مهمترین دلایل رشد موهای زائد و پر مویی در زنان چیست؟

این موضوع بیشتر در بانوان دیده می‌شود. به همین دلیل همواره این سوال مطرح می‌گردد که علل پرمویی و رشد موهای زائد چیست؟

چگونه می‌توان موهای زائد را از بین برد؟ آیا امکان کاهش موهای زائد وجود دارد؟ چه کسانی رشد موهای زائد را بیشتر تجربه خواهند کرد؟

اصلی ترین دلایل رشد و زیاد شدن موهایی زائد چیست؟

ژنتیک
تغییرات هورمونی
سندروم پلی کیستیک
مصرف داروهای خاص چاقی
تومور
چاقی
سندرم کوشینگ
آکرومگالی
هایپرپلازی

موی زائد چیست؟

موی زائد به موهای ضخیم و غیر طبیعی گفته می‌شود که معمولا رنگ مشکی دارند و در نواحی مختلف بدن رشد می‌کنند. این موها بر خلاف انتظار کرکی نیستند و ریشه ضخیمی دارند. همین موضوع نیز از بین بردن آن‌ها را گاهی سخت و دشوار می‌کند.

در علم پزشکی به این عارضه هیرسوتیسم گفته می‌شود. طی تحقیقات مهم‌ترین دلیل رشد موی زائد برهم خوردن تعادل هورمون‌ها تشخیص داده شده است. به همین دلیل مراجعه به پزشک برای افرادی که به تازگی تجربه‌گر پرمویی شده‌اند ضروری است.

دلایل زیاد شدن موی زائد در بدن و صورت زنان چیست؟

دلایل مختلفی وجود دارد که می‌تواند موجب رشد موهای زائد بدن در نقاط مختلف بدن شود.‌ شناخت این عوامل می‌تواند یک قدم مثبت در جهت کاهش موهای زائد بدن باشد. از مهم‌ترین علل پرمویی می‌توان گزینه‌های زیر را نام برد.

۱- ژنتیک

ژنتیک به عنوان یکی از عوامل مهم در ایجاد پرمویی و رشد موهای زائد در زنان شناخته می‌شود. زیرا ژن‌ها می‌توانند میزان حساسیت فولیکول‌های مو به هورمون‌های مردانه (آندروژن‌ها) را تعیین کنند.

افرادی که سابقه خانوادگی پرمویی دارند، به احتمال زیاد دارای فولیکول‌های مویی هستند که به آندروژن‌ها حساس‌تر هستند. این بدان معناست که حتی با سطوح طبیعی آندروژن، این افراد ممکن است در نواحی مختلف بدن خود موهای زائد و ضخیم‌تر را تجربه کنند.

ژن‌ها همچنین می‌توانند سطح آنزیم‌های خاصی را در بدن فرد کنترل کنند که آندروژن‌ها را به اشکال فعال‌تر تبدیل می‌کنند. این اشکال فعال‌تر آندروژن می‌توانند اثر بیشتری بر فولیکول‌های مو داشته باشند و منجر به پرمویی شوند.

مطالعات علمی نشان داده‌اند که ارتباط قوی بین ژنتیک و پرمویی در زنان وجود دارد. به عنوان مثال، در یک مطالعه، محققان دریافتند که زنانی که سابقه خانوادگی پرمویی داشتند، 5 برابر بیشتر از زنانی که سابقه خانوادگی پرمویی نداشتند، به این عارضه مبتلا می‌شدند.

۲- تغییرات هورمونی

تغییرات هورمونی، به ویژه افزایش سطح هورمون‌های مردانه، نقشی اساسی در ایجاد پرمویی یا هیرسوتیسم در زنان ایفا می‌کنند. هورمون‌های مردانه، که به آنها آندروژن نیز گفته می‌شود، در زنان نیز به مقدار کم وجود دارند، اما در برخی شرایط، سطح آنها می‌تواند به طور غیرطبیعی افزایش یابد.

زمانی که سطح آندروژن در زنان افزایش می‌یابد، می‌تواند فولیکول‌های مو را در سرتاسر بدن، به ویژه در نواحی که معمولاً موهای ضخیم‌تر و تیره‌تر مانند صورت، سینه، پشت و ناحیه تناسلی رشد می‌کنند، تحریک کند. این امر منجر به رشد موهای زائد و ضخیم‌تر شدن موهای کرکی در این نواحی می‌شود.

۳- سندروم پلی کیستیک

سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) یکی دیگر از مهم‌ترین دلایل پرمویی در زنان است. زنان مبتلا به PCOS، افزایش سطح آندروژن می‌تواند منجر به تحریک بیش از حد فولیکول‌های مو در سرتاسر بدن، به ویژه در نواحی که معمولاً موهای ضخیم‌تر و تیره‌تر مانند صورت، سینه، پشت و ناحیه تناسلی رشد می‌کنند، شود. این امر منجر به رشد موهای زائد و ضخیم‌تر شدن موهای کرکی در این نواحی می‌شود.

جالب است بدانید عدم تعادل هورمون‌های جنسی زنانه، به ویژه استروژن و پروژسترون، نیز می‌تواند در پرمویی زنان مبتلا به PCOS نقش داشته باشد. این عدم تعادل هورمونی می‌تواند به دلیل تخمدان‌های پلی کیستیک و اختلال در عملکرد تخمدان ایجاد شود.

۴- مصرف داروهای خاص

از دیگر دلایل رشد موهای زائد می‌توان به مصرف برخی از داروها اشاره کرد. این داروها تعادل هورمون‌های جنسی را برهم زده و با افزایش هورمون‌های مردانه در بدن موجب پرمویی می‌شوند. از مهم‌ترین داروهایی که می‌توانند موجب هیرسوتیسم شوند، عبارتند از

قرص تستوسترون
فلوراستامید
اسپیرونولاکتون
دانازول
فنوتیوراسیل
مینوکسیدیل
داروهای استروئیدی مانند پردنیزون و دگزامتازون
برخی از داروهای ضد بارداری

۵- چاقی

طی بررسی‌های انجام شده، متخصصان دریافته‌اند که چاقی از دلایل رشد موهای زائد است. در بافت چربی، آندروژن‌ها می‌توانند به اشکال فعال‌تر و قوی‌تر تبدیل شوند که می‌توانند اثرات بیشتری بر فولیکول‌های مو داشته باشند. چاقی همچنین با التهاب مزمن در بدن مرتبط است. التهاب می‌تواند منجر به افزایش تولید آندروژن و همچنین افزایش حساسیت فولیکول‌های مو به آندروژن شود.

اگر چاق هستید و از پرمویی رنج می‌برید، کاهش وزن می‌تواند به طور قابل توجهی به بهبود این عارضه کمک کند. حتی کاهش وزن 5 تا 10 درصد می‌تواند سطح آندروژن را در بدن کاهش دهد و به نوبه خود منجر به کاهش رشد موهای زائد شود.

۶- تومور

رشد تومور در نواحی مختلف بدن یکی دیگر از مهم‌ترین دلایل پرمویی است که معمولا کمتر به آن پرداخته می‌شود. تحقیقات علمی نشان داده است که رشد تومور به خصوص در نواحی فوق کلیه، غده هیپوفیز و تخمدان می‌تواند با برهم‌ زدن تعادل هورمون‌های جنسی موجب افزایش هورمون‌های مردانه در بدن و پرمویی شود.

لازم است این نکته را نیز در نظر داشته باشید که همه افراد در اثر تومور دچار پرمویی می‌شوند. مشورت با پزشک در چنین مواقعی می‌تواند یک گزینه ایده‌آل باشد.

۷- سندرم کوشینگ

سندرم کوشینگ، که به عنوان هایپرکورتیزولیسم نیز شناخته می‌شود، یک بیماری نادر است که در اثر تولید بیش از حد کورتیزول، هورمون استروئیدی که توسط غدد فوق کلیوی تولید می‌شود، ایجاد می‌شود.

پرمویی یا هیرسوتیسم یکی از عوارض شایع سندرم کوشینگ در زنان است. ارتباط بین سندرم کوشینگ و پرمویی به تاثیرات کورتیزول بر سیستم هورمونی بدن، به ویژه سطح آندروژن‌ها (هورمون‌های مردانه)، مربوط می‌شود.

کورتیزول می‌تواند فعالیت آنزیم آروماتاز را افزایش دهد. این آنزیم مسئول تبدیل آندروستن دیون به استرون، نوعی استروژن است. با این حال، در سطوح بالای کورتیزول، آروماتاز می‌تواند آندروستن دیون را به تستوسترون، هورمون مردانه اصلی، نیز تبدیل کند.

۸- آکرومگالی

آکرومگالی، که به عنوان ژیگانتیسم نیز شناخته می‌شود، یک بیماری نادر است که در اثر تولید بیش از حد هورمون رشد به نام سوماتوتروپین ایجاد می‌شود.

این بیماری معمولا در بزرگسالان رخ می‌دهد و می‌تواند منجر به بزرگ شدن غیرطبیعی استخوان‌ها و اندام‌ها شود. متخصصان در پی بررسی‌های فراوان به این نکته دست یافته‌اند که آکرومگالی یکی از مهم‌ترین دلایل پرمویی است. ارتباط بین آکرومگالی و پرمویی به تاثیرات هورمون رشد بر سیستم هورمونی بدن، به ویژه سطح آندروژن‌ها (هورمون‌های مردانه)، مربوط می‌شود.

۹- هایپرپلازی

هایپرپلازی یکی دیگر از بیماری‌های نادر است که موجب رشد غیر طبیعی سلول‌ها در بافت می‌شود. این عارضه نیز در موارد نادر می‌تواند با تحریک و ایجاد تغییر در هورمون‌های جنسی موجب پرمویی شود.

لازم است بدانید هایپرپلازی می‌تواند سطح SHBG را نیز کاهش دهد. SHBG پروتئینی است که آندروژن‌ها را در خون متصل می‌کند و از فعالیت آنها جلوگیری می‌کند. سطوح پایین SHBG به معنای آندروژن آزاد بیشتر در بدن است که می‌تواند به پرمویی کمک کند.

تشخیص هیرسوتیسم یا پرمویی

تشخیص هیرسوتیسم یا پرمویی فرایندی است که به منظور شناسایی علل رشد موی زائد در زنان انجام می‌شود. این امر با معاینه فیزیکی دقیق و بررسی سابقه پزشکی بیمار آغاز می‌شود. پزشک سوالاتی در مورد الگوی رویش مو، چرخه قاعدگی، سابقه خانوادگی هیرسوتیسم و مصرف هرگونه دارویی که می‌تواند بر سطح هورمون‌ها تأثیر بگذارد، می‌پرسد.

در صورت لزوم، ممکن است آزمایشات هورمونی برای اندازه‌گیری سطوح هورمون‌های مختلف، از جمله آندروژن‌ها (هورمون‌های مردانه) و استروژن، تجویز شود. سونوگرافی تخمدان‌ها نیز ممکن است برای بررسی وجود کیست تخمدان یا سایر ناهنجاری‌های تخمدانی که می‌تواند با هیرسوتیسم مرتبط باشد، انجام شود.

در برخی موارد، نیاز است آزمایشات اضافی برای بررسی سایر علل بالقوه هیرسوتیسم، مانند اختلالات غده فوق کلیوی یا تیروئید، تجویز شود. تشخیص دقیق هیرسوتیسم به شناسایی علت زمینه‌ای این بیماری و انتخاب درمان مناسب کمک می‌کند.

راه‌های طبیعی درمان پرمویی

یکی از مهم‌ترین سوالاتی که ممکن است برای افراد پیش آید این است که چگونه می‌توان پرمویی را درمان کرد؟

برای درمان پرمویی راهکارهای مختلفی وجود دارد. لیزر، شیو کردن، استفاده از نوره، استفاده از داروهای کاهنده هورمون‌های مردانه و درمان اختلالات و بیماری‌های مختلف از مهم‌ترین این راهکارها هستند. ضمن آنکه خواص نوره برای تنظیم هورمون های زنانه و پیشگیری از ابتلا به بسیاری از سرطان ها ثابت شده است.

در طب سنتی از یک سری دارو برای درمان پرمویی به صورت طبیعی استفاده می‌شود. مرزنجوش، تخم کتان، چای نعنا، قارچ ریشی، چای سبز، جوشانده رازیانه، گیاه نخل اره‌ای، شیرین بیان و … از مهم‌ترین گیاهانی هستند که می‌توانند بر روی هورمون‌های مردانه تاثیر گذاشته و با کاهش ترشح این هورمون‌ها در درمان پرمویی موثر باشند.

راهکار پیشگیری از پرمویی

حالا که علل پرمویی و رشد موهای زائد را می‌دانید، خوب است با رعایت نکات زیر از رشد این موهای آزاردهنده جلوگیری کنید:

اگر اضافه وزن دارید، سعی کنید وزن خود را به طور طبیعی کاهش دهید تا چاقی موجب بر هم خوردن تعادل هورمون‌های شما نشود.

اگر از بیماری‌های زمینه‌ای که موجب برهم‌ خوردن تعادل هورمون‌ها می‌شوند، رنج می‌برید، کافی است هر چه سریع‌تر برای درمان اقدام کنید.

ورزش کردن و تحرک کافی را جدی بگیرید و از سبک زندگی ماشینی تا حد امکان خودداری کنید.

به رژیم غذایی خود توجه داشته باشید و از مصرف مواد غذایی مضر و فست فودی خودداری کنید. کنترل قند خون و چربی خون برای کاهش موهای زائد ضروری است.

مصرف دخانیات و الکل نیز می‌تواند به طور غیر مستقیم بر روی تعادل هورمون‌ها اثر بگذارد. بنابراین ضروری است از این دو ماده نیز دور بمانید.

نتیجه‌گیری

در این مطلب به بررسی دلایل پرمویی پرداختیم و گفتیم که چع عواملی موجب رشد موهای زائد در بدن می‌شوند. همچنین گفته شد که چه راهکارهای طبیعی برای رفع موهای زائد وجود دارد و چگونه می‌توان این عارضه را درمان کرد.