خشم، هیجان مفید و ضروری برای بدن است ولی کنترل شده

دکتر زهرا سادات مهدیون به مناسبت روز جهانی بدون خشونت (۱۸ دسامبر-۲۷ آذر) از خشم به عنوان یک هیجان که وجود آن برای سلامت افراد الزامی است یاد و اظهار کرد: خشم هم مانند سایر هیجان ها همچون غم و شادی و ترس و ... برای انسان الزامی است و نباید به آن به عنوان یک چیز منفی نگاه شود.

وی بروز خشم را هم یک ضرورت دانست و افزود: وقتی افراد در موقعیت خشم برانگیز قرار می گیرند باید این خشم خود را بروز داده و به اصطلاح در درون خود نریزند.

عدم بروز خشم می‌تواند افراد را بیمار کند

مهدیون گفت: اگر برخی افراد دائما با مسائل و موقعیت های خشم برانگیز مواجه شوند و این عصبانت و خشم را بروز نداده و به نوعی انتقال ندهند، پیامدهای منفی روانی بدی برای آنها به دنبال خواهد داشت.

وی افزود: حتی این عدم بروز خشم در بلندمدت می تواند بر روی سلامت جسمانی اثرگذار بوده و موجب تضعیف سیسم ایمنی بدن و افزایش احتمال ابتلا به بیماری های عفونی شود.

وی تاکید کرد: آنچه این میان مهم است نحوه بروز و انتقال حس خشم است که افراد باید در زمینه آن مهارت کسب کرده که به بهترین شکل خشم خود را بروز داده و حس خود را منتقل کنند.

وی افزود: هرگز نباید اجازه داد که هیجان خدادادی مانند خشم که وجود آن الزامی است، به خشونت و پرخاشگری منجر شود.

وی در خصوص ضرورت کنترل و ابراز درست خشم گفت: اگر نتوانیم هیجان خشم را به درستی بروز دهیم، این هیجان مفید، می تواند تبدیل به خشونت و پرخاشگری شده، بطوری که حتی به خود فرد هم صدمه بزند.

مهدیون گفت: از طرفی باید به خاطر داشت که خشم می تواند زنجیره خشم درست کند و در پی خشمگین شدن افراد، خشم های دیگر از مسائل و افراد دیگر هم ایجاد می شود و باید بتوانیم آن را به خوبی و درستی کنترل کنیم.

وی خاطرنشان کرد: همچنین در خشم قدرت فهم و تعقل به شدت کاهش می یابد و همین امر می تواند مخاطراتی به دنبال داشته باشد، از جمله اینکه نوعی زورگویی ایجاد شده و به روابط فرد با دیگران آسیب جدی بزند.

چگونه خشم خود را کنترل کنیم؟

مهدیون در تشریح راهکارهای کنترل خشم گفت: کنترل خشم و بروز مناسب آن یک مهارت است که تمام افراد باید آن را یاد گرفته و تمرین کنند.

وی افزود: هیجان و حس خشم باید به درستی منتقل شود تا ضمن بروز آن مشکلی برای روابط فرد با دیگران ایجاد نشود.

این روانشناس گفت: افراد تا حدامکان باید تمرین کنند که در موقعیت خشم از بلند صحبت کردن و استفاده از کلمات نامناسب اجتناب کنند، چرا که این موارد ممکن است بعدا پشیمانی به بار آورده و به روابط آنها آسیب بزند

مهدیون گفت: در هنگام خشم توصیه می شود افراد تا حد امکان نفس عمیق کشیده، آب خنک بنوشد و همانطور که در بسیاری روایات دینی هم تاکید شده محلی که در آن دچار هیجان خشم شده اند را ترک کنند و ترجیحا به یک مکان ساکت و آرام بروند.

مهدیون گفت: برخی افراد با دعا به آرامش رسیده و برخی با ورزش، لذا توصیه می شود در زمان خشم بسته به علاقه فرد این کارها انجام شود. بطور مثال یک فرد که با دعا به آرامش می رسد وضو گرفته و در گوشه ای مشغول دعا شود تا زمانی که آرام می شود.

وی افزود: یکی از راهکارهای مناسبت در هنگام هیجان خشم نوشتن است، نوشتن باعث می‌شود افراد آن هیجان خشم را روی کاغذ منتقل کنند.

مهدیون خاطرنشان کرد: توصیه می شود روی کاغذ نکاتی که قرار بوده به طرف مقابل گفته شود پررنگ تر نوشته شود و فرد بعدا متوجه خواهد شد که قرار بوده این حرف ها روی روح و جان فرد مقابل بنشیند و شاید بعدا جبران آن حرف ها امکان پذیر نباشد.

این روانشناس تصریح کرد: از طرفی توصیه می شود افراد با یک دوست خوب در هنگام خشم حرف بزنند و مشکلات خود را برای آنها بازگو کنند که این امر می‌تواند از بار خشم آنها کم کند.

مهدیون گفت: راهکار دیگر این است که افراد اگر دوستی در کنار خود نداشتند، وسیله ای را مقابل خود گذاشته و حرف های خود را به آن وسیله بزنند تا کمی از بار هیجان خشم آنها کاهش یابد.

وی افزود: راهکار دیگر در این زمینه استفاده از تکنیک دم و بازدم است که می تواند بسیار به آرامش افراد کمک کند.

مهدیون گفت: یکی دیگر از تکنیک ها در این زمینه تکنیک "ترازوی سود و زیان" است، در این راهکار فرد برای خودش مشخص می کند که اگر خشمگین شود چه منفعتی و یا زیانی دارد و اگر سکوت کرده و آرامش داشته باشد به چه سودی می رسد.

این روانشناس تاکید کرد: به هرحال تکنیک های مختلفی در این زمینه وجود دارد و هر فرد می تواند بسته به هر تکنیکی که برای کنترل و بروز مناسب خشم به آن علاقه دارد، آن را تمرین کرده تا در بلند مدت و در موقعیت های خشم برانگیز به راحتی بتواند آن را اجرایی کند.

مهدیون گفت: خشم خوب است، اما به شرط آنکه نمود و بروز رفتاری پیدا نکرده و به پرخاشگری منجر نشود و تنها بتواند با راهکار مناسب انتقال داده شود، لذا توصیه می شود افراد راهکارهای مناسب این حس را فراگرفته و آن را تمرین کنند.