عوارض مصرف بیش از حد ویتامین د

 این مرد که بیش از نیاز روزانه مکمل‌های ویتامین د مصرف می‌کرد ماه‌ها از عواقب جدی آن برای سلامتی‌اش رنج می‌برد. در موردی که خطرات مصرف بیش از حد مکمل‌ها را برجسته می‌کند مردی میانسال پس از سه ماه استفراغ مکرر و سایر علائم جدی در بیمارستانی در بریتانیا بستری شد.

زشکان اکنون هشدار می‌دهند که این مورد نمونه‌ای از «هایپرویتامینوز د» (اصطلاح رسمی برای مصرف بیش از حد ویتامین د) پدیده‌ای است که به دلیل محبوبیت مکمل‌ها در حال افزایش است. طبق گفته کلینیک مایو، هایپرویتامینوز د می‌تواند باعث تجمع کلسیم در خون شود که منجر به تهوع و استفراغ، ضعف و تکرر ادرار می‌شود. مرکز پزشکی ایالات متحده هم چنین می‌گوید سمیت ویتامین د می‌تواند باعث درد استخوان و مشکلات کلیوی مانند تشکیل سنگ‌های کلسیمی شود.

پزشکان پس از معالجه مرد مورد نظر در پژوهشی که نتیجه آن در مجله BMJ Case Reports منتشر شد نسبت به خطرات مصرف بیش از حد ویتامین د هشدار داده اند.

استفراغ، حالت تهوع، درد شکم

این مرد پس از تحمل طیف وسیعی از علائم جدی توسط پزشک خانواده‌اش به بیمارستان ارجاع داده شد که یک ماه پس از شروع رژیم فشرده مکمل‌های ویتامین رخ داده بود.

علائم او که به مدت سه ماه ادامه داشت شامل استفراغ مکرر، حالت تهوع، درد شکم، گرفتگی عضلات پا، وزوز گوش (صدای زنگ در گوش)، خشکی دهان، افزایش تشنگی و اسهال بود.

هم چنین، او در این مدت ۱۲.۷ کیلوگرم وزن کم کرد. پس از بروز این علائم بیمار مصرف مکمل روزانه را متوقف نمود، اما علائم از بین نرفت. آزمایش خون به دستور پزشک خانواده‌اش نشان داد که سطح کلسیم او بسیار بالا و سطح منیزیم قدری افزایش یافته است.

سطح ویتامین د او هفت برابر بیش‌تر از سطح توصیه شده بود. هم چنین، مشخص شد که او آسیب کلیوی حاد دارد و اندام‌هایش به درستی کار نمی‌کنند. این مرد به مدت هشت روز در بیمارستان بستری شد و به او مایعات داده شد تا سیستم بدن‌اش به عادی بازگشته و سموم دفع شوند و هم چنین درمان برای کاهش سطح کلسیم در خون او انجام شد.

بیمار رژیم مکمل خود را با توصیه یک درمانگر تغذیه شروع کرد. نویسندگان این مقاله هشدار می‌دهند که چنین مواردی در سطح جهانی به دلیل محبوبیت فزاینده مکمل‌های تبلیغ شده رو به افزایش هستند.

مردی که توسط پزشکان معالجه شده بود روزانه دوز‌های بالای بیش از ۲۰ مکمل بدون نسخه مصرف می‌کرد.

این شامل ۱۵۰۰۰۰ واحد بین المللی (IU) ویتامین د بود که بیش از ۳۰۰ برابر دوز استاندارد توصیه شده روزانه بوده است. دو ماه پس از ترخیص از بیمارستان، سطح کلسیم او به حالت عادی بازگشته بود، اما سطح ویتامین د او هم چنان به طور غیر طبیعی بالا بود.

نویسندگان مقاله در آن نشریه علمی هشدار دادند که در سطح جهان روند رو به رشدی از هایپرویتامینوز د وجود دارد یک وضعیت بالینی که با افزایش سطح ویتامین D ۳ سرم مشخص می‌شود. آنان افزوده‌اند که زنان، کودکان و بیماران تحت عمل جراحی بیش‌ترین احتمال ابتلا به این مورد را دارند.

دکتر «عالمین الکوندی» متخصص غدد به «یورونیوز» می‌گوید که آگاهی عمومی بیش‌تری برای جلوگیری از استفاده بیش از حد یا استفاده بدون نظارت مکمل‌های ویتامین د مورد نیاز است. او افزود که خطراتی در مورد سایر مکمل‌های بدون نسخه نیز وجود دارد.

او می‌افزاید: «در عمل ممکن است مصرف بیش از حد از هر مکمل یا عامل تغذیه‌ای (از جمله آب) وجود داشته باشد و این امر به ویژه در صورتی که کبد و یا کلیه‌ها به خوبی کار نمی‌کنند بیش‌تر است. از این رو باید مراقب بود تا از مصرف بیش از حد هر مکملی جلوگیری شود».

مصرف توصیه شده ویتامین د

علیرغم آن که نویسندگان مقاله در مورد خطرات مصرف بیش از حد ویتامین د هشدار می‌دهند آن ویتامین برای سلامت کلی بدن مهم است و سرویس سلامت ملی بریتانیا به افراد توصیه می‌کند در طول پاییز و زمستان مکمل مصرف کنند.

این بدان خاطر است که بهترین منبع ویتامین د از نور خورشید است که به گفته آنان در طول ماه‌های زمستان به اندازه کافی قوی نیست تا بدن را با ویتامین کافی تامین کند. هم چنین، ویتامین د در برخی غذا‌ها از جمله ماهی‌های روغنی مانند سالمون، ساردین، شاه ماهی و ماهی خال مخالی گوشت قرمز، کبد، زرده تخم مرغ و برخی از غذا‌های غنی شده مانند غلات صبحانه یافت می‌شود.

ویتامین د به تنظیم مقدار کلسیم و فسفات در بدن کمک می‌کند و مواد مغذی مورد نیاز برای حفظ سلامت استخوان ها، دندان‌ها و ماهیچه‌ها را تامین می‌کند. با این وجود، طبق دستورالعمل سرویس سلامت ملی بریتانیا برای اکثر افراد مکمل روزانه توصیه شده فقط ۱۰ میکروگرم (μg) یا ۴۰۰ IU است. یک میکروگرم ۱۰۰۰ برابر کوچک‌تر از یک میلی گرم (میلی گرم) است.

سرویس سلامت ملی بریتانیا ز مردم می‌خواهد که بیش از ۱۰۰ میکروگرم (۴۰۰۰ واحد بین المللی) ویتامین د در روز مصرف نکنند، زیرا ممکن است مضر باشد. این امر در مورد بزرگسالان، از جمله زنان باردار و شیرده و افراد مسن، و کودکان ۱۱ تا ۱۷ساله اعمال می‌شود. کودکان ۱ تا ۱۰ساله نباید بیش از ۵۰ میکروگرم (۲۰۰۰ IU) در روز مصرف کنند. نوزادان زیر ۱۲ ماه نباید بیش از ۲۵ میکروگرم (۱۰۰۰ IU) در روز مصرف کنند.

در ایالات متحده، دوز روزانه ۱۵ میکروگرم یا ۶۰۰ واحد بین‌المللی ویتامین د برای اکثر بزرگسالان توصیه می‌شود اگرچه برای افراد بالای ۷۰ سال این دوز به ۲۰ میکروگرم یا ۸۰۰ واحد بین المللی در روز افزایش می‌یابد.

نویسندگان مقاله مذکور اشاره کرده‌اند که علائم مسمومیت با ویتامین د متفاوت هستند و می‌توانند شامل تجربه خواب آلودگی، گیجی، بی‌تفاوتی، روان پریشی، افسردگی، کما، بی‌اشتهایی، زخم، پانکراتیت، فشار خون بالا و ریتم غیرطبیعی قلب همراه با علائم توسط بیمار باشند.

آنان هشدار می‌دهند که بسیاری از مردم ممکن است از خطرات بالقوه مصرف مکمل‌های غذایی در «مقادیر ناایمن یا در ترکیبات ناایمن» آگاه نباشند و افراد باید پیش از شروع هر گونه درمان جایگزین یا رژیم دارویی بدون نسخه از پزشک خود سوال کنند.