نخستین زن فضانورد چه کسی بود؟
ای آسمان، کلاهت را بردار! این عبارتی بود که والنتینا ترشکوا اولین زن فضانورد در اولین پرواز خود به سوی فضا بیان کرد.
ترشکوا سفر خود را با سفینه «واستوک» در ماه ژوئن سال 1963 میلادی انجام داد. این سفر سه شبانه روز طول کشید و والنتینا توانست همراه با دیگر فضانوردان این سفینه، 48 مرتبه دور زمین بچرخد.
زمانی که سفینه ترشکوا آماده انجام اولین پرواز به سوی فضا بود، وی خطاب به هموطنان گفت که می رود تا در مسابقه چتربازان شرکت کند. مردم خبر پرواز ترشکوا را از رادیو شنیده بودند. این سفر نیاز به آمادگی طولانی مدت و آموزش های خسته کننده داشت. در آن سال ها، برنامه آمادگی برای سفر فضایی بسیار سخت و جدی انجام می شد.
تحمل شرایط خاص روانی حتی سخت تر از تحمل سانتریفوژها و اتاق‌های حرارتی بود. هر فضانورد موظف بود هفت شبانه روز در فضای بسته و در اتاقی سفید رنگ بدون هیچ گونه وسایل قرار بگیرد.
اما ترشکوا در این شرایط آواز می‌خواند و لبخند می‌زد.
والنتینا ترشکوا قبل از اینکه برای پرواز به سوی فضا داوطلب شود، در کارخانه تولید لاستیک ماشین کار می‌کرد. از سرگرمی‌های جدی این زن پرش با تر در کلوب هوایی یاروسلاو بوده است.
وی این مهارت را در دانشکده فنی کسب کرده بود. ولادیمیر جانیبکوف که فضا نورد روس که دو مرتبه مدال افتخار کسب کرده است درباره ترشکوا چنین می گوید:«سرنوشت این زن روس که توانست بر تمام سختی ها غلبه کند، بسیار حیرت انگیز است. زندگی خود را به شکل پرولتاریایی آغاز کرد و سپس وارد مدرسه ورزشهای هوایی شد. ترشکوا برای رسیدن به شهرت مسایل زیادی را تحمل کرد. قطعا، در زندگی شخصی او هم دشواری هایی بوده است. اما این زن زیبای روس، به شکل حیرت آوری تمام سختی ها را پشت سر گذاشت.»
سفینه «واستوک - 6» را نوعی قوطی کنسرو می نامیدند. این سفینه بقدری کوچک بود که فضانورد به سختی می توانست در آن به حالت نیمه درازکشیده قرار بگیرد. ترشکوا مجبور بود سه شبانه روز در همین حالت قرار بگیرد. ترشکوا به خاطر می آورد که در سفینه او، مشکلی رخ داده بود.
این فضانورد روس در گفتگو با رادیو صدای روسیه چنین می گوید:«این راز را من سی سال حفظ کردم. اشتباه در نوع برنامه ریزی رخ داده بود. به جای اینکه برنامه فرود من به زمین را برای سیستم تعریف کنند، برنامه دور شدن از زمین و رفتن به کهکشان را به سیستم داده بودند»
والنتینا ترشکوا به موقع متوجه اشتباه شد و توانست به مرکز کنترل پرواز اطلاع دهد. سپس با دریافت اطلاعات لازم از مرکز کنترل، توانست با موفقیت به زمین بازگردد. در آن زمان، تکنولوژی فضا در اتحادیه شوروی و ایالات متحده امریکا بسیار جدید بود.
ایگور لیسوف تحلیل گر مجله «اخبار فضا» در گفتگو با رادیو صدای روسیه می گوید:«در آن زمان، هر پرواز در امریکا و یا روسیه، یک پله موفقیت محسوب می شود. هنوز دانشمندان نمی دانستند که ارگانیزم بدن انسان در شرایط فضا چطور کار می کند. در آن زمان هنوز پزشکان متخصص برای هماهنگ ساختن بدن فضانورد با شرایط وجود نداشتند. همین مساله می توانست بسیار سخت و حتی خطرناک باشد. زمان، به ما نشان داد که والنتینا ترشکوا در آن زمان چه کار بزرگی انجام داده است.»
ترشکوا، پس از بازگشت به زمین، آکادمی هوا - فضا را با درجه عالی به پایان رساند. امروز او را به عنوان استاد دانشگاه و مولف بیش از پنجاه اثر علمی می شناسند. وی مدت زیادی را در مرکز آماده سازی فضانوردان صرف کرده است. علاوه بر این، ترشکوا به فعالیت های اجتماعی و بین المللی نیز مشغول است.
والنتینا ترشکوا تنها زن در روی کره زمین است که به تنهایی رهسپار دنیای ناشناخته فضا شد. دیگر زنانی که بعد از وی به فضا پرواز کردند، همراه با گروه فضانوردان بوده اند.
والنتینا ولادیمیرونا ترشکُوا (متولد 6 مارس 1937) فضانورد اهل روسیه اتحاد جماهیر شوروی و نخستین زن فضانورد جهان است.
او در سال 1937 در روستای ماسلنیکوو در منطقه یاروسلاول روسیه به دنیا آمد. در 1945 به مدرسه رفت ولی در 1953 مدرسه را ترک کرد و به تحصیلات خود از راه مکاتبه ادامه داد. در جوانی به پرش با چتر نجات پرداخت و نخستین پرش با چتر را در 22 سالگی انجام داد. ابتدا در کارخانه تایر سازی کار می‌کرد. سپس به کارخانه پارچه‌های صنعتی یاروسلاول منتقل شد. سابقه او در چتربازی باعث شد تا در سال 1961 در گروه فضانوردان روسیه عضو شد و دوره کامل آمادگی برای پرواز در فضاپیماهای نوع «وُستوک» را گذراند.
در تاریخ 16 ژوئن 1963 به عنوان اولین زن فضانورد و ششمین فضانورد جهان با سفینه وستوک-6 از فرودگاه فضایی بایکانور به فضا پرواز کرد و بعد از دو شبانه‌روز و 22 ساعت و 50 دقیقه به زمین بازگشت. این پرواز تأثیر بدی بر وی گذاشت و شاید به همین دلیل بود که پرواز دومین فضانورد زن جهان 19 سال بعد صورت گرفت.
بعد از پرواز، با اینکه به فعالیت در زمینه هوا-فضا ادامه می‌داد، اما بیشتر وقتش را صرف کارهای اجتماعی می‌کرد. او عضو حزب کمونیست شوروی بود و تا عضویت در کمیته مرکزی این حزب ارتقا یافت.
در اواخر سال 1963 با آندریان نیکلایف، که وی نیز فضانورد بود، ازدواج کرد اما این ازدواج دوامی نداشت. ترشکوا به دریافت نشان‌های بسیاری، از جمله نشان قهرمان اتحاد شوروی، نایل آمده است و یکی از حفره‌های کره ماه نیز به نام وی نامگذاری شده است.
ترشکوا از سال 1962 تا 1997 در شمار گروهان فضانوردان قرار داشت. در سال 1969 گواهی آکادمی مهندسی- نظامی ژوکف در رشته «خلبان- فضانورد- مهندس» را دریافت نمود. در 1977 درجه دکتر علوم مهندسی را گرفت. او بیش از 50 اثر علمی تالیف کرده است. علاوه بر این وی دارای عنوان ژنرال هوانوردی‌ست.
در تاریخ 22 ژوئن 1963 هیئت رئیسه شورای عالی اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی بخاطر پرواز موفقیت آمیز و بروز شجاعت و مردانگی به والنتینا ترشکووا لقب «قهرمان اتحاد شوروی» را اعطا نمود.
ترشکووا در امور اجتماعی بطور فعالی شرکت دارد. از سال 1994 وی ریاست مرکز بین‌المللی همکاری‌های علمی و فرهنگی روسیه وابسته به دولت فدراسیون روسیه را بر عهده دارد.
به گفته وی، در حال حاضر فقط یک سرگرمی دارد که تحقیق در مورد کره مریخ است. حتی وی عنوان کرده است که تمایل دارد در گروه کارشناسی به این کره سفر کند.
منبع: فارس
1696
