ایران هنوز تشنه آب است؟
علی‌رغم بارش‌های مناسب شواهد نشان می‌دهد که ایران به دلیل وجود اقلیم خشک و نیمه خشک هنوز سیراب نشده و بحران آن همچنان وجود دارد؛ به همین دلیل باید موضوع مدیریت مصرف مورد توجه باشد.
در حال حاضر حجم آب موجود در مخزن سدهای ایران به بیش از ۳۹ میلیارد مترمکعب رسیده که این رقم در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته بیش از ۶۳ درصد افزایش پیدا کرده است، یعنی دود ۸۰ درصد حجم مخازن سدها پر شده است.
بارندگی‌های اخیر به لحاظ شدت، مدت و وسعت بی‌سابقه بوده و همین امر موجب شده تا برکات زیادی برای کشور به همراه داشته باشد و شرایط خوبی برای تأمین آب مورد نیاز شرب و سایر مصارف به وجود آید، در همین رابطه رضا اردکانیان - وزیر نیرو - اظهار امیدواری کرد که با نفوذ این بارش‌ها بیلان منفی سفره‌های زیرزمینی نیز تا حدودی ترمیم شده باشد.
با این وجود، وی معتقد است که نمی‌توان با یک پدیده و یک سال بارندگی مناسب، نظری درباره ورود به دوره ترسالی داد و قطعاً باید شرایط تغییر اقلیم را بررسی کرد و به محض فاصله گرفتن از کانون امداد و نجات و تحولات کنونی مدیریت سیلاب، درصددیم جمع بندی‌های جهانی در ارتباط با این پدیده‌ها را دریافت کنیم.
به گفته وی، فارغ از این‌که ایران وارد دوره ترسالی شده باشد یا خیر، مسئله حائز اهمیت در اقلیم خشک و نیمه خشک ایران نحوه مصرف صحیح منابع است. کشور ما اگر در شرایط معتدل هم قرار گرفته و سالیان متمادی بارندگی مناسب داشته باشد، باز هم باید در شیوه مصرف خود دقت کنیم.
همچنین محمد حاج رسولی‌ها - مدیر عامل شرکت مدیریت منابع آب ایران - در پاسخ به این سوال تاکید کرد که با اتکا به یک سال بارندگی نمی‌توان در مورد این مساله قضاوت کرد، اما بسیاری از بخش‌هایی که به خط قرمز نزدیک شده بود، شرایط بهتری را تجربه می‌کند.
او با تاکید بر این مساله که ایران همچنان با کسری مخزن زیادی در منابع آب‌های زیرزمینی روبه‌روست، تصریح کرد: با بارش‌های سالانه یک ساله، این میزان جبران نمی‌شود، اما می‌توان گفت که افت آب زیرزمینی را در سال جاری شاهد نباشیم.
حاج‌رسولی‌ها با تاکید بر این مساله که ذخایر سدهای ایران در تمام مناطق یکسان نیست، اظهار کرد: حدود ۲۰ میلیارد مترمکعب از ۵۰ میلیارد مترمکعب ذخیره فعلی سدها، صرف ذخیره سال قبل شده و ۳۲ میلیارد مترمکعب دیگر نیز در تالاب‌های کشور رهاسازی شده است.
همچنین علی نقی ضیایی - مدیرگروه مهندسی آب دانشگاه فردوسی مشهد - به ایسنا گفت: این‌که برخی می‌گویند بحران آب با این بارندگی‌های فراوان از بین رفته، نادرست است و این‌که جبران حجم مصرفی از منابع آب زیرزمینی باشد، نیست.
وی با بیان این‌که بحران آب با یک بارش از بین نمی‌رود چراکه چندین سال با این مشکل دست و پنجه نرم می‌کردیم و این مساله همچنان ادامه دارد، اظهار کرد: در حقیقت از منابع آب‌های زیرزمینی که تجدیدپذیر بودند، خیلی بیش از حد در طول سال‌های اخیر استفاده کرده‌ایم. با این بارش‌های اخیر، اضافه برداشت‌ها از منابع آبی جبران نخواهد شد.
ضیایی با بیان این‌که بارندگی‌های فصل بهار امسال جبران مصرف بیش از حد از منابع آبی ما را نکرده است، تصریح کرد: در نتیجه، این‌که برخی می‌گویند بحران آب با این بارندگی‌های فراوان از بین رفته، نادرست است و این‌که جبران حجم مصرفی از منابع آب زیرزمینی باشد، نیست.
این استاد دانشگاه فردوسی مشهد بهترین راه‌حل پیش رو برای مقابله با بحران آب را افزایش بهره‌وری دانست و در این باره گفت: تنها راه حل برای مقابله با بحران آب و مدیریت مصرف آن، افزایش بهره‌وری است؛ یعنی بتوانیم از حداقل آب مصرفی، بیش‌ترین استفاده را کنیم.
بی‌تردید حل تنش‌ها و چالش‌های بحران آب در ایران و مدیریت صحیح آب‌های ناشی از بارش‌های اخیر در ایران و اندیشیدن تمهیدات لازم برای جلوگیری از وقوع مجدد سیل و طغیان رودخانه‌ها، نیازمند یک مدیریت اصولی و همه‌جانبه است چراکه تنها در این شرایط است که می‌توان مشکلات این بخش را سر و سامان داد و به‌همین دلیل لازم است تا یک عزم جدی برای رفع این چالش بزرگ به‌وجود آید تا در آینده شاهد مشکلات بزرگ‌تری از این بخش نباشیم.
منبع: ایسنا
1981
