طغیان امیکرون؛ با چه خطراتی روبرو هستیم؟

وزیر بهداشت روز‌های گذشته در حساب توئیترش رسما ورود ایران به پیک ششم کرونا را اعلام کرد. حالا هم متخصصان اپیدمیولوژی پیش بینی می‌کنند که آمار مبتلایان به اومیکرون هر هفته پنج برابر شود. علاوه بر این میزان پیش‌بینی می‌شود که مرگ و میر‌ها نیز سه رقمی شود.

در حال حاضر پژوهشی رسمی درباره شیوه رفتار اومیکرون در ایران وجود ندارد و از این رو مشخص نیست که سویه جدید چه اندازه می‌تواند در ایران خطرساز باشد و علاوه بر این، فرد مبتلا را به چه میزان می‌تواند با چالش روبرو کند.

اما علیرضا زالی فرمانده عملیات مقابله با کرونا در استان تهران می‌گوید که سرایت پذیری اومیکرون نسبت به دلتا ۶۴ درصد بیشتر است. همچنین الگوی ابتلا در سنین مبتلایان زیر ده سال و ده سال تا بیست تغییر کرده است.

او معتقد است که تست‌های اومیکرون اغلب منفی کاذب است و علت آن را هم تشابه آن با سرما خوردگی اعلام کرده است.

علاوه بر این، اپلیکیشن ماسک وابسته به وزارت بهداشت نیز در گزارشی، تصور اولیه مبنی بر ناچیز بودن مرگ ناشی از اومیکرون را رد کرده است. این اپلیکیشن که به شکل تخصصی به مسائل کرونا می‌پردازد، در این گزارش، مرگ‌ها و ابتلا‌های دو موج دلتا و اومیکرون در کشور‌هایی همچون آمریکا، کانادا، استرالیا، فرانسه، دانمارک، ایتالیا، سوئد و سوئیس را مورد بررسی قرار داده است.

براساس این گزارش، قله مرگ و ابتلای اومیکرون در تمامی این کشور‌ها بسیار بیشتر از موج دلتا بوده است. برای مثال قله بستری اومیکرون ۴.۵ برابر بیشتر از دلتا بوده است. همچنین قله مرگ نیز ۴ برابر موج دلتا بوده و همچنان در حال افزایش است.

با این حال برخی از اپیدمیولوژیست‌ها معتقدند که با وجود کاهش عفونت ناشی از ابتلا به اومیکرون، میزان سرایت و ابتلا افزایش یافته است؛ بنابراین رکوردشکنی تاریخی میزان مرگ و ابتلا ناشی از کرونا در هفته‌های آینده دور از انتظار نخواهد بود.

علائم اومیکرون در طول ۴ یا ۵ روز بروز پیدا می‌کند

طغیان اومیکرون؛ با چه خطراتی روبرو هستیم؟مسعود یونسیان، اپیدمیولوژیست ودبیر کمیته اپیدمیولوژی و پژوهش کمیته علمی کشوری مقابله با کووید-۱۹ در این رابطه گفت: در حال حاضر نمی‌توانیم به آمار‌های ابتلا و مرگ ومیر ناشی از اومیکرون در کشورمان استناد کنیم. به این خاطر که معمولا بستری و مرگ بعد از گذشت چند هفته از شروع موج خود را نشان می‌دهد؛ بنابراین اینکه بگویم تعداد عفونت ها، مرگ و میزان ابتلا‌های ما چه اندازه است و به چه میزانی می‌رسد نمی‌توان به آمار‌ها استناد کرد. اما می‌توانیم به آمار کشور‌های دیگر استناد کنیم.

وی ادامه داد: میزان ابتلای به اومیکرون در موج اخیر آمریکا حدود سه یا چهار برابر میزان روزانه موج قبلی شان بود. اما تعداد مرگ‌های شان تقریبا برابر با موج پیشین بود؛ بنابراین دو واقعیت وجود دارد. اول اینکه در مورد کاهش کشندگی اومیکرون این حقیقت وجود دارد و در واقع کشندگی بسیار کمتر از موج دلتا است. اما تعداد مواردی که در آمریکا، انگلیس و بسیاری از کشور‌های دیگر که به اومیکرون آلوده شده اند و دچار عفونت شدند، بسیار بیشتر بوده است. از طرفی اینکه حاصل ضرب این دو که در واقع می‌شود مرگ ناشی از اومیکرون، آیا کمتر از موج قبلی خواهد یا کمتر، به سادگی نمی‌شود جواب داد. چون دو مولفه وجود دارد که چقدر میزان تعداد موارد ما بیشتر از موج قبلی شود. دوم هم اینکه ما چه مقدار دچار کمبود تخت، دارو، اکسیژن، آی سی یو و... شویم؟ آن وقت شدت بیماری زایی ما افزایش پیدا کند یا نه؟

این اپیدمیولوژیست با اشاره به اینکه نمی‌توان پیش بینی کرد که تعداد مرگ ناشی از اومیکرون نسبت به موج دلتا بالاتر خواهد رفت یا خیر، اظهار داشت: به جرات می‌توان گفت که سه رقمی شدن مرگ ناشی از اومیکرون دور از انتظار نخواهد بود. اینکه بگوییم تعداد موارد ابتلای ما افزایش پیدا کند، ولی تعداد مرگ‌ها ثابت باشد و همین ۳۰ نفر باقی بماند، امیدی واهی است. با توجه به آنچه دیده ایم متاسفانه از هفته‌های آینده تعداد مرگ‌های ما افزایش پیدا خواهد کرد. از طرفی اگر این روند ادامه پیدا کند. یعنی محدودیتی ایجاد نشود، میزان مرگ‌ها سه رقمی هم خواهد شد.

یونسیان در مورد مدت ابتلای فرد به اومیکرون و تغییرات علائم سویه جدید هم گفت: براساس اطلاعات من در مورد ابتلا به اومیکرون دو اتفاق رخ می‌دهد. اول اینکه ویروس سریع‌تر دوره نهفتگی خود را طی می‌کند. بدین معنا که اگر در سویه‌های قبلی می‌گفتیم که دو تا چهارده روز از زمان ورود ویروس تا بروز علائم طول می‌کشد و متوسط آن ۶ روز بود. حالا در مورد اومیکرون گفته می‌شود که این زمان کمتر است. مثلا ممکن است به شکل متوسط در طول ۴ یا ۵ روز پس از آلوده شدن علائم ظاهر شود. علاوه بر این به همان دلیل که شدت کمتر است یعنی همانطور که احتمال مرگ و بستری کمتر است، به همان شکل احتمال علائم دار شدن هم کمتر است. بدین معنا که همه طیف بیماری به سمت خفیف شدن رفته است.

چرا در کشور‌های غربی بستری‌ها بسیار زیاد شد، اما میزان مرگ و میر به همان میزان افزایش نیافت؟

وی افزود: بسیاری از مواردی که در کشور‌های غربی تشخیص داده شده، فردی بوده است که به دلیل دیگری همچون کیسه صفرا و... در بیمارستان بستری شده است، اما پس از اینکه از او تست گرفته شده، متوجه شده اند که فرد به اومیکرون نیز مبتلا است. یعنی طیف زیادی از افراد بدون علامت هستند، به خصوص افرادی که جوان هستند و واکسن دریافت کرده اند. در واقع هنر واکسن‌ها کاهش مرگ و میر و بیماری شدید است. اما درصدی که می‌توانند از ابتلای فرد به کرونا جلوگیری کنند، بسیار پایین‌تر است؛ بنابراین تعداد بسیار زیادی از موارد ابتلا در کشور‌های غربی که شناسایی شده به این دلیل بوده است که تعداد بالایی از افراد برای موارد دیگری به بیمارستان مراجعه کرده اند و بعد از گرفتن تست از آن‌ها متوجه شده اند که این افراد مبتلا هستند.

دبیر کمیته اپیدمیولوژی و پژوهش کمیته علمی کشوری مقابله با کووید- ۱۹در پاسخ به اینکه چرا در کشور‌های غربی بستری‌ها بسیار زیاد شده و میزان مرگ و میر به همان میزان افزایش نیافته، گفت: پاسخ این است که این تعداد به خاطر اومیکرون بستری نشده اند. بلکه فرد به علت دیگری بستری شده و روی تخت خوابیده است. آن علت هم ممکن است هیچ ارتباطی به کرونا نداشته باشد. اما تست او مثبت شده است؛ بنابراین در اومیکرون درصد افراد بدون علامت و علامت دار خفیف بسیار بیشتر از دلتا است. آن‌هایی هم که به دلیل عوارض کرونا بستری می‌شوند و فوت می‌کنند از دلتا بسیار کمتر است، اما این یک درصدی است. به این صورت که وقتی درصد کمتر در یک جمعیت بسیار بسیار بزرگ مبتلایان ضرب می‌شود، ممکن است حاصل این ضرب عدد بسیار بزرگ تری در مورد تعداد مرگ، بیماران بستری در آی سی یو و تخت‌های ویژه و همینطور خدمات مورد نیاز دارویی، اکسیژن و... باشد. با این حال برآیند این را من نمی‌توانم بگویم که در چه زمانی و به چه عددی خواهد رسید. چون به شکل قابل توجهی تابع به عملکرد ما و رفتار است که آیا محدودیت، تعطیلی و مراقب صورت بپذیرد یا رخ ندهد.

یونسیان اضافه کرد: هر اتفاق خوب و یا بدی که الان انجام بدهیم زودتر از یک یا دو هفته آینده، نتیجه آن را نخواهیم دید. در مورد میزان ابتلای فرد نیز نمی‌توان مدت زمان دقیقی اعلام کرد یا حداقل من در بررسی‌ها به نتیجه مشخصی نرسیده ایم، به همین دلیل نمی‌توانم در این رابطه اظهار نظری داشته باشم.

اومیکرون کودکان را بیشتر از سایر گروه‌های سنی آلوده نمی‌کند

وی در پاسخ به این سوال که اومیکرون در مواجهه با کودکان، جوانان و بزرگسالان چه رفتاری از خود نشان می‌دهد، گفت: همانطور که سویه‌های قبلی در سالمندان و در افراد دارای بیماری زمینه شدت بیشتری داشت و در کودکان و جوانان خفیف‌تر بود، اومیکرون نیز همین رفتار را طی کرده است. از طرف پرسیده می‌شود که چرا ابتلای کودکان در انگلیس بیشتر شده است. علت هم این است که مدارس در این کشور بازگشایی شده است و با افزایش تماس کودکان با یکدیگر به اومیکرون مبتلا شده است. از طرفی یک سری از این کودکان هنوز واکسنی برای آن‌ها وجود ندارد و به همین دلیل واکسنی هم دریافت نکرده اند؛ بنابراین به دو دلیل می‌تواند نسبت ابتلای اومیکرون در میان کودکان بیشتر از بزرگسالان باشد. اول اینکه برای بخشی از کودکان واکسنی وجود نداشته است. دوم هم اینکه بسیاری از کشور‌ها مدارس شان را بازگشایی کرده اند و شاهد آلوده شدن بیشتر کودکان بوده اند.

این اپیدمیولوژیست تصریح کرد: اینکه گفته می‌شود اومیکرون کودکان را بیشتر از سایر گروه‌های سنی آلوده می‌کند، علمی و صحیح نیست. چرا که تاکنون هیچ گونه‌ای از هیچ واریانتی تمایلی به آلودگی بیشتر کودکان از خود نشان نداده است. همچنین مشاهداتی هم که برخی‌ها داشتند، در مطالعاتی که بعدتر انجام شده تایید نشده است.