ابهاماتی درباره احتمال وجود گنبدهای نمکی نهفته در "سد چمشیر" وجود دارد / مجوز آبگیری سد را تا زمان نمونه‌برداری مجدد صادر نمی‌کنیم

ایرج حشمتی در خصوص ابهامات مربوط به آبگیری و بهره‌برداری از سد چمشیر اظهار کرد: سد چمشیر یکی از سدهای بزرگ کشور است که وزارت نیرو آن را با هدف بهبود اراضی زیر کشت در پایاب استان‌های خوزستان و بوشهر و نیز تولید الکتریسیته، روی رودخانه زهره احداث کرده است. این سد تاکنون حدود 94 درصد پیشرفت فیزیکی دارد.

وی با بیان اینکه چند ابهام در خصوص بهره‌برداری و آبگیری از سد مطرح شده است، تصریح کرد: موضوعاتی از قبیل واقع شدن دریاچه سد در یک میدان نفتی با چندین چاه نفت و اختلافات فنی و کارشناسی فی‌مابین دو وزارتخانه نفت و نیرو موجب ایجاد اخلال در ادامه پیگیری برای آبگیری از سد شده است.

معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست افزود: همچنین مطرح شدن موضوع وجود احتمالی سازندها و لایه‌های دارای نمک در محدوده پیرامونی و دریاچه سد نیز از جمله ابهاماتی بوده است که بحث شوری احتمالی آب دریاچه سد را در آینده افزایش داده است.

حشمتی بیان کرد: با توجه به پیگیری‌های دستگاه‌های نظارتی و حاکمیتی مانند کمیسیون اصل 90 مجلس شورای اسلامی، معاونت حقوقی ریاست جمهوری و سازمان حفاظت محیط زیست، موضوع انجام بازدیدها، بررسی‌ها و نمونه‌‌برداری‌های میدانی توسط این سازمان در دستور کار قرار گرفت.

وی در خصوص انتشار گزارشی از نشست کارشناسی عوامل و مدیران اجرایی طرح سد چمشیر با حضور کارشناس معاونت محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: در راستای انجام بازدیدها و نمونه‌برداری از این سد، دفاتر تخصصی معاونت محیط زیست انسانی سازمان به همراه اداره کل حفاظت محیط زیست استان نسبت به انجام بازدید و بررسی‌های مورد نظر طی هفته جاری اقدام کردند که برای اطلاع‌رسانی در همین رابطه نیز نشست کارشناسی توسط عوامل و مدیران اجرایی طرح سد چمشیر در تاریخ 23 آذر 1401 در محل سد (با شرکت کارشناس این معاونت) برگزار شد.

معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست افزود: در این نشست موضوعات کارشناسی از جمله موضوعات مرتبط با زمین‌شناسی، چینه‌شناسی، گسل‌ها و ساختمان زمین‌شناسی منطقه و وضعیت ساختگاه و دریاچه سد و نتایج بررسی‌ها و نمونه‌برداری‌های صورت گرفته مطرح شد.

حشمتی توضیح داد: در عین حال برای موضوع بهره‌برداری و یا آبگیری از سد با توجه به بررسی‌های صورت گرفته مقرر شد تا بررسی‌های تکمیلی برای تداخل هرچه کمتر میدان نفتی، بهره‌برداری اصولی و استاندارد از چاه‌های نفت (به منظور جلوگیری از هرگونه نشت و انتشار احتمالی مواد نفتی از چاه‌های واقع در دریاچه سد) و نیز بررسی‌های تکمیلی مربوط به میزان حقابه زیست محیطی رودخانه زهره بر مبنای سه سناریوی خشکسالی، ترسالی و نرمال و ارائه جدول رهاسازی ماهانه حق‌آبه در قالب سه سناریوی تعیین شده توسط وزارت نیرو و عوامل اجرایی سد صورت پذیرفته و پس از ارائه نتایج اطمینان بخش آن، نسبت به آبگیری و یا بهره‌برداری از طرح (البته به انضمام تحویل یک دستگاه هیدرومتری آنلاین کمی – کیفی به سازمان) اقدام کند.

وی ادامه داد: اگرچه مسئولان آب منطقه‌ای استان پیشتر اعلام کرده‌اند که نتایج آزمایش‌ها نشان می‌دهد بحث انحلال سازندها و شور شدن آب در دریاچه سد منتفی است اما به علت دغدغه کارشناسان و سمن‌ها، ریاست سازمان حفاظت محیط زیست از وزیر نیرو خواسته‌اند که یکبار دیگر گمانه‌زنی انجام شده و با حفر چاهک به صورت کاملاً تصادفی و در نقاط مختلف، نمونه‌برداری صورت گیرد و نتایج نمونه‌برداری از لایه‌های زمین به صورت نیم‌رخ‌های عمقی و عرضی به سازمان محیط زیست داده شود تا مشکلی پیش نیاید.

معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست تصریح کرد: البته گفته می‌شود با توجه به تراز آبی که زمان آبگیری سد انجام می شود، فعلاً مشکل خاصی در این زمینه وجود نخواهد داشت اما چون احتمال وجود گنبدهای نمکی نهفته و حبس شدن نمک در دوره‌های مختلف زمین‌شناسی با توجه به جنس سنگ‌های مختلف در آن منطقه وجود دارد، از وزارت نیرو خواسته‌ایم که دوباره نمونه‌برداری انجام شود.

حشمتی تأکید کرد: تا زمان مشخص شدن ابهامات فوق‌الذکر و نیز ارائه گزارش بازنگری شده حق‌آبه رودخانه توسط وزارت نیرو، سازمان حفاظت محیط زیست نسبت به انجام نظارت‌ها و پایش‌های معمول اقدام خواهد کرد.

وی خاطرنشان کرد: همانطور که رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در سفر به استان کهگیلویه و بویراحمد اعلام کردند، سازمان حفاظت محیط زیست اجازه تکرار گتوند دومی را نخواهد داد و حتما بایستی نتایج ارزیابی مطالعات در دریاچه سد چمشیر به تأیید مراجع ذی‌صلاح برسد و تا اطمینان حاصل نشود، این سازمان هیچ مجوزی برای آبگیری نخواهد داد.