش افزوده باید بدهند. سپس مبلغ کل حق الزحمه هر طرف را به نمایش می‌گذارد تا سوءبرداشتی صورت نگیرد.
فعالیت بیش از دو هزار و۵۰۰ بنگاه املاک غیرمجاز در تهران مسجل است
محاسبه آنلاین حق کمیسیون املاک ۱۴۰۳ در سایر شهر‌ها روی سایت اتحایه املاک همان شهر امکان‌پذیر است، ولی اگر می‌خواهید فقط اوضاع دستتان بیاید، سایت اتحادیه تهران کفایت می‌کند. مشاوری که از پذیرش نرخ مصوب حق کمیسیون تمرد کرد، ریگی به کفش‌هایش دارد. حتی ممکن است جزو بنگاه‌های مجاز و رسمی نباشد. یادتان باشد، بیش از دو هزار و۵۰۰ بنگاه املاک غیرمجاز در تهران فعالیت می‌کنند.
بیشتر بدانید | حق کمیسیون املاک برای اجازه واحدی با پول پیش ۵۰۰ میلیون تومان و اجاره ماهیانه ۱۵ میلیون، نفری شش میلیون و ۲۵۰ هزار تومان می‌شود. مبلغ مالیات بر ارزش افزوده، ۶۲۵ هزار تومان است که آن را بین مالک و مستاجر تقسیم می‌کنند تا سهم هر نفر برای تنظیم این قرارداد در نهایت به شش میلیون و ۸۷۵ هزار تومان برسد
سامانه خودنویس
سامانه خودنویس برای ثبت قرارداد معاملات املاک و مستغلات طراحی شده و می‌تواند میزبان قرارداد اجاره یا خریدوفروش املاک مسکونی، غیرمسکونی باشد. مشاوران املاک موظف هستند تمام قرارداد‌ها را در سامانه خودنویس وارد کنند.
سامانه خودنویس به مالک و مستاجر فرصت می‌دهد خودشان نسبت به ثبت یا تمدید قرارداد اقدام کنند و بابت تنظیم سند، حق کمسیون املاک نپردازند. سامانه خودنویس همچنین سرعت صدور کد رهگیری را بالا می‌برد. سامانه خودنویس زیر نظر وزارت راه و شهرسازی فعالیت می‌کند و مثل هر سامانه دولتی دیگری یک سری ایراد اعصاب‌خردکن دارد. ممکن است گاهی بالا نیاید در مواردی جز این، واقعا می‌تواند کمک‌حالتان باشد.
سامانه خودنویس مراحل احراز هویت را توسط پنجره ملی خدمات دولت هوشمند انجام می‌دهد و در مرحله بعدی کمک می‌کند یک قرارداد جدید تنظیم کنید. صاحبخانه و مستاجر در پنل عمومی سامانه خودنویس خودشان تنظیم‌کننده قرارداد خواهند بود.
سامانه خودنویس بخش مخصوص استعلام کد رهگیری دارد و یک پنل مخصوص برای مشاوران املاک در نظر گرفته است. ثبت قرارداد و صدور کد رهگیری در سامانه خودنویس رایگان است و مبلغی دریافت نمی‌شود، ولی حق‌الزحمه مشاوران املاک یا کافی‌نت به‌صورت عرفی محاسبه خواهد شد. سامانه خودنویس تا الان ۳.۶ میلیون کاربر دارد و بیش از ۶۲۱ هزار قرارداد در آن تنظیم شده است.
بیشتر بدانید | سامانه خودنویس موقع امضای قرارداد به شاهد نیاز دارد و هر کدام از طرفین باید یک نفر شاهد معرفی کنند. برای ایجاد قرارداد ابتدا باید مالک اقدام به ایجاد قرارداد کند و در مرحله بعدی مستاجر به قرارداد اضافه خواهد شد. ایجاد قرارداد نمی‌تواند توسط مستاجر به‌تن‌هایی صورت بگیرد
وام ودیعه مسکن
پرداخت وام ودیعه مسکن به مستاجران ادامه دارد؛ بانک مرکزی روی این موضوع اصرار می‌کند اما گزارش‌های مردمی نشان می‌دهد حرکت قطار روی ریل آنچنان با نظم و ترتیب پیش نمی‌رود. سایت بانک مرکزی، آمار‌های رسمی مربوط به پرداخت وام ودیعه مسکن را فعلا از جلوی دست برداشته است.
وام ودیعه مسکن در تهران ۲۰۰ میلیون تومان، مراکز استان‌ها ۱۵۰ میلیون تومان، سایر شهر‌ها ۱۰۰ میلیون تومان و در روستا‌ها ۴۰ میلیون تومان است. اقساط وام ودیعه مسکن بسته به محل سکونت متقاضی بین یک میلیون و ۱۲۷ هزار تومان تا پنج میلیون و ۶۳۸ هزار تومان در ماه خواهد بود.
ثبت‌نام وام ودیعه مسکن به شکل آنلاین در سامانه TEM.MRUD.IR انجام می‌شود و مستاجران می‌توانند تا سقف ۷۰ درصد رقم اجاره‌بهای واحد مسکونی خود وام بگیرند. سود وام ودیعه مسکن ۱۸ درصد است و مستاجران پنج سال برای بازپرداخت وام فرصت دارند. درخواست مستاجرانی پذیرفته می‌شود که حداقل پنج سال در شهر مورد تقاضا زندگی کرده باشند. فرد باید متاهل یا از نظر معیار‌های قانونی سرپرست خانوار شناخته شود. وام ودیعه مسکن برای کسانی که از اول فروردین ۱۳۹۹ به بعد صاحب فرزند سوم شده‌اند، تا سقف ۳۰۰ میلیون تومان افزایش پیدا می‌کند. متاسفانه سرعت پرداخت تسهیلات ودیعه مسکن کند پیش می‌رود.
