پرفروشترینکتابها و نویسندگان در ایران کدامند
گزارش نهایی منتشر شده طرح تابستانه کتاب که از سوی موسسه خانه کتاب تولید و در سایت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منتشر شده است آمار جالبی از پرفروشترین نویسندگان و ناشران ایرانی عرضه کرده است.
پایگاه اینترنتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در راستای شفافیت اطلاعرسانی روز گذشته با انتشار فایلی، آمار و ارقام طرح تابستانه کتاب که شامل فروش یارانهای کتاب در تابستان سال جاری و با متولی گری موسسه خانه کتاب در سراسر کشور بوده است را منتشر کرد.
طرح تابستان کتاب نهمین دورۀ طرح «توزیع یارانۀ کتاب از طریق کتابفروشیها در کشور بود که با شعار «دانش گستری با حمایت از تألیف ایرانی» در سالی که به نام «حمایت از کالای ایرانی» توسط مقام معظم رهبری نامگذاری شده است به مدت ۱۰ روز از تاریخ ۳۰ مرداد تا ۵ شهریور ۱۳۹۷ در کتابفروشی های تهران و تا ۸ شهریور ۱۳۹۷ در دیگر استانهای کشور برگزار شد. در این دوره ۷۱۵ کتابفروشی ثبت نام کردند اما ۶۸۲ کتابفروشی فعال بودند.
از جمله ویژگی های این دوره، توجه بیشتر به شهرستا نها بود، به این ترتیب که طرح در شهرستان ها سه روز بیشتر از پایتخت برگزار شد. همچنین برای نخستین بار، با مساعدت ادارات کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استا نها ارزیابی هایی از کتابفروشی های فعال در طرح صورت پذیرفت و نقطه نظرات آ نها در خصوص ماهیت و شیوه اجرای طرح گردآوری شد.
بر اساس دادههای این گزارش منتشر شده از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پنج استان نخست فعال در این طرح به تریب شامل تهران، اصفهان، خراسان رضوی قم و فارس بوده و پنج استان انتهایی جدول فعالان در این طرح نیز شامل ایلام، سیستان و بلوچستان، قزوین، کهکیلویه و بویر احمد و هرمزگان بود که در استان هرمزگان تنها دو کتابفروشی در این طرح شرکت کردند در حالی که در تهران ۱۰۳ کتابفروشی در این طرح حضور داشتند.
همچنین بر اساس این گزارش در این طرح و در کل کشور ۷۶۳۸۶ نفر اقدام به خرید کتاب کردهاند.
در زمینه فروش اما استان خراسان رضوی با بیش از ۸۸۹ میلیون تومان بیشترین فروش را در کشور دارا بوده و در مقابل استان کهکیلویه و بویر احمد با بیش از ۱۷ میلیون تومان در انتخاب جدول فروش قراردارد و در نهایت نیز آمارها حکایت از فروش بیش از شش میلیارد و دویست کیلیون تومانی کتاب در این طرح در سراسر کشور دارد که از این میزان نزدیک به یک میلیارد و یکصد میلیون تومان آن به صورت یارانه در میان استانها توزیع شده است که بیشترین میزان استفاده از آن متعلق به استان اصفهان با بیش از ۱۴۸ میلون تومان است و البته این میزان خرید و یارانه را جمعیتی نزدیک به هشت میلیون نفر در سراسر کشور رقم زدهاند
در زمینه عناوین آمار کلی فروش در این گزارش ۲۵۸۵۳۴ عنوان ذکر شده است که شامل ۱۹۹۴۴۹ عنوان کتاب با موضوع عمومی و ۸۹۰۸۵ عنوان با موضوع کودک و نوجوان است.
از حیث موضوع داستان خارجی با بیش از ۶۳ هزار عنوان در صدر جدول فروش آثار بزرگسال قرار دارد و پس از آن داستان ایرانی با ۳۷ هزار عنوان در رتبه دوم قرار گرفته و پس از آن موضوع دین و روانشناسی و ادبیات خارجی(شعر و طنز و نمایشنامه و...) قرار دارد.
در حوزه کودک و نوجوان نیز داستان خارجی با فروش بیش از ۶۵ هزار نسخه و شعر فارسی با فروش بیش از ۱۵ هزار نسخه و داستان فارسی با فروش بیش از ۱۴ هزار نسخه در رده اول تا سوم قرار دارد.
در ادامه نگاهی آماری به برندها و پرفروشهای بازار کتاب ایران به روایت این طرح داریم. جدول نخست نشان از بیست نویسنده پراقبال در بازار کتاب ایران در تابستان سال جاری دارد که در میان ۲۰ نفر اول تنها چهار نویسنده ایرانی وجود دارد.
در جدول دوم پرفروشترین نویسندگان کودک و نوجوان بازار کتاب ایران را مشاهده میکنیم که در بیست نفر اول آن تنها سه نویسنده ایرانی حضور دارد
در جدول سوم بیست ناشر پرفروش کتابهای عمومی معرفی شده است که در میان آنها برخی ناشران دولتی نیز به چشم میخورد
و در ادامه بیست ناشر پرفروش آثار کودک و نوجوان را میتوانیم مشاهده کنیم که مانند ناشران عمومی تعدادی از ناشران بخش دولتی نیز در میان آنها دیده میشود
جدول بعدی به معرفی ده عنوان از پرفروشترین کتابهای تالیفی در این طرح پردخته شده است که تنوع قابل توجهی دارد
در بخش ترجمه نیز ده عنوان پرفروش کتابهای منتشر شده در کشور به این شرح هستند که نشان از اقبال عمومی قابل توجه به یک شاعر و نویسنده دارد
در زمینه ترجمه آثار عمومی نیز پرفروشترین کتابهای بازار به روایت طرح تابستانه کتاب به این شرح است.
در زمینه کتابهای ترجمه شده کودک و نوجوان نیز آمار منتشر شده از تابستانه کتاب این آثار را در ده رتبه نخست نشان میدهد.
در یک نگاه کلی که این آمار برای متولیان و سیاستگذاران کتاب روایت میکند غلبه بیچون و چرای ترجمه بر بازار کتاب ایران در بخش عمومی و کودک و نوجوان است. این مساله جدای از اینکه نشان از سلیقه و باور عجیب ایرانیها به خوانش آثار ترجمه است نشان از یک بحران در زمینه تالیف و انتشار آثار داستانی ایرانی نیز دارد و این مسالهای است که باید درباره آن بیشتر تامل کرد.
منبع: مهر
1981