چه ماسکی بزنیم؟

با اوج‌گیری اُمیکرون خطوط هوایی تجاری در سراسر جهان بیش از ۴۵۰۰ پرواز را در تعطیلات آخر هفته کریسمس لغو کردند. دست‌کم ۲ هزار پرواز در روز کریسمس در سراسر جهان در روز شنبه و روز جمعه هم ۲۴۰۰ پرواز دیگر لغو شد و ۱۱هزار تاخیر هم به ثبت رسید. برای روز یکشنبه نیز بیش از ۶۰۰ پرواز دیگر لغو شده است. سویه جدید، محدودیت‌ها را برمی‌گرداند.

لغو سفرهای کریسمس با اُمیکرون

نیوزیلندی‌ها کریسمس را روز شنبه (۴دی ماه) در گرمای نیمه تابستانی جنوب با محدودیت‌های اندک- در یکی از کشورهای نادر در جهان که تا حد زیادی از اُمیکرون در امان مانده است - جشن گرفتند. «تد رجنسیا» در گزارش ۲۵ دسامبر برای الجزیره که همواره به‌روزرسانی می‌شد نوشت، در همین حال، خطوط هوایی تجاری در سراسر جهان بیش از ۴۵۰۰ پرواز را در تعطیلات آخر هفته کریسمس لغو کردند؛ زیرا موج فزاینده ابتلای کووید از نوع اُمیکرون باعث ایجاد عدم اطمینان و دردسر بیشتر برای مسافران تعطیلات شد. بنابر اعلام Flightaware.com، دست کم ۲هزار پرواز در روز کریسمس در سراسر جهان در روز شنبه لغو شد. روز جمعه هم ۲۴۰۰ پرواز دیگر لغو شد و ۱۱ هزار تاخیر هم به ثبت رسید. بنابر اعلام این پایگاه، برای روز یکشنبه هم بیش از ۶۰۰پرواز دیگر لغو شد. خلبانان، کمک‌خلبان‌ها و خدمه پرواز پس از قرار گرفتن در معرض کووید، بیمار یا مجبور به قرنطینه می‌شوند. به همین دلیل، لوفت‌هانزا، دلتا، یونایتد ایرلاینز و بسیاری از شرکت‌های هواپیمایی دیگر مجبور به لغو پروازها در یکی از دوره‌های اوج سفر در سال می‌شوند.

در همین راستا، ایتالیا، اسپانیا و یونان نیز استفاده از ماسک را در فضای باز بار دیگر اجباری کرده‌اند. در کاتالونیا در شمال اسپانیا، مقررات منع رفت‌وآمد شبانه و در هلند محدودیت‌های شدید قرنطینه به اجرا درآمده است. خطوط هوایی آمریکا دیروز از کمبود کارکنان به‌دلیل مثبت بودن آزمایش کرونای خدمه پرواز و قرنطینه شدن آنها خبر داده است. شرکت هواپیمایی «یونایتد» آمریکا مجبور به لغو دست‌کم ۱۷۰ پرواز شده که برابر حدود ۹درصد پروازهای برنامه‌ریزی‌‌شده است. شرکت «یونایتد» می‌گوید: «افزایش موارد ابتلا به سویه اُمیکرون کرونا در هفته جاری تاثیرات مستقیم بر کادر و کارکنان پروازی ما داشته است.» شرکت هواپیمایی «دلتا» هم مجبور به لغو بیش از ۱۴۵ پرواز شده است. این شرکت علت لغو این پروازها را ابتلا به سویه اُمیکرون و شرایط آب و هوایی نامیده است. خطوط هواپیمایی «آلاسکا» نیز اعلام کرده که بیش از ۱۰ پرواز را به‌دلیل قرنطینه تعداد زیادی از کارکنان مبتلا به کرونا لغو کرده است. انجمن «امریکن اتومبیل» می‌گوید: در آمریکا ۱۰۹میلیون نفر برای سفر میان روزهای ۲۳دسامبر و ۲ژانویه برنامه ریخته‌اند که این آمار نسبت به سال گذشته ۳۴درصد افزایش را نشان می‌دهد.

گزارش‌ها حاکی است که بسیاری از کشورهای اروپایی در حال آماده شدن برای اعمال محدودیت‌های بیشتر پس از ایام جشن‌های کریسمس هستند. از جمله قرار است در آلمان شمار گردهمایی های خصوصی به ۱۰ نفر محدود شود، کلوپ‌های شبانه هم از ۲۸ دسامبر (۲ روز دیگر) بسته خواهند شد و مسابقات فوتبال هم در پشت درهای بسته برگزار می‌شود. در پرتغال قرار است طی یکی دو روز آینده کلوپ‌های شبانه تعطیل شوند و از کارمندان هم خواسته شده است که تا ۹ ژانویه از خانه کار کنند. با وجود یافته‌های اولیه مبنی بر اینکه سویه اُمیکرون نسبت به انواع دیگر سویه‌ها خفیف‌تر است، اما دانشمندان درباره افزایش شمار مبتلایان ابراز نگرانی کرده‌اند. در آمریکا شمار روزانه مبتلایان به کووید از زمان اوج موج سویه دلتا فراتر رفته و بیمارستان‌ها در سراسر کشور مملو از بیماران مبتلا شده است. دکتر آنتونی فائوچی، متخصص ارشد بیماری‌های عفونی در آمریکا چند روز پیش هشدار داد که سفر در ایام کریسمس باعث افزایش شمار مبتلایان حتی در بین افرادی می‌شود که کاملا واکسینه شده‌اند. از اواخر ماه گذشته میلادی (نوامبر) سفر از کشورهای آفریقای جنوبی، بوتسوانا، زیمبابوه، نامیبیا، لسوتو، اسواتینی و موزامبیک به آمریکا لغو شد. در استرالیا هم هزاران سفر در ایام جشن‌های کریسمس تحت تاثیر شیوع سویه اُمیکرون قرار گرفته و بیش از ۱۰۰پرواز داخلی از سیدنی و ملبورن به شهرهای دیگر لغو شده است. در بریتانیا جایی که در روزهای گذشته بر شمار مبتلایان به کووید افزوده شده است، بوریس جانسون، نخست‌وزیر از پیام کریسمس خود برای تشویق مردم به تزریق دز سوم واکسن استفاده کرد. گزارشگر الجزیره همچنین در بخش دیگری از گزارش افزود که شهر «شیان» در چین شاهد افزایش موارد ابتلا بوده و شرکت‌ها هم فعالیت‌های خود را محدود کرده‌اند. در هند هم ابتلای کووید به موارد روزانه ۳۸۷ نفر رسیده است. «نیکولاس کیسی»، «کنستانت مهوت» و «خوزه باتیستا» هم در گزارش ۲۴ دسامبر برای نیویورک‌تایمز نوشتند، میزان ابتلای کووید-۱۹ در اسپانیا در حال افزایش است؛ اما پیام رهبر این کشور روشن بود: دولت اسپانیا با محدودیت‌های سال ۲۰۲۰ وارد سال ۲۰۲۲ نمی‌شود. «پدرو سانچز» نخست‌وزیر اسپانیا گفت: «وضعیت این‌بار متفاوت است و به همین دلیل، ما در حال انجام و اتخاذ اقدامات متفاوتی هستیم.» او افزود که درک می‌کند مردم به‌دلیل این پاندمی صبر خود را از دست داده‌اند. او تصریح کرد که «کاملا از خستگی مردم آگاه است.» در سراسر اروپا، این خستگی به اندازه روحیه کریسمس ملموس است. خستگی از نوع دیگری از ویروس کرونا و موج دیگری از ابتلاها. خستگی از یک سال تلخ دیگر و مشاهده اینکه گردهمایی‌های شب سال نو یکی یکی لغو یا محدود می‌شود. اما همراه با خستگی، احساس دیگری نیز در حال ریشه دواندن است: اینکه ویروس کرونا با واکسن‌ها یا قرنطینه‌ها ریشه‌کن نمی‌شود، بلکه به چیزی همیشگی تبدیل شده است که مردم باید زندگی با آن را - شاید برای سال‌های آینده- بیاموزند.

به نوشته گزارشگران نیویورک‌تایمز «کارولین اوریو» که به‌رغم افزایش موارد ابتلا به کووید، با خواهرزاده‌ها و برادرزاده‌هایش برای این چند روز تعطیلی به پاریس سفر کرده بود، گفت: «ما خسته‌ایم و این خستگی ما راه به جایی نمی‌برد.» به نوشته این گزارشگران، قرنطینه کامل تا حد زیادی جای خود را به اقدامات نصفه و نیمه داده است. اسپانیا الزامات و شرایط جدید و محدودی را صادر کرده است؛ مانند اجباری کردن ماسک در فضای باز و افزایش واکسیناسیون. ایتالیا هم که از موج بی‌رحمانه‌ اول جان به در برد، قوانین جدیدی را صادر کرد که بسیار سخت‌تر از قوانینی بود که در بدترین روزها وضع شده بود؛ ممنوعیت رویدادهای بزرگ در فضای باز تا پایان ژانویه و ماسک در فضای باز نمونه‌ای از این محدودیت‌هاست. به نوشته «کیسی- مهوت- باتیستا»، روبرتو اسپرانزا، وزیر بهداشت ایتالیا گفت: «واکسن یک سلاح اساسی است و همچنان باقی می‌ماند.» فراتر از آن، شواهد فزاینده‌ای وجود دارد مبنی بر اینکه نوع جدید کرونا، حداقل برای کسانی که واکسینه شده‌اند، خفیف‌تر است. سه مطالعه - در آفریقای جنوبی، انگلستان و اسکاتلند - همگی نشان دادند درحالی‌که این نوع مسری‌تر است، احتمالا منجر به یک بیماری خفیف‌تر می‌شود. بر اساس مطالعات اخیر، واکسن‌ها کار خود را انجام می‌دهند: یعنی کاهش خطر بیماری شدید و بستری شدن در بیمارستان. با این حال، برخی استدلال می‌کنند که اگر اکثر موارد خفیف هم باشد اما گسترش سریع آتش اُمیکرون همچنان می‌تواند منجر به تعداد زیادی بستری و پذیرش در بیمارستان‌ها شود. «جیووانی ماگا» مدیر موسسه ژنتیک مولکولی در شورای ملی تحقیقات ایتالیا خاطرنشان کرد درحالی‌که میزان بستری در بیمارستان پنج‌برابر کمتر از سال گذشته بود - عمدتا به لطف واکسن‌ها - اما این به این معنی نیست که کشور از بحران خارج شده است.

«کریستن راجرز» هم در گزارش ۲۴دسامبر در سی‌ان‌ان نوشت، ازآنجاکه نوع بسیار مسری ویروس کرونا همچنان در حال گسترش است، برخی کارشناسان می‌گویند که زمان آن رسیده است که بار دیگر گزینه زدن ماسک بر صورت مد نظر قرار گیرد. دکتر لیانا ون، تحلیلگر پزشکی سی‌ان‌ان، پزشک اورژانس و استاد مدعو سیاستگذاری و مدیریت سلامت در دانشگاه جورج واشنگتن می‌گوید: «ماسک‌های پارچه‌ای چیزی بیش از تزئینات صورت نیستند.» او در یک مصاحبه تلفنی جداگانه افزود: «این چیزی است که دانشمندان و مقامات بهداشت عمومی ماه‌ها این را گفته‌اند.» او گفت: «ما باید حداقل ماسک جراحی سه‌لایه بر صورت بزنیم که به‌عنوان ماسک یک‌بار مصرف نیز شناخته می‌شود و در اکثر داروخانه‌ها و برخی از خواربارفروشی‌ها و خرده‌فروشی‌ها یافت می‌شود. می‌توانید از ماسک پارچه‌ای روی آن استفاده کنید؛ اما فقط از ماسک پارچه‌ای به تنهایی استفاده نکنید.»

«ون» اضافه کرد: در حالت ایده‌آل، در مکان‌های شلوغ «شما باید یک ماسک KN۹۵ یا N۹۵ بپوشید.» این ماسک‌ها با داشتن تناسب بهتر و مواد خاصی - مانند الیاف پلی‌پروپیلن - که به‌عنوان موانع مکانیکی و الکترواستاتیکی عمل می‌کنند، بهتر از ورود ذرات ریز به بینی یا دهان شما جلوگیری می‌کنند و برای عملکرد صحیح باید روی صورت جای گیرند. در چند ماه اول همه‌گیری، کارشناسان بهداشت عمومی مردم را از خرید ماسک‌های N۹۵ منصرف کردند؛ زیرا متخصصان پزشکی با کمبود تجهیزات حفاظت شخصی مواجه بودند. اما ون گفت: «ماه‌های زیادی از زمانی که عرضه N۹۵ با مشکل مواجه شده است، می‌گذرد.» با این حال، جدیدترین راهنمایی از سوی مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های ایالات متحده درباره انتخاب، استفاده صحیح، تمیز کردن و نگهداری ماسک‌های صورت به مردم توصیه می‌کند از ماسک‌های N۹۵ اجتناب کنند و در عوض ماسک‌هایی را با دو یا چند لایه پارچه قابل شست‌وشو و قابل تنفس انتخاب کنند  که ون آن را «یکی از اصلی‌ترین اشتباهات» نامید. وی افزود: کشورهای دیگر از جمله آلمان و اتریش، «استاندارد خود را تغییر داده‌اند تا بگویند که پوشش صورت در ملأ عام باید حداقل یک ماسک جراحی درجه پزشکی باشد» (در برخی موارد). «ارین بروماژ» دانشیار زیست‌شناسی در دانشگاه دارتموث ماساچوست گفت: یکی دیگر از عوامل ایجاد تغییر در توصیه‌های مربوط به ماسک، درک بهتر کووید-۱۹ و نحوه انتشار آن است. او می‌گوید: «زمان بیشتری طول می‌کشد تا مردم ماهیت عفونت هوا را درک کنند که این لزوما یک عفونت ترکیبی نیست؛ مثلا با آنفلوآنزا که می‌تواند از طریق قطرات پخش شود، کمی استنشاق شود، روی سطوح و به این طریق آلوده شود.» او معتقد است که: «...محرک اصلی ابتلای کرونا هوای مشترک است.»