نتایج رتبه‌بندی ۲۰۲۱ دانشگاه‌های جهان اسلام اعلام شد؛ دانشگاه‌های ایران چندم شدند؟

محمدجواد دهقانی گفت: نتایج رتبه بندی دانشگاه‌های جهان اسلام (Islamic World University Rankings) در سال ۲۰۲۱ منتشر شده و ۵۸ دانشگاه از ایران در میان ۳۹۸ دانشگاه از ۲۸ کشور اسلامی در این لیست حضور دارند. رتبه بندی دانشگاه‌های جهان اسلام از سوی ISC می‌تواند نقاط ضعف و قوت دانشگاه‌ها را بر اساس هر معیار نشان دهد.

دانشگاه‌های کشورهای بحرین و موزامبیک امسال برای اولین بار در این رتبه بندی حضور دارند. بیشترین تعداد حضور دانشگاه‌ها متعلق به کشورهای ترکیه، ایران و مالزی است که به ترتیب ۱۰۱، ۵۸ و ۳۱ دانشگاه در این رتبه‌بندی دارند.

رئیس ISC گفت: وضعیت سایر کشورهای اسلامی به لحاظ تعداد دانشگاه‌های حاضر در رتبه بندی به این صورت است: مصر (۳۰ دانشگاه)، پاکستان (۲۹)، اندونزی (۲۸)، عربستان سعودی (۲۶)، الجزایر (۱۴)، مراکش (۱۲)، نیجریه (۱۱)، عراق (۹)، تونس (۸)، بنگلادش (۷)، اردن و امارات (هر کدام ۶)، لبنان و قطر (هر کدام ۴)، قزاقستان (۳)، اوگاندا (۲)، آذربایجان، بحرین، برونئی، کامرون، کویت، موزامبیک، عمان، سنگال، سودان (هر کدام یک دانشگاه).

دانشگاه‌های ایران در رتبه بندی جهان اسلام ISC-۲۰۲۱

او گفت: از ایران تعداد ۵۸ دانشگاه در این رتبه بندی حضور دارند. این در حالی است که در رتبه بندی جهان اسلام ISC سال ۲۰۲۰ از ایران ۴۶ دانشگاه حضور داشتند. بررسی نتایج نشان می‌دهد دانشگاه علوم پزشکی تهران در زمره ۱۰ دانشگاه برتر قرار دارد. پس از آن دانشگاه‌های تهران، علوم پزشکی شهید بهشتی، تربیت مدرس، صنعتی شریف، صنعتی اصفهان، پزشکی ایران، صنعتی امیرکبیر، پزشکی اصفهان، پزشکی مشهد و پزشکی تبریز از جمله دانشگاه‌های برتر (رتبه زیر ۵۰) حاضر در این رتبه بندی هستند.

بر اساس ماموریت‌های دانشگاه‌ها، تعداد ۲۸ دانشگاه جامع کشور در این رتبه بندی حضور دارند. از دانشگاه‌های علوم پزشکی نیز ۱۹ دانشگاه حضور داشتند.

در جدول زیر تعداد و رتبه‌های دانشگاه‌های ایران در رتبه بندی دانشگاه‌های جهان اسلام ISC-۲۰۲۱ نشان داده شده است.

تعداد و رتبه دانشگاه‌های ایران در رتبه بندی دانشگاه‌های جهان اسلام ISC-۲۰۲۱

دانشگاه‌هایی که رتبه بندی آن‌ها در بازه یکسان است، همگی هم رتبه بوده و ترتیب اسامی ذکر شده در این گزارش مطابق با سامانه رتبه بندی ISC براساس حروف الفبا (به لاتین) است.

در این رتبه بندی ۱۲ دانشگاه پزشکی کردستان، پزشکی قزوین، علامه طباطبایی، تحصیلات تکمیلی کرمان، لرستان، پزشکی لرستان، خلیج فارس، پزشکی سمنان، تربیت دبیر شهید رجایی، پزشکی شهرکرد، پزشکی ارومیه و صنعتی ارومیه برای اولین بار حضور دارند.

روش شناسی رتبه بندی دانشگاه‌های جهان اسلام ISC

رئیس ISC گفت: در رتبه بندی دانشگاه‌های جهان اسلام ISC دانشگاه‌هایی مورد بررسی قرار می‌گیرند که حداقل ۵۰۰ مدرک در سال‌های ۲۰۱۹-۲۰۱۷ در پایگاه وب آو ساینس WoS)) به ثبت رسانده باشند. اطلاعات این رتبه‌بندی از پایگاه‌های اطلاعاتی بین المللی USPTO، WoS، Incite گردآوری شده است.

تفاوتی که رتبه بندی ۲۰۲۱ با سال‌های پیش دارد این است که دانشگاه‌هایی مورد بررسی قرار گرفته‌اند که حداقل تعداد ۵۰۰ مقاله در پایگاه وب آو ساینس WoS)) به ثبت رسانده باشند؛ این در حالی است که در سال‌های پیش حدآستانه مقاله تعداد ۸۰۰ مقاله در بازه زمانی سه ساله جهت حضور در رتبه بندی در نظر گرفته می‌شد.

موسسه استنادی علوم و پایش علم و فناوری (ISC) به منظور رتبه‌بندی دانشگاه‌های جهان اسلام در معیارهای خود، مهم‌ترین ماموریت دانشگاه‌ها که عبارتند از پژوهش (با وزن ۶۰ درصد)، نوآوری (با وزن ۱۵ درصد)، آموزش (با وزن ۱۰ درصد) و فعالیت‌های بین‌المللی (با وزن ۱۵ درصد) در نظر گرفته و بر این اساس دانشگاه‌های کشورهای اسلامی را مورد سنجش و ارزیابی قرار می‌دهد.

محاسبه تعداد مقالات سلب اعتبار شده (Retractions) دانشگاه‌ها با نمره منفی است که در شاخصی تحت عنوان اعتبار منفی (Neg Rep) آورده می‌شود.

معیارها و شاخص‌ها رتبه بندی رتبه بندی جهان اسلام ISC-۲۰۲۱

دهقانی گفت: یکی از اولویت‌ها و توصیه‌های برنامه ۱۰ ساله کشورهای اسلامی مصوب (اجلاس آستانه - قزاقستان در سال ۲۰۱۷) حضور ۵۰ دانشگاه از کشورهای اسلامی در رتبه‌های زیر ۵۰۰ در نظام‌های رتبه بندی بین المللی است.

بر همین اساس و نیز با توجه به ماموریت ISC مبنی بر پایش و رصد جایگاه دانشگاه‌های جهان اسلام، دانشگاه‌های کشور می‌توانند با توجه به نتایج رتبه بندی دانشگاه‌های جهان اسلام نقاط ضعف و قوت خود را براساس هر معیار مشخص و جایگاه خود را در بین کشورهای اسلامی ارتقا داده و موارد را در هدف گذاری و سیاست‌گذاری خود مد نظر قرار دهند.