خالق دیپ سیک کیست؟

فایننشال تایمز نوشت: سلاح محاسباتی او مجموعه‌ای از مقالات منتشرشده توسط استارت‌آپ هوش مصنوعی او، دیپ‌سیک (DeepSeek)، بود که نشان می‌داد امکان ساخت مدل‌های زبانی بزرگ و قدرتمند با تعداد بسیار کمتری از تراشه‌های انویدیا نسبت به رقبای آمریکایی وجود دارد.

طبق گزارش جدیدی از شرکت پرامت‌فو (Promptfoo)، که تحت حمایت شرکت سرمایه‌گذاری Andreessen Horowitz قرار دارد و به کشف آسیب‌پذیری اپلیکیشن‌های هوش مصنوعی می‌پردازد، یکی از نسخه‌های دیپ‌سیک از پاسخ‌دادن به حدود ۸۵ درصد از ۱۳۶۰ سؤال مرتبط با موضوعات حساس چین امتناع ورزیده است.

 در نتیجه، سرمایه‌گذاران جهانی تقریباً ۶۰۰ میلیارد دلار از ارزش بازار انویدیا کاستند و این پرسش را مطرح کردند که آیا صرف صد‌ها میلیارد دلار برای ایجاد خوشه‌های عظیم محاسباتی هوش مصنوعی واقعاً ضروری است یا نه. اما این نگرانی‌ها اصلاً در ذهن روستاییان میلیلینگ، یک جامعه کوچک در استان جنوبی گوانگ‌دونگ، جایی که لیانگ بزرگ شده و برای جشن سال نو قمری به آن بازگشته بود، جایی نداشت. او با همراهی محافظان امنیتی به زادگاهش برگشت.

میلیلینگ آن‌قدر کوچک است که به نظر می‌رسد تاکنون چیزی درباره آن به زبان انگلیسی در اینترنت نوشته نشده باشد. استقبال از لیانگ پرشور بود. روی یک بنر که یک طاق بادی قرمز را تزئین کرده بود، نوشته شده بود: «لیانگ ونفنگ به زادگاهش بازمی‌گردد تا نتایج خوب را به اشتراک بگذارد و به احیای روستا انرژی ببخشد.»

خانه خانوادگی لیانگ به زیارتگاهی غیرمنتظره برای علاقه‌مندان به دیدن محل رشد این چهره معروف بدل شده است. اما درحالی‌که همسایگانش از دستاورد‌های او تمجید می‌کنند، هیچ‌کدام اطلاعات زیادی درباره زندگی کنونی این مرد مرموز که دره سیلیکون را به وحشت انداخته، ندارند.

دیپ‌سیک و لیانگ به درخواست‌ها برای اظهار نظر پاسخی ندادند. مردم محلی می‌گویند که او از یک خانواده معلم به دنیا آمده است؛ پدر، مادر و پدربزرگش همگی معلم بودند. یکی از همسایگان که نام خانوادگی او نیز لیانگ است، اما با او نسبتی ندارد، می‌گوید: «والدینش انسان‌های خوبی هستند. او از سنین پایین برای تحصیل از روستا خارج شد.» او اضافه می‌کند که میلیلینگ «روستایی با هزار لیانگ» است.

در مدرسه راهنمایی نزدیک، یکی از معلمانش می‌گوید که لیانگ در کلاس ۵۰ نفری خود به‌عنوان دانش‌آموزی «بااخلاق و متین» متمایز بود. او می‌افزاید: «او دانش‌آموز ممتازی بود، به‌ویژه در ریاضیات. همچنین عاشق خواندن کتاب‌های کمیک بود.»

لیانگ در سال ۲۰۰۲ دبیرستان را ترک کرد و به دانشگاه ژجیانگ رفت، جایی که مدرک کارشناسی و کارشناسی ارشد خود را در رشته علوم کامپیوتر گرفت و پایان‌نامه‌ای درباره الگوریتم‌های تشخیص حرکت نوشت. پس از فارغ‌التحصیلی در سال ۲۰۱۰، او مهارت‌های محاسباتی خود را در تجارت خودکار سهام به کار گرفت، ابتدا به‌عنوان یک فریلنسر و سپس با راه‌اندازی صندوق پوشش ریسک خود به نام «های-فلایر» (High-Flyer) در سال ۲۰۱۵.

های-فلایر اکنون به یکی از چهار صندوق سرمایه‌گذاری کوانتومی برتر چین تبدیل شده که از الگوریتم‌ها برای اجرای معاملات استفاده می‌کند. پس از ساختن ثروتی در تجارت، لیانگ به سمت هوش مصنوعی مولد گرایش پیدا کرد و با استفاده از استعداد‌ها و منابع محاسباتی های-فلایر، در سال ۲۰۲۳ دیپ‌سیک را راه‌اندازی کرد.

یکی از مدیران صندوق رقیب که سال‌هاست لیانگ را می‌شناسد، می‌گوید: «او در میان ما متمایز است، زیرا یک مهندس واقعی است. او مانند یک مهندس فکر می‌کند و عمل می‌کند. درحالی‌که ما مشغول مدیریت افراد و سرمایه‌ها هستیم، او هر روز کدنویسی می‌کند.»

هدف اعلام‌شده لیانگ با دیپ‌سیک، دستیابی به «هوش عمومی مصنوعی» (AGI) است، همان هدفی که OpenAI نیز به دنبال آن است؛ هدفی که با تحقق آن، رایانه‌ها قادر به تفکر انتقادی در سطح انسانی خواهند شد. این مدیر صندوق می‌گوید که لیانگ در نهایت «خواهد توانست عامل انسانی را به‌طور کامل حذف کند» و به AGI دست یابد.

همکاران کوانتومی لیانگ از موفقیت او با دیپ‌سیک خوشحالند. یکی از معامله‌گران می‌گوید: «امیدوارم این موفقیت باعث شود پکن با ما مهربان‌تر باشد.» درحالی‌که در غرب، معامله‌گران کوانتومی به‌عنوان نابغه‌های مالی دوران دیجیتال شناخته می‌شوند، در چین آنها بار‌ها مورد انتقاد قرار گرفته‌اند. در جریان سقوط بازار سهام، مقامات فعالیت آنها را محدود کرده و آنها را متهم کرده‌اند که از زیان ۲۰۰ میلیون سرمایه‌گذار خرد چینی سود می‌برند.

صنعت مالی گسترده‌تر نیز در سال‌های اخیر دوران دشواری را سپری کرده است، زیرا مقامات، سقف حقوقی برای صندوق‌های دولتی تعیین کرده و این بخش را به‌خاطر عدم کمک به توسعه اجتماعی مورد انتقاد قرار داده‌اند.

با این حال، پکن نسبت به شرکت‌های هوش مصنوعی نگرش مثبت‌تری دارد و از نقش لیانگ در دیپ‌سیک قدردانی کرده است. پیش از تعطیلات، او به‌عنوان تنها رهبر حوزه هوش مصنوعی برای شرکت در جلسه‌ای عمومی با لی کیانگ، نفر دوم قدرت در چین، انتخاب شد. در این جلسه، گروه کوچکی از کارآفرینان تشویق شدند که پیشرفت‌های فناورانه‌ای برای کشور رقم بزنند.

در فضای عمومی، لیانگ سکوت کرده، حتی زمانی که به نقطه تمرکز در تنش‌های چین و آمریکا تبدیل شده است. برخی از قانون‌گذاران آمریکایی با پیشرفت دیپ‌سیک واکنش نشان داده و پیشنهاد داده‌اند که محدودیت‌های بیشتری بر دسترسی چین به تراشه‌های انویدیا اعمال شود.

این سکوت، مطابق با شخصیت لیانگ است. یکی از مدیران صندوق‌های سرمایه‌گذاری می‌گوید: «برای کسانی که او را به‌خوبی می‌شناسند، او زمانی که موضوع موردعلاقه‌اش باشد، زیاد صحبت می‌کند. باید به سبک ارتباطی او عادت کنید. وقتی ناگهان ساکت می‌شود، که این اتفاق زیاد می‌افتد، او بی‌ادب نیست؛ بلکه در حال فکر کردن است.» او ادامه می‌دهد: «اگر نخواهد با شما صحبت کند، به شما نشان خواهد داد.»

دیپ‌سیک به حملات رقبای آمریکایی که از اتهام سرقت فناوری تا ادعای استفاده از این شرکت به‌عنوان ابزاری در خدمت دولت چین را شامل می‌شود، واکنشی نشان نداده است. اینترنت نیز به دنبال یافتن سرنخ‌هایی درباره لیانگ است و اطلاعات اندک عمومی درباره او را تجزیه و تحلیل می‌کند.

اما برای ساکنان میلیلینگ، او نمادی از چیزی بسیار ساده‌تر و بی‌گناه‌تر است: یک دانش‌آموز سخت‌کوش از یک جامعه کوچک کشاورزی که توانست به موفقیت بزرگی دست یابد.

لئون لیانگ، که در کودکی با لیانگ ونفنگ فوتبال بازی می‌کرد، می‌گوید: «ما همه در این روستا بزرگ شده‌ایم. ما خیلی به او افتخار می‌کنیم.