نشریه آتلانتیک: تلاش آمریکا برای نابودی برجام به حفظ آن می‌انجامد

دولت دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا یکی از اولویت‌های خود را اعمال فشار بر ایران و رویکرد سخت‌گیرانه قرار داده است اما همان دولتی که با خروج از توافق هسته‌ای با ایران یک دردسر بزرگ ایجاد کرده است، می‌تواند به حفظ این توافق بینجامد.

ایران و تمامی دیگر طرف‌های توافق همچنان به تعهدات خود پایبند هستند. آمریکا پس از خروج از توافق هسته‌ای تحریم‌ها علیه ایران را بازگرداند که منجر به کاهش صادرات نفت این کشور شده است اما اگرچه واشنگتن سیاست خود مبنی بر کمپین فشار حداکثری (بر ایران) را دنبال می‌کند، معافیت‌هایی را برای چند کشور خریدار نفت ایران در نظر گرفته است.

اکنون که ضرب‌الاجل این معافیت شش ماهه (در بهار سال آینده) در حال پایان است، دولت آمریکا پیام‌هایی ضد و نقیض مبنی بر این می‌فرستد که چگونه می‌خواهد با ایران مقابله کند. دولت خواهان این است که صادرات نفت ایران را به‌طور کامل متوقف کند و به اقتصاد این کشور ضربه بزند. دنبال کردن این سیاست می‌تواند به معنی نزاع با متحدان که واردات نفت از ایران دارند و حتی این خطر بزرگ‌تر باشد که ایران به‌طور کامل توافق را کنار بگذارد و به برنامه هسته‌ای گذشته‌اش بازگردد. این کار حتی می‌تواند فضا را برای رئیس جمهور بعدی آمریکا به گونه‌ای فراهم کند که دوباره به توافق بپیوندد، همان‌طور که حزب دموکرات نیز تاکنون خواستار آن شده است.

در حالیکه مقامات دولت ترامپ همگی سرود به صفر رساندن صادرات نفت ایران را سر می‌دهند، شکاف‌ها در حال نمایان شدن است. وزارت امورخارجه آمریکا اعلام کرده است که قصد اعطای معافیت جدید زمانی که دوره فعلی در چهارم ماه مه پایان یابد را ندارد. مقامات این وزارتخانه بدون اظهار نظر درباره تمدید معافیت‌های کنونی تاکید می‌کنند که هرچه زودتر می‌خواهند به فروش نفت ایران پایان دهند. نمایندگان وزارت انرژی و شورای امنیت ملی آمریکا حتی می‌گویند که بازار نفت به اندازه کافی تولید دارد و پس از توقف فروش نفت ایران با کمبود مواجه نخواهد شد.

خروج ترامپ از توافق هسته‌ای در سال ۲۰۱۸ با پیش‌بینی‌هایی همراه بود. چارچوب اصلی برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) این بود که تحریم‌های اقتصادی علیه ایران در ازای محدودیت برنامه هسته‌ای تهران رفع شود. وی به شرکای تجاری ایران شش ماه فرصت داد تا برنامه‌ریزی‌های دیگری انجام دهند و با عربستان سعودی نیز مذاکره کرد تا تولید نفت خود را افزایش دهد تا قیمت نفت ثابت بماند اما هدف این بود که هر کسی از ماه نوامبر به بعد به خرید نفت از ایران ادامه دهد، هدف تحریم قرار گیرد.

با این حال، رویترز به تازگی گزارش داده است که واشنگتن فضا را برای معافیت‌ها باز گذاشته، حتی اگر تعداد کشورها کمتر باشد. مقامات ژاپن و کره جنوبی به‌طور علنی گفته‌اند که به دنبال کسب معافیت هستند و کارشناسان نیز می‌گویند که چین هم یکی از گزینه‌ها (برای برخورداری از معافیت) است. همچنین منابع آگاه هندی به رویترز گفته‌اند که این کشور در حال مذاکره با آمریکا برای مستثنی شدن از تحریم‌های نفتی است.

آمریکا برای به صفر رساندن صادرات نفت ایران با مشکلات فنی مواجه است که این کار را پیچیده می‌کند. به عنوان مثال، چین کماکان روزی نیم میلیون بشکه نفت از ایران خریداری می‌کند. آموس هوشتاین سرپرست دفتر انرژی وزارت امورخارجه آمریکا در دولت اوباما معتقد است که به راحتی نمی‌توان چین را در این مسئله تحریم کرد. وی گفت: آنها مؤسسات مالی دارند که می‌توانند تجارت نفت را که تعاملی با بازار مالی آمریکا ندارد تسهیل کنند، به گونه‌ای که از تحریم‌ها در امان بمانند.

هوشتاین افزود: ایران نیز در این میان، نشان داده است که منتظر به پایان رسیدن دوره ریاست جمهوری ترامپ در دو سال آینده است. آنها می‌خواهند صبر کنند. آنها مایلند سختی را تحمل کنند و این را نشان داده‌اند. آنها پیش از این نیز زمان‌های دشواری را سپری کرده‌اند.

منبع: ایسنا

15