سانسور کن تا بیشتر دیده شوی

اختتامیه نهمین دوره جشنواره فیلم عمار روز پنج‌شنبه 20 دی در محل سینما فلسطین برگزار شد. این مراسم به شکل زنده از شبکه نمایش سیما پخش شد، در بخشی از مراسم که «محسن مقصودی» تهیه کننده فیلم «روزی روزگاری ترامپ» بعد از دریافت جایزه‌اش پشت میکروفن رفت، اعلام کرد: «امروز دیدم مسئولان از دستاوردهای برجام صحبت کردند. نمی‌دانم دوربین مخفی است آیا؟ آیا مسئولان از زندگی مردم خبر دارند؟ قلب پیشرفت ایران را بتن کردید، چندسال به کدخدا اعتماد کردید و الان هم یک سال است دلخوش به لبخند اروپایی‌ها هستید.»

در این لحظه پخش برنامه قطع شده و دوربین مجری خانم برنامه که در موقعیت مکانی دیگری حاضر بود را نشان داد که اعلام کرد: « بله از این لحظه بینندگان شبکه افق هم به ما همراه هستند [...] به بینندگان شبکه افق هم سلام می‌کنیم و ...» بعد از این خوشامد گویی به بینندگان شبکه افق، به پخش ادامه مراسم برگشت اما انتقادات مقصودی به دولت، برجام و ... هنوز ادامه داشت دوباره پخش ادامه مراسم قطع شد و به همان مجری خانم برگشت او دوباره اعلام کرد: «که ما با مراسم اختتامیه جشنواره عمار در خدمتتون هستیم و ...» بعد از این اعلام هم کلیپی پخش شد تا حرفهای انتقادی محسن مقصودی تمام شد و سرانجام به ادامه پخش مراسم اختتامیه برگشت.

نکته جالب توجه این است که «محسن مقصودی» مجری و تهیه‌کننده برنامه «ثریا» است که از شبکه یک سیما سالهاست در حال پخش است، شاید مدیران تلویزیون و ناظر پخش بر این اعتقاد باشند که انتقادات تند و صریح او در شرایط کنونی بهتر است که پخش نشود، یا از هر گونه سخن و بحثی که منجر به جدایی و دوری طیف‌های مختلف سیاسی، اجتماعی شود، پرهیز کنیم اما همین اقدام (قطع سخنان) باعث شد که این سخنان در شبکه های اجتماعی بیشتر دیده شود.

تجربه نشان داده است هر وقت که اتفاقی غیر منتظره افتاده مانند آنچه در اختتامیه فیلم عمار روی داد، نشان ندادن آن، ماجرا را بدتر می‌کند و اتفاقا پخش آن به طور کامل حساسیت کمتری بوجود می‌آورد.

سخنانی که مقصودی مطرح ساخت نه بحث جدیدی بود و نه مطالبی بود که در این سالها در سطح جامعه به آن پرداخته نشده باشد. به هر حال هر کسی که در جامعه ایران زندگی می‌کند علی الخصوص از زمان انتخابات سال 96 به طرق مختلف در جریان چنین سخنان و نقدهایی بوده است و اگر بخواهیم چنین مطالبی را منکر شویم بیشتر وجاهت رسانه‌ای خود را زیر سوال برده‌ایم.

در سالهای گذشته همواره زمان پخش اختتامیه جشنواره فجر از تلویزیون، به نحوه و شکل پخش این مراسم خرده گرفته می‌شد که بعضی از بخش‌های مراسم را نشان نمی‌دادند یا بخش‌های دریافت جوایز خانم‌ها را در یک نمای بسیار باز نشان می‌دادند که در واقع برنده جایزه به اندازه یک نقطه دیده می‌شد. هر وقت هم که به چنین تصمیماتی ایراد وارد می‌شد تلویزیون هیچ جوابی نمی‌داد و بر سر موضع خود باقی می‌ماند. حال این برخورد در اختتامیه جشنواره عمار نشانگر این است که گستره این جرح و تعدیل‌ها وسیع‌تر شده است.

در جهان امروز که هر اتفاق و خبری در شبکه‌های اجتماعی به سرعت نور منتشر می‌شود، هر اقدامی مانند برخورد شبکه نمایش اتفاقا به شکل معکوس خواست مدیران تلویزیون عمل کرده و به جای دیده و شنیده نشدن، به شکل بسیار گسترده‌تری در جامعه پخش خواهد شد.

کار به جایی رسیده است که در تلویزیون به هر دلیلی تصمیم به پخش نشدن شخص یا برنامه‌ای یا بخشی از برنامه‌ای گرفته می‌شود اتفاقا بیشتر دیده می‌شود حال این قضیه می تواند ممنوع التصویری شخص یا اشخاصی باشد یا سانسور برنامه‌ای، دوستی می گفت «اگر می‌خواهی که دیده شوی یک کاری بکن در تلویزیون سانسورت کنن»!

فرقی نمی‌کند که سخنان حامی یا منتقد دولت را قطع کرده باشند، سانسور آن هم به این شکل، اقدامی نابجا و غلط است و اساسا این عمل باعث می‌شود مخاطب نسبت به رسانه مورد نظر احساس سرخوردگی و نا امیدی ‌کرده و ارتباط و اعتمادش با آن رسانه قطع شود.

به تعبیری در جهان امروز یک انفجار ارتباطات رخ داده است و هر رسانه‌ای که همچنان اصرار به استفاده از روش‌ها و متدهای قدیمی خود داشته باشد فقط اوست که از این قافله سریع السیر عقب می‌ماند.

از طرفی می‌توان گفت در جهان امروز صاحبان چنین مراسمی می‌توانند با یک دوربین ساده و پخش زنده مراسم از طریق اپلیکیشن‌های اجتماعی مانند اینستاگرام، امکان چنین اتفاقاتی را از صدا و سیما هم بگیرند و این وسط فقط صدا و سیما است که از بطن اتفاقات جامعه دور شده است.

مدیران صدا و سیما باید به این دگرگونی‌های جهان امروز نگاهی باز، علمی و موشکافانه داشته باشند والا مخاطب در کمتر از ثانیه‌ای توجه‌اش را به سمت منابع دیگر ارتباطی می‌چرخاند، به همین سادگی.

منبع: عصر ایران

1981