یادداشت اخیر ترامپ درمورد ایران، فرمان اجرایی نیست؛ همه موظف به اجرای آن نیستند/ او هنوز راه مذاکره و توافق را باز می‌داند/ ترامپ کوشید برای خود، راه میانه‌ای بین تهران و تل آویو پیدا کند / وجود صدا‌های متعدد نسبت به مذاکرات در ایران یک آفت است

رحمان قهرمانپور، کارشناس سیاست بین‌الملل، درباره تعدد نظرات نسبت به مذاکره در ایران گفت: در مورد وجود صدا‌های متعدد نسبت به مذاکرات باید گفت که این پدیده یک آفت در سیاست خارجی است.

این پدیده باعث می‌شود همگرایی در رابطه با تصمیمات خاص، دشوار شود. حدود یکسال بعد از امضای برجام هم شرایطی پیش آمد که حتی دفاع از برجام برای اصولگرایان میانه رو هم دشوار شد. این دوصدایی ناشی از وضعیت سیاست داخلی ماست و طبیعتا نظام تصمیم‌گیری باید کاری کند که این اختلاف نظر‌ها یا متوقف و یا تبدیل به اجماع نظر شود. این دو صدایی هماهنگ شده نیست و تجربه نشان داده که نتوانستیم تنوع و تکثر در سیاست داخلی را به یک سرمایه در سیاست خارجی تبدیل کنیم و از آن برای افزایش چانه زنی استفاده کنیم. 

او افزود: طبیعتا تصمیم‌گیران نهایی ملاحضات متعددی دارد که در ورای توجه به منافع دو جریان سیاسی است. تصمیم‌گیران به مواضع اصلاح طلبان یا اصولگرایان نگاه نمی‌کنند و افکار عمومی هم مهم است. نظام تصمیم‌گیری دنبال اقناع نظر افکارعمومی در جهت لزوم مذاکره و یا عدم تقصیر در صورت شکست آن است. دلیل اهمیت افکار عمومی این است که مسأله‌ی آمریکا و تحریم‌ها با وضعیت اقتصادی مردم گره خورده و بخش قابل توجهی از افکار عمومی بر این باورند که گرانی‌ها ناشی از تحریم‌های آمریکا در سال‌های گذشته است. 

وی درباره درنظر گرفتن سناریو‌هایی غیر از مذاکره بیان کرد: جمهوری اسلامی به سناریو‌های دیگر، به جز مذاکره فکر کرده است. چون موضوع تحریم‌ها تبدیل به بخشی از سیاست داخلی شده و هر دو جریان بر سر آن رقابت می‌کنند و افکار عمومی هم وارد موضوع شده، مدیریت عدم مذاکره دشوار است. کسانیکه در گذشته هم مخالف مذاکره بودند، با مذاکره مخالفت جدی ندارند. 

قهرمانپور درباره صحبت‌های اخیر ترامپ با نتانیاهو درباره‌ی مذاکره با ایران گفت: باید توجه کرد که این یادداشت، فرمان اجرایی نیست و صرفاً دستورالعمل در قوه مجریه آمریکاست و همه موظف به اجرای آن نیستند اما نباید کم اهمیت تلقی شود.

ترامپ برای راضی کردن نتانیاهو این یادداشت را اجرا کرده است. او نشان می‌دهد اگر مسیر توافق پیش گرفته شود او می‌تواند فشارحداکثری را برگرداند. او هنوز راه مذاکره و توافق را باز می‌داند. ترامپ کوشید راه میانه‌ای بین ایران و اسراییل پیدا کند.

ترامپ نمی‌خواهد سیاست آمریکا در خاورمیانه گرفتار سیاست خارجی ایران در منطقه شود، بنابراین با این فرمان می‌گوید که آمریکا سیاست مستقلی را دنبال کند. به همین خاطر ایران و اسراییل از نظر آمریکا نباید تعیین‌کننده سیاست‌های این کشور در خاورمیانه باشند. آمریکا می‌خواهد در مثلث ایران و اسراییل و آمریکا، خودش محور باشد. ترامپ نمی‌خواهد دولت آمریکا رویکرد خود به ایران را کاملاً در چارچوب اسراییل تعریف کند.