کاهش چشمگیر منابع و ذخایر آبی چهارمحال و بختیاری

مهدی کیان‌پور در نشست هم‌اندیشی سازگاری با کم‌آبی و مدیریت مصرف آب، اظهار کرد: در سال 93 طرح ملی «احیا و تعادل بخشی منابع زیرزمینی آب کشور» در شورای عالی آب تصویب شد که در آن وزارت نیرو با همکاری سایر ارگان‌های ذیربط موظف به احیاء و تعادل بخشی منابع زیرزمینی آب و حفاظت هر چه بیشتر از آب‌های کشور شد که این طرح مشتمل بر 15 پروژه است.

وی افزود: یکی از این 15 پروژه، آموزش، اطلاع رسانی و فرهنگ‌سازی است که شامل برگزاری جلسات با سازمان‌های دولتی اعم از استانداری، جهادکشاورزی، محیط زیست، تعاون روستایی، نیروی انتظامی و همچنین بهره‌برداران منابع آب و تشکل‌های مرتبط، ائمه جماعت، نمایندگان مجلس، صدا و سیما، سازمان‌های مردم نهاد است.
کیان‌پور با بیان اینکه متوسط بارش در جهان حدود 850 میلی‌متر در سال و در ایران حدود 250 میلی‌متر در سال است، تاکید کرد: این میزان بارش در ایران نه از نظر مکانی و نه از نظر زمانی توزیع مناسب ندارد.

وی ادامه داد: بخش اعظم مساحت کشور بارشی کمتر از 100 میلی‌متر در سال دارد و در قسمت عظیمی از کشور منابع آب سطحی دائم و غیر دائم وجود ندارد بنابراین در بیشتر مساحت کشور وابستگی شدیدی به منابع آب زیرزمینی را شاهد هستیم.
رئیس گروه حفاظت آب زیرزمینی شرکت آب منطقه‌ای استان اظهار کرد: چهارمحال و بختیاری دارای 12 دشت است که از این تعداد چهار دشت ممنوعه هستند.

وی اضافه کرد: آنچه مسلم است منابع و ذخایر آبی استان کاهش چشمگیر یافته و در همه بخش‌ها به شدت وابسته به بارندگی شده و هیچ تضمینی برای بهبود بارش‌ها نیست.

کیان‌پور بیان کرد: بی‌‎شک تمرکز بیش از حد بر بهره‌برداری از منابع استراتژیک آب زیرزمینی در کشور و در استان در چهار دهه اخیر خطایی فاحش بوده و باید وابستگی به منابع آب زیر زمینی کاهش و کمبود آب از منابع سطحی جایگزین شود.

وی گفت: مشکل عمده این است که مناطق نیازمند استان همانند بروجن ، سفید دشت و فرادنبه ، شهرکرد و .... جزء مناطق مرتفع کشور و فاقد جریان‌های سطحی دائم و حتی فصلی است و تامین آب از مناطق دیگر جدای از مشکل تخصیص مستلزم صرف هزینه‌های بسیاری است که برای حل این مشکل حتی‌الامکان باید بر مهار آب‌ها در داخل خود حوضه‌ها تسریع در اجرای سد باباحیدر، اجرایی کردن سدهای گرگک، گوجان و ونک، اجرای طرح های تغذیه مصنوعی و جمع آوری آب باران درمناطق مستعد تمرکز کرد.
کیان‌پور در خصوص جمع آوری آب باران گفت: با توجه به تغییر نوع بارش‌ها مقابله با خروج آب از دشت‌ها و کاهش تبخیر آب باران ضرورتی اجتناب ناپذیر برای دشت‌های استان است هر چند روان آب‌های فصلی نیز کاهش یافته است اما در مناطق مسکونی و صنعتی به دلیل کاهش چشمگیر سطح نفوذ، روان آب‌هایی در فصل بارندگی داریم به نحوی که در سطح شهرکرد و حوضه بالا دست حدود هفت میلیون مترمکعب آب در سال، قابل جمع آوری و نفوذ به آبخوان است.

رئیس گروه حفاظت آب زیرزمینی شرکت آب منطقه‌ای استان استفاده از چاه‌های جذبی در منازل مسکونی و واحد های صنعتی، جمع‌آوری روان آب‌ها و احداث حوضچه‌ها و چاه‌های نفوذ و احداث چکدم‌ها (سدهای کوچک) در مسیر آب‌ها را از راه کارهای موثر در زمینه جمع‌آوری آب‌‎ باران عنوان کرد.

کیان‌پور در خصوص لزوم ارائه برنامه کشت به کشاورزان، اظهار کرد: تقریبا هر ساله شاهد هستیم که بخشی از تولیدات کشاورزی در کشور و در استان نابود می‌شود مانند سیب زمینی که در چند سال گذشته چنین وضعیتی را داشته است و حتی به دلیل عدم صرف اقتصادی کشاورزان از برداشت آن خوداری شده و این در حالی است که از منابع ارزشمند آب زیر زمینی برای آبیاری آن استفاده کردند.
وی خاطرنشان کرد: کشاورز باید بداند هر ساله چه بکارد و چقدر بکارد تا هم موجب صرفه جویی در مصرف آب و هم موجب افزایش در آمد شود.

در ادامه کارشناس واحد مطالعات شرکت آب منطقه‌ای استان تصریح کرد: آلودگی منابع آبی موجب می‌شود که بخشی از آب قابل مصرف به آب غیر قابل مصرف تبدیل شود.

صادقی کودهای شیمیایی و سموم دفع آفات، فاضلاب‌های خانگی و صنعتی، زباله‌های خانگی و صنعتی و مزارع پرورش ماهی را از عمده‌ترین آلاینده‌ها عنوان کرد.

وی ادامه داد: با توجه به کاهش حجم منابع آبی و عدم رعایت مسائل زیست محیطی متاسفانه آلودگی منابع آبی روز به روز در حال افزایش است.

منبع: ایسنا

10