رئیس دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست دانشگاه فردوسی مشهد:
کنترل بارش بالای 100 میلی‌متر در مشهد ممکن نیست
رئیس دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست دانشگاه فردوسی مشهد گفت: اگر بارش‌ها در مشهد به بالای 100 میلی‌متر برسد کنترل آن ممکن نیست.
به گزارش مشهد فوری ؛ محمدتقی دستورانی درگفت‌وگویی اظهار داشت:وقتی رودخانه‌های دائمی از جریان ظرفیت خود فراتر می‌شود، ایجاد خسارت می‌کند و سیلاب را به وجود می‌آورد. در مناطق خشک، به‌خصوص در خراسان، رودخانه‌های غیردائمی و موقتی وجود دارد که بر اثر بارش فراوان روان‌آبِ کنترل‌نشده ایجاد شده‌اند و خطر سیلاب دارند.
تفاوت روانآب و سیلاب
وی در خصوص تفاوت روانآب و سیلاب عنوان کرد: روانآب دراثر بارش باران ایجاد و حرکت می‌کند و وارد آبراه می‌شود؛ درمناطق خشک به دلیل کنترل‌نکردن روانآب و از دسترس خارج شدن این آب، سیلاب ایجاد می‌شود.
رئیس دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست دانشگاه فردوسی افزود: بارش‌های اخیر در مشهد سیلاب بود. در طی روان‌آب‌های کنترل نشده در طرقبه و زشک آب فراوانی هدر و به بخش‌هایی خسارت وارد شد و خاک حاصل‌خیز بیشتر مناطق از بین رفت.
سیلاب با مدیریت کوتاه‌مدت مسئولان شهری قابل اجتناب است
دستورانی بیان کرد: مدیریت‌های کوتاه‌مدت مسئولان شهری میتواند از بخشی از خسارت جلوگیری کند، ولی با این وضعیت اداره امور، سیل قابل مدیریت نیست. مدیریت باید درازمدت هم باشد. باید بررسی شود که آب باران را چگونه جمع‌‍آوری کرد تا باعث تخریب نشود. خدماتی که اکنون درحال اجراست خدمات اورژانسی‌ست، برای کاهش خسارت نه برای مدیریت سیل.
نقاط درمعرض سیلاب مشهد
وی گفت: ارتفاعات بینالود لخت و سنگی‌ست که میتواند روانآب ایجاد کند. بخش‌هایی از شهر مشهد گود و به دلیل توسعه سطح خیابان‌ها صاف و باعث ایجاد روانآب می‌شود. شهرستان کلات به دلیل اینکه در بالادست قرار دارد و شهرستان‌های طرقبه و شاندیز به دلیل وجود رودخانه‌های طغیانی در مسیل سیلاب قرار دارند. احتمال وقوع سیل در بخش‌های شمال و شمال‌شرق مشهد بیشتر است.
رئیس دانشکده منابع طبیعی و محیط‌زیست دانشگاه تاکید کرد: در مشهد مسیل‌ها و کانال‌هایی وجود دارد. برای نمونه کال خیام که به کشف‌رود می‌ریزد و کال چهل‌بازه که آب رودخانه جاغرق و ده‌بار را از کنار شهر عبورمی‌دهد و وارد کشف‌رود می‌کند. ظرفیت این کانال‌ها فقط در شرایط عادی قابل کنترل است؛ در مواقع استثنایی این کانال‌ها کافی و جوابگو نیستد.
دستورانی تصریح کرد: مهندسی مشهد برای کنترل سیلاب ضعیف است و در وضعیت نسبی قرار دارد. در شرایط معمولی مشکلی نیست. بارش‌های این چند روز کمتر از 40 میلی‌متر بود؛ اگر این بارش‌ها به بالای 100میلی‌متر برسد کنترل آن برای مشهد ممکن نیست.
وی عنوان کرد: برای مقاومت‌سازی ابتدا باید به قسمت‌های بالادست توجه داشت. روان‌آب‌هایی که وارد شهر می‌شود باید کنترل و امکاناتی فراهم آورد تا بتوان آب را به داخل زمین نفوذ داد. این امر سبب تقویت سفره‌های زیرزمینی شده و کمبود آب را جبران خواهد کرد. در این‌صورت روانآب کمتری داخل شهر می‌شود.
رئیس دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست دانشگاه فردوسی در ادامه افزود: اجازه ساخت‌وساز در اطراف کال‌ها و رودخانه‌ها نباید داده شود؛ چون مسیر آب محدود و بسته می‌شود. این امر موجب ایجاد روانآب و سیلاب می‌شود. باید در مهندسی ساخت‌وسازها ایمنی و اصول لازم را رعایت کرد تا ضریب خطر را در هنگام بروز بلایای طبیعی از جمله سیل کاهش داد.
وی تاکید کرد: همیشه ساخت سد در مسیرمسیل‌ها راهکار ثانویه است. ابتدا باید از سیل جلوگیری کرد. در مشهد ساخت سد در مسیر سیل ممکن نیست. با وجود بارش‌های اخیر نمی‌توان گفت از مرحله خشکسالی وارد ترسالی شده‌ایم. این بارش‌ها نتیجه تغییرات اقلیمی هستند. بیشتر نقاط ایران در فصل زمستان و پاییز بارش نداشته‌اند. بارش در فصل بهار به صورت پراکنده و رگباری ست. این نوع بارش‌ها در زمین نفوذ نمی‌کند و باعث روانآب می‌شود.
منبع: ایسنا
2222
