موج سواری با سویه ویروسی

این بار ویروس کرونا با سویه "اُمیکرون" در حال خودنمایی در جامعه جهانی امروز است. «احساس خستگی زیاد»، «بدن درد و سر درد خفیف» و «گرفتگی صدا» از عوارض آن است؛ ولی بر خلاف بیماران گذشته فرد آلوده به اُمیکرون دچار گلو درد، مشکل ریوی منجر به سرفه‌های حاد و از میان رفتن حس بویایی و چشایی نخواهد شد؛ اما گفته شده که قدرت سرایت این سویه نسبت به همزادان خود بیشتر است.

همین دلیل باعث شده تا بار دیگر جامعه جهانی رزم جامه‌ای برای مقابله با این عامل بیماری بپوشد و خیز خود را برای کنترل رفت و آمدها و مرزها، افزایش محدودیت‌های اجتماعی و توسعه واکسیناسیون بردارد.

محققان حوزه اپیدمیولوژی معتقدند باید نسبت به اجرای پروتکل‌های اجباری بهداشتی برای کاهش زنجیره سرایت این سویه اقدام شود، در غیر این صورت چنانچه روند کنترل بیماری صورت نگیرد، باید منتظر موج‌های جدید بود.

چند پیشنهاد برای جلوگیری از انتشار سویه اُمیکرن

پروفسور قاسم آهنگری، متخصص ایمونوژنتیک و استاد تمام دپارتمان ژنتیک پزشکی پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری با طرح این سوال که آیا سویه "اُمیکرون" به صورت غیر قابل پیش بینی و ناگهانی بروز کرده است، گفت: پاسخ این سوال منفی است؛ چرا که در چندین ماه قبل این موضوع را مطرح کردیم که همکاران در آفریقای جنوبی نگران تغییرات فرم‌های جهش یافته جدید ویروس کرونا بودند.

وی ادامه داد: دلایل این امر هم واضح است، آنها فرم‌های جدیدی را با سرعت جهش بالا یافته بودند، ضمن آنکه به علت فقر اقتصادی و فقر فرهنگی اپیدمیولوژیست‌های مطرح دنیا نگران توسعه مجدد اپیدمی کرونا پس از واکسیناسیون جهانی بودند.

آهنگری خاطر نشان کرد: همانطور که می‌دانیم، واکسیناسیون در قاره آفریقا درصد بسیار ناچیزی از جمعیت را شامل شده است که دلیل آن فقر اقتصادی و عدم توزیع رایگان واکسن بوده است.

استاد تمام دپارتمان ژنتیک پزشکی پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری اضافه کرد: این امر موجب می‌شود که بیماری به علت عدم واکسیناسیون، به سرعت سرایت یابد و در توسعه بیماری، تکثیر ویروس اتفاق می‌افتد.

به گفته این محقق ایمونوژنتیک، این سرعت بالای تکثیر و خطا در ساخت ویروس به ویژه در ناحیه شاخک و یا اسپایک که بیشتر واکسن‌ها برای این ناحیه ساخته شده اند، موجب کم اثر شدن واکسن می‌شود؛ ضمن آنکه واکسن‌ها، ایمنی پایداری ایجاد نمی‎‌کنند.

آهنگری، به ویژگی‌های سویه اُمیکرون ویروس کرونا اشاره کرد و توضیح داد:  مطالعات صورت گرفته نشان داد که این سویه سرعت تکثیر و سرایت بالایی دارد، ولی خوشبختانه بر اساس گزارش مرکز بیماری‌های عفونی امریکا، این سویه افرادی را که پروتکل واکسیناسیون را به صورت کامل اجرا کرده‌اند، به صورت خفیف‌تر درگیر می‌کند.

عضو هیات علمی پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری اضافه کرد: در حال حاضر با توجه به تامین واکسن و توسعه واکسیناسیون در کشور لازم است سریعا اقدامات پیشگیرانه انجام شود و گام اول این اقدامات شناسایی افراد واکسینه نشده که می‌توانند کانون توسعه موج جدید با شدت بیماری باشند، خواهد بود؛ چرا که واکسیناسیون این گروه بار سیستم خدمات درمانی در مواجهه با این سویه را کمتر خواهد کرد.

وی دومین اقدام را کنترل مرزهای هوایی، دریایی و زمینی دانست و گفت: این کنترل نه تنها از طریق کنترل آزمایشات PCR بلکه علائم بیماری حائز اهمیت است، به طوری که در افراد آلوده با تست‌های منفی کاذب، کنترل‌های لازم صورت گیرد.

آهنگری اقدام سوم و بسیار مهم را در اجباری شدن استفاده از ماسک که فاکتور بسیار مهم در کنترل و عدم توسعه سویه اُمیکرون است، دانست و گفت: اجباری شدن استفاده از ماسک، جلوگیری از تجمعات و رعایت پروتکل‌های بهداشتی، فاکتورهای بسیار مهمی در کنترل و عدم توسعه سویه اُمیکرون به شمار می رود.

این متخصص ایمونوژنتیک با تاکید بر ضرورت سرعت بخشیدن به واکسیناسیون دوز سوم در کشور، خاطر نشان کرد: با توجه به اینکه واکسن‌های موجود در بازار و دسترس، ایمنی پایداری ایجاد نمی‌کنند و سطح ایمنی افراد واکسینه شده بستگی به نوع واکسن دریافتی از 3 تا حداکثر 6 ماه است و پس از آن سطح ایمنی کاهش می‌یابد، لازم است دوز سوم هر چه سریع‌تر در پروتکل واکسیناسیون کشور قرار گیرد.

استاد تمام دپارتمان ژنتیک پزشکی پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک تاکید کرد: چنانچه روند کنترل بیماری صورت نگیرد، باید منتظر موج‌های جدید بود؛ از این رو لازم است ضمن تشویق به رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی همانگونه که همیشه تاکید شده است، به مردم آموزش داده شود تا بتوانند با این ویروس زندگی کنند.