همه‌چیز درباره «مننژیت»
مننژیت عبارت است از تورم یا عفونت پرده‌های مغز که از موارد اورژانس به حساب می‌آید و در مناطق پر جمعیت و در جایی که رعایت موارد بهداشتی کم است، بیشتر دیده می‌شود.
مننژیت به دو صورت باکتریایی و ویروسی وجود دارد که از نظر تشخیصی با هم تفاوت بسیاری دارند. مننژیت باکتریایی، به طور معمول خطرناک‌تر از نوع ویروسی آن است و در موارد بسیار باعث بروز مشکلات ثانویه در مغز و سیستم عصبی می‌شود. این بیماری بویژه در اطفال زیر دو سال و سنین بالای ۶۰ سال که ایمنی بدن کامل و با کفایت نیست بروز می‌کند.
علت بیماری مننژیت
بعضی از ویروس‌ها، میکروب‌ها وعوامل قارچی باعث به وجود آمدن بیماری می‌شوند. گاهی بر اثر بیماری‌های خونی یا بیماری سل نیز مننژیت به وجود می‌آید. نکته قابل توجه این است که مننژیت در مناطق پر جمعیت و در جایی که رعایت موارد بهداشتی کم است، بیشتر دیده می‌شود. کودکان مبتلا به بیماری سل، عفونت گوش و ریه و کم خونی بیشتر در معرض خطر قرار دارند
نشانه‌های مننژیت
علائم و نشانه‌های بیماری مننژیت، شامل سر درد، تب بالا، استفراغ، تغییر در سطح هوشیاری شامل خواب آلودگی، گیجی، بیهوشی و...، عدم حرکت گردن و درد در حرکت گردن، حساسیت بیش از حد به نور، تشنج به خصوص وقتی تب بالا باشد، در بعضی موارد ضایعات پوستی به صورت کبودی، است.
باید توجه کرد که برای پیشگیری از عوارض ثانویه مننژیت مانند ناشنوایی، ضایعات مغزی و مرگ، باید هر چه سریع‌تر بیماری تشخیص داده شود و نسبت به درمان آن در بیمارستان اقدام شود. آزمایش مایع نخاع برای تشخیص بیماری بسیار ضروری است.
آیا می دانید چه آزمایشی برای تشخیص مننژیت کمک‌کننده است؟
اگر کودک به طور غیر عادی بدحال است یا حداقل دو علامت از علائم فوق در وی پدیدار شده باشد، بلافاصله با پزشک مشورت کنید یا کودک را به نزدیک‌ترین بیمارستان برسانید. کودک در بیمارستان بستری می‌شود و نخست آب نخاع وی جهت آزمایش، نمونه‌گیری می‌شود و با کمک این آزمایش می‌توان مننژیت و عامل ایجادکننده مننژیت را مشخص کرد. همچنین ممکن است نمونه خون نیز جهت کشت و تعیین وجود باکتری و نوع آن به آزمایشگاه فرستاده شود.
نحوه درمان مننژیت
در صورت شک به مننژیت، پس از انجام آزمایش‌های لازم و حتی پیش از آماده شدن جواب آزمایش‌ها باید درمان فوراً با آنتی‌بیوتیک‌ها شروع شود. اگر جواب آزمایش‌ها مشخص کند که کودک مبتلا به مننژیت ویروسی شده، آنتی‌بیوتیک‌ها قطع می‌شوند و هیچ درمان دیگری به جز مسکن لازم نیست. عفونت‌های ویروسی معمولاً پس از ۵ تا ۱۴ روز بسته به نوع ویروس خود به خود بر طرف می‌شوند.
اگر تشخیص مننژیت باکتریال تأیید شود، مصرف آنتی‌بیوتیک باید ادامه یابد. ممکن است در صورت لزوم برحسب باکتری تشخیص داده شده، نوع آنتی‌بیوتیک تغییر کند. همچنین ممکن است برای کودک مایعات داخل وریدی و داروی ضد تشنج تجویز شود. البته در صورت وجود تشنج.
باید توجه کرد که مننژیت‌های ویروسی به ندرت عارضه‌ای باقی می‌گذارند. همچنین درمان مناسب و به موقع با آنتی‌بیوتیک اغلب سبب بهبود کامل بیماری می‌شود. در تعداد اندکی از کودکان ممکن است عوارضی مثل ناشنوایی، اختلال بینایی، تشنج یا مشکلات یادگیری ایجاد شود.
والدین باید در صورت مشاهده علائم مننژیت، کودک را هرچه زوتر برای معاینه نزد متخصص کودکان یا به بخش فوریت‌های پزشکی ببرند. همچنین در صورت مشاهده تب همراه با تشنج، در کوتاه‌ترین زمان ممکن کودک خود را به بخش فوریت‌های پزشکی یا پزشک متخصص برسانند. در صورتی که کودک شما دارای تماس نزدیک با شخص بیمار بود، هر چه زوتر به پزشک مراجعه کنید تا در مورد ضرورت تجویز آنتی‌بیوتیک تصمیم بگیرد.
بنابر اعلام روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران، تب کودک خود را به‌ویژه زمانیکه همراه با سردرد و استفراغ است، جدی گرفته و سریعا به پزشک مراجعه کنید. در عین حال توجه داشته باشید که گرفتن مایع نخاعی هیچ‌گونه عارضه جدی برای کودک‌تان ایجاد نخواهد کرد و منفعتی که وی با تشخیص و درمان زودرس مننژیت از آن بهره‌مند می‌شود، بسیار بیش از درد و ناراحتی ناشی از نمونه‌گیری است.
