روایت روزهای خونین‌شهر ازخرداد61 تا تیر97/ از وعده فرماندار شدن احمدی نژاد تا شایعه شهرداری قالیباف
یکی از اقداماتی که در این چند سال اخیر برای آبادانی خرمشهر صورت گرفت، تخصیص بودجه 10میلیاردی شهرداری وقت تهران در سال 93 و 94 بود.
سوگل دانائی - قصه خرمشهر را می‌توان از چند زاویه بررسی کرد، زاویه اول متعلق است به سی و چند سال پیش، زمانی که خرمشهر پس از 575 روز از دست رژیم اشغالی بعث خارج شد و رویای صدام برای تصاحب خرمشهر محقق نشد. چند سال پس از پایان جنگ، زمزمه‌های «خرمشهر آزاد شد اما آباد نشد»، برای نخستین بار میان مردم طنین انداز شد، طنینی تلخ که حالا بعد از گذشت سالها به سایر نقاط ایران هم رسیده است. در راستای بررسی ابعاد این اتفاق اما به سه روایت متفاوت تاریخی رسیدیم، روایاتی که به زعم نگارنده گزارش با اینکه در بازه‌های زمانی مختلف اتفاق افتاده است اما شاید گرهی برای حل معمای عدم تحقق شعار آبادانی خرمشهر و نارضایتی امروز مردم باشد.
خرمشهر آزاد شد
سوم خرداد سال 1361، خرمشهری که پس از 34 روز مقاومت رژیم بعث عراق آن را به تسلط خود درآورده بود، بالاخره آزاد شد، طی عملیاتی به نام «بیت المقدس» با رمز «علی ابن ابیطالب». عملیاتی که ارتش جمهوری اسلامی و سپاه پاسداران آن را به صورت مشترک انجام دادند. خرمشهر شهر استراتژیک ایران بود، شهری که به واسطه همجواریش با رودخانه اروند و کارون و خلیج فارس برای عراق هم دارای اهمیت زیادی بود. بسیاری از تاریخ نگاران معتقدند که بعد از آزادسازی خرمشهر، ایران توانست بیشتر اراضی اشغال شده از سوی عراق در ابتدای جنگ را بازپس بگیرد و دست بالا را در موقعیت نظامی و تبلیغاتی قرار دهد.
وعده‌های انتخاباتی احمدی نژاد
به راستی شهرها بعد از جنگ به چه چیزی احتیاج دارند جز عمران و آبادانی؟ در همین راستا و در زمانی که شعله‌های جنگ هنوز فروکش نکرده بود، دانشجویانی از دانشگاه شهید بهشتی در قالب جهادگران سازندگی مسئول بازسازی مناطق آسیب دیده خرمشهر شدند.
آبادانی خرمشهر اما اینقدر با چالش مواجه بود و کند صورت می‌گرفت که نخستین بار محمود احمدی نژاد در کمپین‌های انتخاباتی تصویری از خودش را در کنار کودکان خرمشهری منتشر کرد و حتی در یک از سخنرانی‌های خود در سال 88 ادعا کرد که: « بنده شخصا امروز در جمع شما تصمیم گرفته‌ام به عنوان فرماندار و یا معاون فرماندار در خدمت شما باشم تا شخصا پیگیر امور برای اجرایی شدن هرچه سریعتر آن باشیم.»
وی همچنین در خصوص مشکل آب استان خوزستان به ویژه دو شهر خرمشهر و آبادان گفت:«مشکل اول مردم خرمشهر همان مایه حیات -آب- است طرح های گوناگونی شروع شده و اقداماتی هم انجام شده است اما مشکلات آب این منطقه آنطور که مردم توقع دارند حل نشده است».
احمدی نژاد البته هیچگاه نه فرماندار و نه معاون فرماندار خرمشهر نشد و در دوره هشت ساله ریاست جمهوری او، طرح انتقال آب از رود کرخه به خرمشهر تاحدی جزو طرح‌هایی بود که به طور کامل اجرایی شد و حتی خودش هم در کارزار انتخاباتی سال ۸۸ به آن اشاره کرد.
کمک میلیاردی شهرداری تهران به خرمشهر
فضای مجازی به خصوص توییتر، این روزها به کمپین تبلیغاتی محمد باقر قالیباف برای تصدی پست شهرداری خرمشهر بدل شده است. برای بررسی چرایی به راه افتادن این کمپین به ردپای شهرداری تهران در تخصیص بودجه به خرمشهر می‌رسیم.
یکی دیگر از اقداماتی که در این چند سال اخیر برای آبادانی خرمشهر صورت گرفت، تخصیص بودجه 10 میلیاردی شهرداری وقت تهران در سال 93 برای عمران خرمشهر بود. سال 1393 شورای شهر تهران، در قالب یک طرح دو فوریتی طی دو سال حدود 10میلیارد تومان از بودجه پایتخت را به درخواست شهردار وقت محمد باقر قالیباف، به عمران و آبادانی شهر خرمشهر اختصاص می‌دهد. این طرح که در زمان اعلام شدنش مخالفان زیادی داشت همچنان با ابهامات زیادی روبه رو است، بسیاری از فعالان حوزه شهری معتقدند که این بودجه‌ها صرفا به زیباسازی شهر منجر شده است و به عمران شهر کمکی نکرده است، بسیاری دیگر هم معتقدند که تمام بودجه اختصاص یافته به خرمشهر نرسیده است.
مهدی چمران رییس اسبق شورای شهر تهران در گفت و گوی اختصاصی با خبر فوری می‌گوید: یک خیابان بزرگی در خرمشهر وجود دارد که ما آن را بازسازی و بازپیرایی کردیم. جدول سازی، پیاده رو سازی، کف سازی، احیای فضای سبز از جمله کارهایی بودند که برای این خیابان صورت گرفت. ما در فضای شهری تعداد زیادی پارک ساختیم، زیرا احساس می‌کردیم فضای تفریحی در خرمشهر وجود ندارد. همچنین گمان می‌کردیم که این پارک سازی از عهده شهرداری خرمشهر خارج است. من خودم عید 94 به خرمشهر سفر کردم، مردم رضایت داشتند. سال بعد هم بودجه اختصاص پیدا کرد و این‌بار منطقه آزاد خرمشهر که نگران بود، مدیریت پروژه‌های عمرانی خود را به چه کسی بسپارد به شهرداری تهران سپرد.
وی در ادامه درباره این پروژه‌ها می‌گوید: ساحل سازی یکی از این پروژه‌ها بود. منطقه آزاد همان وقت، پروژه‌هایی به ارزش 30میلیاردی را به شهرداری تهران سپرد، زیرا شهرداری تهران آن‌ها را مطمئن کرده بود که این پروژه‌ها عملی می‌شود و اتفاقا اجرایی هم شد.
رییس سابق شورای شهر تهران همچنین اشاره کرد: کف بودجه در نظر گرفته شده، 5 میلیارد بود ولی ما حدود دو سال این بودجه را در نظر گرفتیم، یعنی روی هم 10 میلیارد. اما خب شورای مناطق هم بودجه‌هایی را لحاظ کرده بود.
بسیاری از متخصصان حوزه شهری اما معتقدند که این هزینه‌ها صرف امور زیباسازی خرمشهر شده است و نه اموری مانند عمران و زیرسازی. مهدی چمران نیز در این‌باره می‌گوید: خرمشهر مشکلات زیادی داشت، شهرداری کارهای زیرساختی هم انجام داد، اما قرار نیست که همه کارها را شهرداری تهران انجام دهد، به طور مثال فاضلاب شهر خرمشهر پروژه‌ای گرانقیمت بود و کار شهرداری تهران نبود. اما برای زیباسازی، نوسازی، وضعیت فضای سبز، آسفالت‌ها و .. شهرداری تهران موفق عمل کرد و البته باید بگویم که تمام بودجه اختصاص یافته برای خرمشهر هزینه شد این را به صرف اتکا به گزارشات نمی‌گویم خودم به آنجا سفر کردم و در جریان پروژه‌ها بودم.
ریشه اعتراضات در چیست؟
اعتراضات مردمی در خرمشهر که با شعار ما تشنه‌ایم آغازشد اما ابعاد دیگری هم داشت، این شعار استعاری ریشه در مشکلاتی دارد که بعد از گذشت 36 سال هنوز حل نشده است. خرمشهر بدلیل همجواری با رودخانه‌ها و خلیج فارس بود که به منطقه‌ای استراتژیک بدل شده بود اما امروز بدلیل مشکل کم آبی حیاتش یه خطر افتاده است. قصه خرمشهر اما در این نقطه به پایان نمی‌رسد. بحران آب، عدم نوسازی شهر، ریزگردها و مشکلات شهری دیگر شاید گره‌های دیگر این قصه باشد، قصه‌ای که اگر به فکر حل بحران آن نباشیم احتمالا پایان خوشی نخواهد داشت.
منبع: خبر فوری
33
