نکات مهمی که باید درباره تسمه‌تایم خودرو بدانید
تسمه تایم از جمله لوازم مهم خودرو به شمار می رود بنابراین تعویض به موقع آن می تواند از خسارت به خودرو جلوگیری کند.
برخی افراد معمولا به خاطر صرفه جویی در هزینه‌ها برخی سرویس‌های دوره‌ای خودرو را نادیده می‌گیرند یا به تاخیر می‌اندازند، این قبیل افراد از عواقب سنگین کار خود بی اطلاع هستند و نمی‌دانند که خودرو‌هایی که سرویس‌های آن‌ها نادیده گرفته شده پس از مدتی خرابی‌های زیادی به صاحب خود تحمیل می کنند، حتی اگر خوش شانس باشید و آسیب جدی به خودروی شما وارد نشود حداقل ضرری که متحمل خواهید شد این است که عمر خودرو‌های بسیار کمتر از حد نرمال خواهد بود و زودتر مجبور به عوض کردن آن خواهید شد.
اکثر خودرو‌های امروزی از تسمه تایم لاستیکی برای به گردش در آوردن میل سوپاپ (ها) و واتر پمپ استفاده می‌کنند.
در گذشته خودرو‌ها به جای تسمه از زنجیر استفاده می‌کردند که جز در مواقعی که آسیب جدی به موتور وارد نشده بود نیازی به سرویس نداشتند، ولی تسمه تایم در فواصل زمانی معینی نیاز به تعویض دارد، البته هنوز در بعضی خودرو‌ها مانند مزدا ۳ و ماکسیما زنجیر تایم به جای تسمه استفاده می شود؛ بنابراین در صورتی که تسمه تایم پاره شود دو حالت پیش می‌آید:
۱- اگر موتور خودرو از نوع Interference (تداخلی) باشد پس از بریدن تسمه پیستون به سوپاپ برخورد کرده و آسیب جدی به موتور وارد می‌کند.
۲ - اگر موتور خودرو از نوع Non-Inteference (غیر-تداخلی) باشد پس از بریدن تسمه پیستون به سوپاپ برخورد نمی‌کند، زیرا این نوع موتور‌ها طوری طراحی شده اند که پیستون وارد قلمرو باز شدن سوپاپ ها نمی‌شود.
اکثر موتور‌ها از نوعاول هستند، زیرا در نوع دوم دست طراح برای بالا بردن نسبت تراکم موتور بسته است.
در حالت کلی اکثر خودروسازان زمان تعویض تسمه تایم را هر ۱۶۰ هزار کیلومتر اعلام کرده اند، ولی نکته مهمی که اغلب به آن توجه نمی‌شود این است که رانندگی در شرایط سخت این زمان را به نصف کاهش می دهد، به عنوان مثال اگر استفاده شما از خودرو به نحوی است که با دور موتور بالا زیاد رانندگی می‌کنید یا معکوس‌های پیاپی و سنگین به موتور تحمیل می‌کنید یا در ترافیک سنگین رفت و آمد دارید باید زمان اعلام شده برای تعویض تسمه را کاهش دهید در غیر اینصورت در صورت بریدن تسمه هزینه گزاف تعمیر موتور بر عهده شماست.
بنابراین پیشگیری بهتر از درمان است، برای اینکه از وضعیت تسمه تایم و سلامت آن مطمئن باشید قبل از هر چیز لازم است که هنگام تعویض تسمه حتما کیلومتر کارکرد خودرو و تاریخ تعویض تسمه را یادداشت کنید تا در صورت لزوم در اطلاع باشید که چند کیلومتر یا چند سال از زمان تعویض گذشته است، در صورتی که این کار را نکرده اید، ولی احساس می‌کنید زمان خیلی زیادی از تعویض نگذشته است بهتر است خودرو خود را پیش افراد اهل فن ببرید تا وضعیت تسمه را برای شما بررسی کنند، علائم شایع خرابی تسمه پوسیدگی، ترک خوردگی، ساییدگی و از بین رفتن دندانه‌ها هستند.
علاوه بر علائم ظاهری برخی علائم دیگر نیز ممکن است اتفاق بیفتد که نشانه خراب بودن تسمه تایم یا تنظیم نبودن تایم خودرو است. علائمی از قبیل: بد استارت خوردن موتور، لرزش بیش از اندازه موتور هنگام کارکرد در دور آرام، سر و صدای اضافی از قسمت نزدیک قاب تسمه تایم، افزایش مصرف سوخت و کاهش محسوس شتاب و قدرت موتور، در صورت مشاهده هر یک از علائم ذکر شده در اسرع وقت تسمه را عوض کنید یا حداقل مطمئن شوید که ایراد‌های فوق مربوط به تسمه تایم یا تایمینگ موتور نیست؛ شاید هزینه تعویض تسمه مقداری گران باشد، ولی بسیار کمتر از هزینه تعمیر موتور خواهد بود.
در صورتی که خودروی شما نیاز به تعویض تسمه تایم پیدا کرد برای انجام این کار فقط نزد افراد با تجربه و مطمئن بروید، زیرا هنگام تعویض تسمه، تایم موتور باید مجددا از نو تنظیم شود و تسمه باید در جهت مناسب روی پولی میل سوپاپ قرار گیرد و سفتی تسمه باید در حد استاندارد (مراجعه به دفترچه راهنمای خودرو) باشد تا میزان کشش تسمه از حد مجاز بیشتر و کمتر نشود. در صورت رعایت نکردن هر کدام از موارد فوق توسط افراد آماتور خطر بزرگی موتور خودروی شما را تهدید خواهد کرد.
بهتر است هر بار که تسمه تعویض می‌شود وضعیت واتر پمپ نیز بررسی شود، زیرا واتر پمپ توسط تسمه چرخانده می‌شود و در صورتی که خراب باشد ریسک بریدن تسمه وجود دارد، همچنین تمام قسمت‌هایی که توسط تسمه به حرکت در می‌آیند یا تسمه آن‌ها را به حرکت در می‌آورد در هر بار تعویض تسمه نیازمند بررسی دقیق هستند، قسمت‌هایی مانند هرزگردها، تسمه سفت کن، میل سوپاپ، پولی میل سوپاپ و پولی میل لنگ.
در تصاویر دو مورد اسیب جدی به موتور که در اثر بریدن تسمه تایم رخ داده اند را مشاهده می‌کنید (کج شدن سوپاپ‌ها و خورد شدن پیستون ها).
منبع: باشگاه خبرنگاران
1981
