چرا سفر عراقچی به پکن اهمیتی مضاعف دارد؟

در توصیف اهمیت این سفر، گوئو جیاکون سخنگوی وزارت امور خارجه چین در نشست مطبوعاتی روز گذشته 22 آوریل با اشاره به اهمیت روابط دو کشور و نیز با بیان این که در جریان این سفر، دو طرف درباره روابط دوجانبه چین و ایران و موضوع‌های مهم بین‌المللی و منطقه‌ای مورد توجه مشترک دو طرف، تبادل نظر خواهند کرد، تاکید کرد: ما بر این باوریم که این سفر برای اجرای توافق‌های مهم سران دو کشور، تعمیق اعتماد متقابل سیاسی بین طرفین، پیشبرد همکاری‌ها در زمینه‌های مختلف بین دو طرف و دفاع مشترک از چندجانبه‌گرایی از اهمیت بالایی برخوردار خواهد بود.

عراقچی صبح امروز در بدو ورود به پکن، در مصاحبه ای کوتاه، با بیان اینکه حامل پیام رئیس جمهوری ایران برای همتای چینی وی است، چین را شریکی راهبردی و از دوستان نزدیک ایران دانست که در زمان سختی‌ها در کنار این کشور بوده و طبیعی است که ایران نیز با این شریک راهبردی خود در حوزه‌های مختلف مشورت‌های مستمر و دائم داشته باشد، «به ویژه الان که بحث گفت‌وگوها با آمریکا به صورت غیر مستقیم مطرح است، لازم است که دوستان‌مان در چین را کاملا در جریان روند امور قرار دهیم و با آنها مشورت داشته باشیم.»

عراقچی تاکید کرد: چین در گذشته در موضوع هسته‌ای ایران نقش مهم و سازنده‌ای را ایفا کرده و مطمئناً در ادامه مسیر هم همین نقش مورد نیاز است و ما مشورت خودمان را با چین به عنوان یک عضو شورای امنیت و عضو شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی و همچنین به عنوان شریک جمهوری اسلامی ایران و به عنوان کشوری که در موضوع هسته‌ای سابقه دارد، ادامه می‌دهیم.

عراقچی در ادامه گفت: چین همواره مواضع سازنده‌ای را در موضوع هسته‌ای ایران داشته است و ما نسبت به مواضع سازنده و مثبت چین قدردان هستیم و الان هم موضع چین در حمایت از مذاکرات جاری است و هم اینکه آنها اعلام آمادگی کرده اند برای کمک و همراهی که حالا ابعاد آن را در دیدارهای امروز بحث خواهیم کرد.

سفر جاری عراقچی به چین علاوه بر اهمیت ذاتی آن از نظر روابط دوجانبه و راهبردی دو کشور، با توجه به موضوع مذاکرات جاری ایران با آمریکا در مورد مسئله هسته ای باهدف لغو تحریم ها، اهمیت و حساسیتی فوق العاده دارد.

بعد از انجام دو دوره مذاکرات ایران با طرف آمریکای در عمان و ایتالیا و نیز انجام رایزنی های مستمر و فشرده با مقامات عالی و دیپلماتیک بسیاری از کشورهای خاورمیانه و حوزه خلیج فارس و روسیه و مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی پیرامون این مذاکرات، پکن به عنوان بازیگری مهم و تاثیرگذار در عرصه تحولات منطقه و بین المللی،  ایستگاهی مهمی برای ادامه رایزنی های دیپلماتیک و هسته ای عراقچی خواهد بود.

سفر عراقچی به چین در آستانه دوره حساس سومین مذاکرات ایران و آمریکا که قرار است روز شنبه 26 آوریل در عمان برگزار شود، نشان دهنده اهمیت فوق العاده این سفر است.  عراقچی درحالی وارد پکن شده که کوله باری از تجربیات چند روز و چند هفته اخیر با موضوع مذاکرات با آمریکا و رایزنی های گسترده و فشرده با مقامات دیپلماتیک و ارشد منطقه ای را همراه دارد و در طول گفت و گوهای خود با مقامات عالی دیپلماتیک چین، ضمن به اشتراک گذاشتن این تجربیات با آنها و مطلع ساختن مقامات پکن از تازه ترین تحولات مرتبط با مذاکرات هسته ای و انجام مشورت های سازنده، نظرات، پیشنهادها و ملاحظات احتمالی طرف چینی را نیز خواهد شنید و این سفر مهم، به هیات ایرانی کمک خواهد کرد تا با اطلاعات و داشته های بیشتر ، در دور آتی مذاکرات لغو تحریم ها با آمریکا شرکت کند.

چین به عنوان یکی از اعضای اصلی توافق برجام، عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل، شریک راهبردی ایران، شریک اول تجاری ایران و امضا کننده قرارداد همکاری راهبردی 25 ساله با ایران، همواره جایگاهی ممتاز در سیاست خارجی ایران داشته و دارد. از این رو، طبیعی است که ایران بدنبال حفظ روند مشورت های سیاسی با این شریک راهبردی در موضوع های مختلف منطقه ای و بین المللی باشد.

 روابط دوستانه و راهبردی سیاسی، تجاری، اقتصادی و فرهنگی دو کشور ریشه ای چند هزار ساله در تاریخ و تمدن غنی دو ملت دارد و نبود هیچ نقطه تاریک در کتاب قطور روابط دو کشور، نشان از دوستی ، احترام و درک متقابل و همیشگی دو طرف دارد.

همچنین، برخلاف طرف های غربی برجام به دلیل عدم برخورداری از استقلال کافی و تاثیرپذیری از فشارهای آمریکا بعد از خروج دولت پیشین ترامپ از این توافق، از اجرای تعهدات برجامی خود در قبال ایران سر باز زدند، اما چینی ها با ادامه همکاری های تجاری و اقتصادی خود با ایران، حسن نیت خود را به عنوان یک شریک قابل اعتماد ثابت کردند.

علاوه بر ایران، چینی ها در موضوع میانجی گری میان ایران و عربستان، در عمل ثابت کردند که طرفدار چندجانبه گرایی و خواستار صلح و ثبات و امنیت در منطقه خاورمیانه هستند؛ منطقه ای که به واسطه دخالت ها و حمایت های مالی و تسلیحاتی و نظامی آمریکا، امروز به یکی از ناآرام ترین مناطق جهان تبدیل شده است.

گذشته از همه این موارد، یکی دیگر از مهم ترین دلایل سفر جاری وزیر خارجه ایران به چین را می توان در قالب نوع نگاه و دیدگاه آیت سید علی خامنه ای رهبر عالی ایران به اهمیت روابط دو جانبه دانست. آیت الله خامنه ای در سخنرانی های کلیدی خود بارها مقامات و مسئولان عالی ایران را به رویکرد «نگاه به شرق» توصیه کرده است.

چینی ها همچنین در نشست سه جانبه 14 مارس چین-ایران-روسیه با حضور معاونان وزیران خارجه سه کشور با موضوع هسته ای ایران برگزار کردند، نشان دادند که اهمیت زیادی به حل دیپلماتیک مسئله ای ایران قائل هستند و این موضوع را همواره از نزدیک دنبال می کنند.

چین به عنوان عضو دائم شورای امنتیت سازمان ملل و عضو شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی، تاثیر و نفوذی انکارناپذیر برای تحولات مربوط به این نهادها دارد می تواند نقشی مهم در جلوگیری از هرگونه خطای راهبردی اروپایی ها برای فعال کردن مکانیسم ماشه در ارتباط به مسئله هسته ای ایران داشته باشد؛ موضوعی که اهمیتی حیاتی برای ایران دارد و چینی هم نسبت به تبعات خطرناک هرگونه اقدام احتمالی غربی ها در این زمینه، هشدار داده اند.