بهترین و بدترین اتفاقات گردشگری و میراث فرهنگی در سال ۹۷

اتفاقات خوب برای حوزه میراث فرهنگی از اواخر سال ۹۶ افتاد. چهاردهم اسفند سال ۹۶ بود که لوور پاریس به تهران آمد. نمایشگاهی از ۵۶ شیء تاریخی موزه لوور پاریس برای حدود ۶ ماه در ایران بود این اشیا تا مرداد ماه در موزه ملی ایران نمایش داده شد. نمایشگاه موزه لوور بازتاب بسیار وسیعی داشت. وزیر امور خارجه فرانسه نیز در مراسم افتتاحیه نمایشگاه شرکت کرد. مراسم افتتاحیه بسیار شلوغ با بازدیدکنندگان بسیار زیاد که آمده بودند تا اشیای موزه لوور را ببینند.

در میان اشیا تعدادی از مجسمه‌های کوچک ابوالهول هم نمایش داده شد، اما چیزی که بیشتر جلب نظر کرد، نمایشگاهی از عکس‌های عباس کیارستمی از موزه لوور بود که در سالن مجاور به نمایش درآمد و حیرت بازدیدکنندگان را از هنر کیارستمی در حوزه عکاسی برانگیخت.

نمایش آثار ایرانی در فرانسه

فروردین سال ۹۷ هم نمایشگاه «امپراطوری گل سرخ» با سه اثر نفیس موزه ملی و ۱۹ اثر از کاخ گلستان از سوی موزه لوور فرانسه برپا شد این نمایشگاه تا اول مرداد ادامه داشت تا همزمان با نمایشگاه فرانسوی‌ها در ایران باشد. در این نمایشگاه هم ۴۵۰ اثر مربوط به دوره قاجار از ۶۰ موزه جهان از کشور‌های ایران، فرانسه، ایتالیا، آلمان، بلژیک، قطر، انگلستان و کانادا به نمایش گذاشته شده بود که در ۱۲ گالری با موضوعات ویژه به نمایش درآمدند.

سفر آثار تاریخی ایران از هلند به اسپانیا

سال ۹۷ آثار تاریخی ایران از این کشور به آن کشور دست به دست شدند غیر از فرانسه آثار ایرانی به هلند و اسپانیا نیز رفت. در مهر ماه نمایشگاه «باستان‌شناسی و هنر سرزمین هلند به روایت موزه درنتس» در موزه ملی برگزار شد. این نمایشگاه از ۱۱ مهر شروع شده و تا ۱۷ فروردین ۹۸ در موزه ملی ایران برپاست. در مجموع بیش از ۵۰۰ شی‌ء از ۱۰۳ محوطه از موزه درنتس هلند به موزه ملی ایران منتقل شده‌اند.

نمایشگاه «ایران: مهد تمدن» که با ۱۹۶ اثر از موزه ملی به موزه درنتس هلند فرستاده شده نیز بر اساس این تفاهم‌نامه بوده است و حدود چهار ماه پس از برگزاری این نمایشگاه آثار هلندی در موزه ملی به نمایش در آمد.

پس از وقفه‌ای چند ماهه پس از پایان نمایشگاه ایران در هلند، این آثار در مخزن موزه هلند ماند تا سازمان میراث فرهنگی مصوبه نمایشگاه ایران در اسپانیا را هم بگیرد به این ترتیب اکنون همین آثار تاریخی از هلند به اسپانیا رفته است تا در موزه شهر الکانته اسپانیا به نمایش در آید. این نمایشگاه تا شهریور ماه در این موزه برپا خواهد بود. رئیس سازمان میراث فرهنگی قول داده است که در زمان برپایی این نمایشگاه، از اسپانیا نیز آثاری در ایران به نمایش گذاشته شود. اتفاقی که هنوز رخ نداده است.

سرسرباز هخامنشی به ایران آمد

سردیس سرباز هخامنشی ۱۱ مهر در محل ارگ آزادی با حضور جمعی از مدیران سازمان و مسئولان وزارت امور خارجه، به طور رسمی تحویل مسئولان سازمان میراث فرهنگی شد. علی‌اصغر مونسان رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در مراسم بازگشت این شیء تاریخی گفت: تلاش می‌کنیم و امیدواریم که سایر اشیای تاریخی ما در آمریکا نیز هر چه زودتر به کشور باز گردانده شود.

این سردیس پس از نمایش در تهران به شهر‌های دیگر رفت تا مردم در استان‌های دیگر نیز بتوانند این سردیس را در مهمترین موزه‌های کشور ببینند.

کشف مومیایی در حرم عبدالعظیم حسنی (ع)

یکی از مهمترین اخباری که اردیبهشت ماه منتشر شد درباره کشف یک مومیایی در جریان خاک برداری و ساخت و ساز شبستان حرم در محوطه باغ طوطی بود که باعث شد تا کارگران یک مومیایی پیدا کنند. بسیاری از افراد گفتند که این مومیایی متعلق به رضاخان بوده است، چون هیچ یک از افراد دفن شده در گورستان باغ طوطی جز او مومیایی نشده بودند و خلخالی نیز در جریان انقلاب و تخریب مقبره رضاخان نتوانسته بود جسد او را پیدا کند.

دندان یک کودک اتفاق مهم در حوزه باستان شناسی کرمانشاه

مهر ماه ۹۷ یک دندان متعلق به کودک نئاندرتال در پناهگاه صخره‌ای و محوطه باستانی باوه‌یوان کرمانشاه کشف شد این نخستین بار بود که بقایای یک انسان نئاندرتال به صورت قطعی در کشور ایران کشف شده بود.

حیدری گوران باستان شناس این محوطه گفته بود: دندان کشف شده یک دندان شیری متعلق به کودکی ۶ ساله است که به همراه دست افزار‌های سنگی مربوط به دوره پارینه سنگی میانی در کاوش‌های علمی بدست آمده است این دندان و براساس آزمایش‌های سن سنجی مطلق رادیو کربن ۱۴، دارای سنی مابین ۴۲ تا ۴۵ هزار سال است و این نئاندرتال متعلق به جوامع نئاندرتال نزدیک به عصر حاضر محسوب می‌شود. دندان کشف شده از پناهگاه صخره‌ای باوه‌یوان، از جمله دندان‌های نادر شیری کودک نئادرتال است که به شکل علمی در جهان ثبت شده است. پیش از این تعداد معدودی از دندان‌های مشابه دیگر، در کشور‌های اسپانیا، فرانسه و آلمان کشف شده است.

سیمرغ همسایه غاز بود

سال ۹۷ وقتی جشنواره فیلم فجر برگزار شد سازمان میراث فرهنگی یادش آمد که تندیس بهترین‌های این جشنواره ساخته دست هنرمندان کشور امارات است درحالی که هنرمندان صنایع دستی ایران می‌توانسته اند آن را بسازند. اما طراح سیمرغ بلورین جشنواره فیلم فجر گفت که هنر ریخته گری ترکیب شده و به کار رفته در این تندیس در ایران مدتهاست که منسوخ شده است. رئیس سازمان میراث فرهنگی گفته بود تا پایان زمان جشنواره یک تندیس ایرانی توسط هنرمندان ساخته خواهد شد، اما عملاً این اتفاق نیفتاد.

وزارتخانه شدن سازمان میراث فرهنگی و گردشگری

وزارتخانه شدن سازمان میراث فرهنگی هم سر درازی داشت. چند بار لایحه وزارت خانه شدن به مجلس رفت و برخی آن را تأیید و برخی نیز رد کردند و در آخر هم گفتند که اگر قرار باشد این سازمان بزرگ‌تر شود نباید نیروی اضافه‌تری بگیرد. با این وجود شورای نگهبان آن را رد کرد تا اصلاحات لازم انجام گیرد.

تهدید آمریکا برای ایران و تاثیرش روی گردشگری

از آنجا که دور جدیدی در تحریم‌های آمریکا علیه ایران آغاز شد، آمریکا از هیچ فرصتی برای محدود کردن سفر ایرانی‌ها دریغ نکرد. پس از اینکه اعلام شد اگر گردشگری به ایران سفر کند، هنگام گرفتن ویزای آمریکا دچار مشکل خواهد شد، آمریکایی‌ها به دفاتر مسافرتی خارجی گفتند که نباید به سمت ایران تور گردشگری بفرستند و اگر این کار انجام شود، در همکاری با آن‌ها تجدید نظر خواهد کرد. این موضوع به برخی از سفارتخانه‌ها هم گفته شده بود. همچنین در جریان مشکل معاملات بانکی هم برخی از نمایشگاه‌های خارجی ایران دچار مشکل شده بود. چون شرکت کنندگان امکان انتقال پول را برای شرکت در این نمایشگاه‌ها نداشتند.

محور ساسانی ثبت جهانی شد، اما جنگل ارسباران نه

در تیرماه ۹۷ در گزارشی آمد که پرونده جنگل ارسباران جهانی نشد. چهل و دومین کمیته میراث جهانی یونسکو در شهر منامه بحرین برگزار شد که در جریان آن پرونده محور ساسانی فارس در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار گرفت، اما پرونده جنگل‌های ارسباران که قرار بود در فهرست میراث طبیعی قرار گیرد پذیرفته نشد. هر یک از اعضا در این جلسه به این پرونده ایراد گرفتند. پیش از این اتحادیه IUCN (حفاظت از طبیعت) پیشنهاد کرده بود که اصلاً این جنگل ثبت جهانی نشود و اتفاقاً بررسی‌های بیشتری روی آن انجام گیرد بنابراین ایران می‌بایست اطلاعات بیشتری در این باره به یونسکو ارائه کند.

چوپانی که اولین شهر زیرزمینی جدید خاورمیانه را ساخت

بهرام نیک اقبال معدن دار گرمساری است که چند سال پیش مرتع ۴۰۰ هکتاری پدری اش را در دست گرفت تا فکری به حال آن کند. او علاقه زیادی به مطالعه علوم مختلف از جمله زمین شناسی دارد از مدت‌ها پیش فکر ایجاد یک اقامتگاه و منطقه گردشگری برای خودش و خانواده اش بود. تا اینکه یک سال پیش تصمیم گرفت نقطه‌ای از زمین پدری اش را کنده و زیر زمین برود. او تصمیم گرفت زیر آن زمینی که صد‌ها گوسفند در آن نگهداری می‌شدند، فضای دیگری ایجاد کند. نیک اقبال بدون اینکه هیچ شهرزیرزمینی دیگری را ببیند و یا با مدیران مراکز اقامتی و بوم گردی صحبتی داشته باشد، این ایده خود را پیاده کرده است. او این اقامتگاه زیرزمینی را در سال ۹۷ افتتاح کرد و حالا هم مهمان به صورت گروهی می‌پذیرد.

نظر رئیس سازمان جهانی جهانگردی درباره ایران

سال ۹۷ یک اتفاق خوب هم در حوزه گردشگری افتاد و آن آمدن دبیرکل سازمان جهانی گردشگری به ایران به بهانه برگزاری رویداد همدان ۲۰۱۸ بود. زوراب پلولیکاشویلی، دبیرکل سازمان جهانی گردشگری به ایران، باعث شد تا او در محافل بین المللی اعلام کند که ایران کشوری امن برای سفر است. برگزاری چهلمین نشست اعضای وابسته سازمان جهانی گردشگری UNWTO و دبیرکل این سازمان در حاشیه اجلاس رویداد ۲۰۱۸ بود.

تاریخ برزیل در آتش سوخت

موزه تاریخ ملی برزیل سال ۹۷ آتش گرفت. این آتش سوزی یکی از بدترین اتفاقات حوزه میراث فرهنگی در جهان بود. چرا که همه موزه داران نسبت به این اتفاق اظهار تأسف کردند و حتی کسانی که به این حوزه خیلی اشراف نداشتند نیز از شنیدن آن ناراحت شدند چرا که تاریخ یک کشور نابود شد. این اتفاق البته دیر یا زود ممکن است برای هر یک از میراث فرهنگی در جهان رخ دهد به خصوص که تلنگری برای موزه‌های ایران بود موزه‌هایی که هنوز خود را برای اتفاقاتی مانند آتش سوزی آماده نکرده اند.

مهر ورود و خروج در پاسپورت خارجی‌ها زده نمی‌شود

سال ۹۷ رئیس سازمان میراث فرهنگی اعلام کرد که گردشگران ورودی هنگام ورود به هر یک از فرودگاه‌های کشور در صورت تقاضا می‌توانند بدون داشتن مهر ورود و خروج در پاسپورت وارد ایران شود. این تصمیم در نتیجه نگرانی برخی از گردشگران خارجی از سفر به ایران و در پی آن تحریم آمریکا گرفته شد. البته این خبر را قبل‌تر وزارت امور خارجه داده بود و گفته بود که از سال ۹۳ آن را اجرایی کرده است.

مفهوم جدیدی از گردشگری توسط یک پزشک

عبدالوهاب قاضی که متخصص طب پیشگیری و مدیر یکی از هتل‌های بزرگ شهر بندرعباس است در یک برنامه تلویزیونی درباره طب پیشگیری صحبت کرد. در بخشی از این صحبت که درباره تأثیر اعصاب و روان بر جسم بود، قاضی گفت: می‌خواهم یک ترم جدید از گردشگری را تعریف کنم. گردشگری تنها به این معنی نیست که ما باید حتماً سفر به خارج از کشور داشته باشیم بلکه گردشگری می‌تواند این باشد که اگر همیشه در یک بخشی از منزل غذا می‌خوردیم حالا می‌توانیم جای میز ناهارخوری را تغییر داده و جای دیگری بنشینیم. گردشگری از خودمان و از تغییر محیط اطرافمان شروع می‌شود و یا اینکه به رنگ‌ها توجه کنیم و اگر تا به حال از سطل آشغال سیاه رنگ استفاده می‌کرده ایم حالا از یک سطل اشغال قرمز و زیبا استفاده کنیم و یا به پارک‌ها و شهر‌های اطراف برویم.

همین اظهار نظر دو دقیقه‌ای که از شبکه سوم سیما پخش شد موجب شد تا دستمایه‌ای شود برای کاربران فضا‌های مجازی تا با در اختیار گذاشتن همین تکه از صحبت‌ها موجی از واکنش‌ها را برانگیختند. از کشیدن کاریکاتورها، نوشتن مقالات و یادداشت‌های طنز گرفته تا کلیپ و انیمیشن ساختن‌ها.

منبع: مهر

1981