انقلاب مشروطه
-
به مناسبت استعفاء رضا شاه و تاجگذاری پسرش
داستان حکومت محمدرضا پهلوی؛ راز سقوط شاه چه بود؟
بیشتر اختلافات شاه و نخست وزیرانش به تفسیر متفاوت «مشروطه» بازمی گشت. افرادی مانند قوام السلطنه، مصدق و علی امینی معتقد بودند که طبق قانون مشروطه، «شاه» نباید در اجرائیات دخالت کند اما خود شاه چنین تفسیری از قانون مشروطه نداشت.
-
در باب اولتیماتوم روسیه به ایران و نابودی انقلاب مشروطه
وقتی مسکو جلوی توسعه ایران را گرفت/ بزرگترین خیانت روسیه به ایران چه بود؟
در میان ضربات متعددی که روسیه به ایران وارد کرده، یک ضربه بزرگتر و هولناک تر بوده است. این ضربه مربوط به وقایع سال 1911 می شود. این واقعه که تحت عنوان «اولتیماتوم روسیه تزاری به ایران» شناخته می شود، مسیر تاریخ ایران را تغییر داد.
-
مروری بر زندگی پیچیده ترین شخصیت انقلاب مشروطه
یپرم خان؛ از فتح تهران و شکست محمدعلی شاه تا اعدام شیخ فضل الله/ چگونه یک ارمنستانی رئیس پلیس ایران شد؟
زندگی یپرم خان ارمنی، پیچیده ترین شخصیت انقلاب مشروطه، بسیار جالب است. مبارزه با عثمانی، تبعید به سیبری، فرار به ایران، کار در کوره آجرپزی، فتح گیلان و تهران و ریاست نظمیه تهران بخشی از زندگی پرفراز و نشیب مرد جنجالی انقلاب مشروطه است.
-
نگاهی به اولین اقدام مجلس مشروطه/ محمدعلی شاه قاجار چقدر حقوق می‌گرفت؟
پادشاه قاجار در سخت‌ترین دوران اقتصادی ایران و در آستانه انقلاب مشروطه ۸۸۰ هزار تومان حقوق نقدی دریافت می‌کرد.
-
محمدعلی همایون کاتوزیان، تاریخ نگار، به مناسبت سالگرد انقلاب مشروطه
آنچه انقلاب را بی‌اثر کرد عدم توجه به عقاید دیگران بود/ برخی حتی گفتند: «ملک ایران چوب استبداد می‌خواهد هنوز»
آنچه انقلاب را مآلاً بی‌اثر کرد همان «هر که هر که»ی ظل‌السلطان بود که از اواسط آن سر بلند کرد، چنان‌که یکی از معدود عقلای دوراندیش انقلاب -عبدالرحیم طالبوف- در دوره استبداد صغیر در پاسخ نامه دهخدا نوشت: «عجیب این‌است که در ایران بر سر آزادی‌عقاید جنگ می‌کنند، ولی هیچ‌کس به عقیده دیگری وقعی نمی‌گذارد. سهل‌است اگر کسی اظهار رأی و عقیده نماید، متهم، واجب‌القتل، مستبد، اعیان‌پرست و... این‌نام را کسی می‌دهد که در هفت‌آسیاب یک‌مثقال آرد ندارد، نه روح دارد، نه علم، نه تجربه، فقط شش‌لول دارد»
-
به مناسبت سالروز درگذشت آخرین پادشاه سلسله قاجار
احمد شاه، اولین و آخرین پادشاه مشروطه ایران/ سلطانی که از مردمش نفرت داشت/ چرا مردم به آغوش استبداد گریختند؟
می توان احمد شاه را تنها پادشاه مشروطه واقعی ایران دانست. با این حال، عصر او پر از آشوب و بی ثباتی و فساد است. علت چیست؟ چرا ایران نتوانست مشروطه واقعی را تجربه کند؟ بخشی از مشکل به شخص احمد شاه و بخشی دیگر به شرایط کشور، دخالت کشورهای خارجی و وضعیت اجتماعی مردم بازمی‌گردد.
-
ماجرای به توپ بسته شدن مجلس در دوم تیر ۱۲۷۸/ محمدعلی شاه چندین نماینده را اعدام کرد/ فرجام لیاخوف چه شد؟
پس از تصرف ساختمان مجلس توسط قزاق ها به فرماندهی لیاخوف بسیاری از نمایندگان دستگیر و برخی نیز متواری شدند. ممتاز الدوله، رئیس وقت مجلس به انگلستان فرار کرد.
-
مستشار آمریکایی که محبوب ایرانی‌هاست/ چگونه روس‌ها مورگان شوستر را از کشور اخراج کردند؟/ راه نجات اقتصاد ایران از نظر مستشار آمریکایی چه بود؟
این فرضیه که ایرانی بالذات و بالفطره با غربی مشکل دارد و او را توطئه‌گر می‌داند، درست نیست. مثال نقض بارز این فرضیه مورگان شوستر است.
-
به مناسبت سالگرد آغاز قیامی در تبریز؛
آزادی خواه یا تجزیه طلب؛ شیخ محمد خیابانی که بود؟/ همه چیز درباره یک روحانی که انقلابی شد
اگرچه شیخ محمد خیابانی موافقان و مخالفان زیادی دارد و برخی او را یک مجاهد مشروطه خواه روشنفکر و برخی دیگر او را یک جدایی طلب می دانند اما هیچ کس در تاثیرگذاری و اهمیت او به خصوص در فعالیت های سیاسی و اجتماعی آذربایجان شکی ندارد.
-
خاطرات یک سرباز در زمان به توپ بستن مجلس در دوره مشرطه
صبح روز بمباران مجلس مامور مبارزه با قزاق‌ها شدم
«صبح روز بمباران مجلس [سه‌شنبه ۲ تیر ۱۲۸۷] من در راس ۱۱ نفر مجاهدین، مامور مبارزه با قزاق‌ها شدم و در گوشه‌ای از طاق مسجد پنهان شدم.»