آیا سندرم اتللو یک بیماری روانی است؟

سندرم اتللو چیست؟

اتللو شخصیت اصلی یکی از نمایشنامه های شکسپیر است که در آن توهمات خیانت نقش اصلی را ایفا میکند. سندرم اتللو هم به دلیل توهمات خیانت که در فرد ایجاد می شود به این نام شناخته می شود. 

به حسادت بیمار گونه ناشی از تفکر اشتباه درباره خیانت شریک زندگی سندرم اتللو گفته می شود که از نظر روانی به قدری بیمار را تحت تاثیر قرار می دهد که میتواند به خشونت یا حتی حمله فیزیکی مرگبار منجر شود بنابراین درمان آن اهمیت بسیار زیادی دارد. 

شدت عصبانیت در این بیماران درست به اندازه شدت عصبانیت مردی است که زنش به او خیانت کرده است و نمیداند چطور این ننگ و خفت را تحمل کند. 

سندرم اتللو (به انگلیسی : Othello Syndrome) ، حسادت هذیانی است که ناشی از اختلال سلامت روانی است و با سایر بیماری های روانی از جمله اسکیزوفرنی ، اختلال اضطراب و اختلال شخصیت مرتبط است. 

فرد مبتلا به توهم حسادت ، به این باور غیر منطقی رسیده است که شریک زندگی اش به او خیانت می کند و این توهم به قدری قوی است که میتواند منجر به خشونت شود. 

تفکرات شخص مبتلا به سندم اتللو میتواند دارای عناصری از حقیقت یا کاملا خیالی باشد در هر صورت فرد نمیتواند شواهد موجود برای رد تصوراتش را قبول کند حتی اگر این شواهد زیاد باشد و ترجیحش این است که این شواهد را نادیده گرفته و به تفکرات منفی خود ادامه دهد. 

احتمال درمان سندرم اتللو بدون مراجعه به متخصص بسیار بعید است ولی بیماری تا حدود زیادی با درمان مناسب قابل رفع خواهد بود.

علایم سندرم اتللو

فرد مبتلا به سندرم اتللو کاملا از خیانت شریک زندگی اش مطمئن است و تنها افکارش حول محور خیانت همسرش به تازگی یا در گذشته ای نه چندان دور می چرخد.

مهم ترین علایم سندرم اتللو عبارتند از :

- فرد روی رفتار همسرش تمرکز میکند و مدام به دنبال نشانه هایی از تصمیم او برای خیانت است. 

- مدام با لحنی متهم کننده با همسرش صحبت میکند و او را بازجویی میکند. 

- حساب کاربری همسرش در شبکه های اجتماعی را به صورت پنهانی بررس میکنند و برای حضورش در شبکه های اجتماعی محدودیت ایجاد می کند.

- به تماس های تلفنی همسرش و پیامهایش بدگمان است. 

- برای پید کردن مدرک خیانت همسرش ، وسایل شخصی او را جستجو میکند. 

- برای گرفتن مچ همسرش در خانه ، محل کار یا مکان های دیگر در ساعت های غیر معمول حاضر می شود. 

- سعی میکند فعالیتهای خارج از خانه همسرش را به شدت کاهش دهد و ترجیحا در خانه بماند.

- برای کنترل رفتار همسرش دست به باج گیری عاطفی می زند. 

- از حضور همسرش در جمع های خانوادگی و دوستانه تا حد ممکن جلوگیری میکند. 

- با این که میداند علت مشکلات پیش آمده در ازدواجش ، حسادت خود اوست ولی همسرش را برای ناسازگاری سرزنش میکند. 

- به شواهد زیادی که نشان دهنده اشتباه اوست ، توجه ندارد. 

- با همسرش رفتار خشونت آمیز دارد یا با خشونت او را تهدید می کند. 

- به خودش آسیب میزند و حتی تا اقدام به خودکشی پیش می رود.

سندرم اتللو در صورتی که درمان نشده و تشدید شود ممکن است منجر به خشونت های شدید خانوادگی منجر به مرگ شود.

عوامل ایجاد سندرم اتللو

سندرم اتللو یک اختلال روانی است که احتمال بروز آن در هر فردی وجود دارد ولی معمولا افرادی که مشکلات زیر را داشته باشند به آن مبتلا می شوند:

اختلال اضطراب : افرادی که احساس نا امنی دارند و عزت نفسش پایین است بیشتر به اختلالات اضطرابی مبتلا می شوند که میتواند به شکل سندرم اتللو بروز پیدا کند. 

اسکیزوفرنی : بر اساس پژوهش های انجام شده بین اسکیزوفرنی و سندم اتللو ، ارتباط وجود دارد. 

اختلال شخصیت : اختلال شخصیت پارانوئید و اختلال شخصیت مرزی ، علایم مشترکی با سندرم اتللو دارند.

آسیب و بیماری مغزی : آسیب به سر یا بیماریهای مغزی از جمله پارکینسون و هانتینگتون میتوانند با این بیماری در ارتباط باشند.

سو مصرف مواد : 34 درصد از افراد مبتلا به سو مصرف الکل نشانه هایی از سندرم اتللو بروز می دهند. 

درمان سندرم اتللو

از انجام رفتار و گفتاری که شک بیمار را تشدید کند اجتناب کنید از جمله خندیدن ، در گوشی صحبت کردن .

از سرزنش کردن ، مسخره کردن ، توهین کردن و درگیر شدن با بیمار اجتناب کنید.

سعی نکنید اعتقاد بیمار را تغییر دهید و در این باره با او بحث نکنید چون هنوز تا پذیرش واقعیت فاصله زیادی دارد. 

در اغلب موارد سندرم اتللو هشداری است که نشان میدهد فرد از نظر سلامت روانی و رفتاری با مشکلات جدی تری روبرو ست. 

در صورتی که خودتان یا همسرتان حسادت های بی جا و غیر منطقی دارد در اولین فرصت باید برای مشاوره به متخصصین بهداشت روان مراجعه نماید. 

حسادت افراطی در اغلب موارد منجر به حس مالکیت می شود که میتواند در نهایت به صورت غیر منطقی به حملات خشونت آمیز ، تعقیب ، آزاد و اذیت یا حتی خطر جانی  منتهی شود.

تقریبا 55 درصد زنانی که به قتل می رسند توسط همسر فعلی یا قبلیشان کشته شده اند که حسادت شدید عامل اصلی بسیاری از این پرونده ها است. 

خوشبختانه افراد مبتلا به حسادت هذیانی با برنامه های درمانی سرپایی و بستری در موارد شدید میتوانند بر بی اعتمادی و توهمات غیر نطقی خود غلبه کنند. البته در صورتی که فرد مبتلا واقعا قصد بهبود و از بین بردن مشکلش را داشته باشد و با مشاور و تیم درمانی همکاری کند. 

داروهای ضد روان پریشی برای کنترل شدت علایم برای بیمار تجویز می شود. 

درمان های رفتاری شناختی CBT یکی از درمان های توصیه شده برای سندرم اتللو محسوب می شود که به فرد کمک میکند دنیای اطرافش را واقع بینانه تر ببیند.