در ماه رمضان مراقبت از دندانهایتان را رها نکنید/ ویدئو

آیا می‌توان علی رغم داشتن روزه به پزشک یا دندانپزشکی مراجعه کرد یا مشکلات پزشکی را باید تا حلول ماه شوال به تعویق انداخت؟ بسیاری از افراد پاسخ روشنی برای شبهات این‌چنینی در ذهن ندارند.

هنوز بسیاری از ما تکلیف خودمان را با درمان‌های پزشکی و مسائل بهداشتی در ماه رمضان نمی‌دانیم. اینکه به واسطه ابتلا به فلان بیماری آیا مجاز به گرفتن روزه هستیم، یا مصرف دارو‌ها را در طول روز چگونه باید با ساعات شرعی هماهنگ کرده تا تداخلی با فرایض این ماه نداشته باشد؟

حکم دینی درباره درمان دندان پزشکی در ماه رمضان
احکام کلی رساله در مورد روزه پاسخ گوی مشکل آن‌ها در مورد یک بیماری خاص یا راهکار درمانی و داروی مربوط به آن نیست و نه به صرافت این می‌افتند که در پزشک خود در مورد این مسایل کسب تکلیف کنند.

در دسترس‌ترین راهکار شاید این باشد که روزه شک دار نگیرید! پس کلیه مسایل و درمان‌های پزشکی را تا اطلاع ثانوی تعطیل میکنند تا بدون دغدغه از صحت و سلامت روزه خود، به فرایض این ماه بپردازند. شاید عمده‌ترین دلیل خلوت شدن مطب‌ها و کلینیک‌های دندان‌پزشکی در ایام ماه رمضان شبهات بیماران در مورد تداخل درمان‌های دندان‌پزشکی با روزه آن‌ها باشد. آنچه در پی می‌آید مجموعه احکام روزه‌داری برای بیماران دندانپزشکی است.
مسواک زدن در زمان روزه داری:
به علت اینکه در ایام روزه داری زمان طولانی دهان خشک است شاید یکی از نگرانی‌های روزه داران بوو طعم بد دهان باشد طبق احکام موجود مسواک زدن دندان‌ها در صورتی که از فرو بردن آب پرهیز کنید مشکلی ندارد
وسایل معاینه دندانپزشکی
وسایل ویزیت دندانپزشکی غیر خوراکی است و وارد کردن آن‌ها به دهان روزه را باطل نمیکند
نگران تزریق بی حسی نباشید!
شاید مهمترین نگرانی بیماران از انجام درمان‌های دندانپزشکی، هراس از تزریق ماده بی‌حسی باشد. بی‌حسی یکی از لازمه‌های بسیاری از درمان‌های دندان‌پزشکی است که به‌دلیل ورود یک مایع خارجی این توهم را پیش می‌آورد که ممکن است موجب ابطال روزه شود. مراجع‌تقلید بر افراد روزه‌دار احتیاط واجب دانسته‌اند که از تزریق آمپولی که به‌جای غذا به‌کار می‌رود، خودداری کنند.

اما به حکم ایشان تزریق آمپولی که عضو را بی‌حس می‌کند یا به‌عنوان دارو به‌کار می‌رود، در مدت روزه‌داری اشکال ندارد.
خون و ترشحات دندان را فرو ندهید
یکی از عوارض درمان‌های دندانپزشکی در حین یا پس از انجام درمان، حضور خون و دیگر ترشحات در محیط دهان است. کشیدن دندان بارزترین مثال برای چنین مواردی است. فرو دادن عمدی این خون و ترشحات روزه را باطل می‌کند، اما فرو بردن سهوی آن‌ها اشکال ندارد و سلامت روزه را به خطر نمی‌اندازد. اگرچه بر طبق نظر مراجع، کشیدن دندان و هر کاری که به واسطه آن خون از دهان بیاید یا بی جهت آب یا مایع یگری در دهان روان گرداند از مکروهات ایام روزه داری است.
نگران خروج خودبخودی چرک نباشد!
خروج خودبخودی چرک از مجرای آبسه (فیستول) که به دهان باز می‌شود، و فرو دادن طبیعی آن همراه بزاق، روزه را باطل نمی‌کند. اما خروج عمدی این‌مواد توسط عملی ارادی که خود بیمار یا دندان‌پزشک انجام دهند و فرو برده‌شدن آن همراه بزاق، بنا بر احتیاط واجب موجب ابطال‌روزه می‌شود؛ حتی اگر به‌قول فق‌ها چرک در آب دهان مستهلک شده باشد.
پانسمان موقت دندان اشکال ندارد!
پس از پایان برخی درمان‌های دندان‌پزشکی مانند درمان‌ریشه (عصب‌کشی) یا جراحی‌لثه، دندان‌پزشک ممکن است دندان را به صورت موقت پانسمان کند. این پانسمان ممکن است در دراز مدت در بزاق‌دهان حل شود و حتی مزه‌گس آن در دهان محسوس باشد. فرو دادن سهوی این مواد در افراد روزه‌دار اشکال ندارد.
نخ دندان را فراموش نکنید!
اگر روزه‌دار از روی‌عمد، ذرات گیر کرده میان‌دندان‌ها را فرو دهد، روزه‌اش باطل می‌شود. برای پرهیز از این‌اتفاق باید پس از صرف غذا از نخ دندان استفاده کنید. هیچ عذری برای عدم استفاده از نخ دندان در ایام روزه‌داری پذیرفته نیست. استفاده از مسواک، دهانشویه و نخ دندان جزء لاینفک بهداشت دهان و دندان هستند که به عقیده دندان‌پزشکان در هیچ حالتی نباید از آن‌ها غافل شد.
مراقبت از دندان ها در روزه داری
البته توجه داشته باشید که استفاده از نخ دندان در اصل جایگزین مسواک برای برداشتن پلاک و جرم میان دندان‌هاست، جایی که برس‌های مسواک به آنجا نمیرسد، نه بیرون‌کشیدن ذرات غذا از میان دندان‌ها. در حین روزه‌داری سعی کنید از هر قسمت نخ بیش از یک بار استفاده نکنید. چراکه رطوبتی که جذب الیاف نخ شده است، در صورت بیرون آوردن نخ از دهان، رطوبت خارجی محسوب می‌شود و در صورت آمیختن دوباره آن با بزاق و فرو دادن آن، روزه را باطل می‌کند. بهتر است از نخ دندان‌های بدون طعم و اسانس استفاده کنید تا شبهه‌ای در مورد سلامت روزه تان نداشته باشید.
نگران خوردن دارو‌ها نباشید!
ممکن است دندان‌پزشک پس از انجام برخی درمان‌های دندان‌پزشکی اقدام به تجویز دارو کند. آنتی بیوتیک‌ها و ضد درد‌ها از جمله این دارو‌ها هستند که برای حفظ اثر درمانی خود باید با تناوب زمانی مشخصی مصرف شوند. دندان‌پزشک در ایام ماه رمضان به سادگی می‌تواند دارو‌های طولانی‌اثر را جایگزین مسکن‌ها و آنتی‌بیوتیک‌های مرسوم کند، به‌صورتی که تناوب مصرف آن‌ها به یک یا دو وعده در روز کاهش یابد تا بیمار به سادگی بتواند در بازه بعد از اذان مغرب تا پیش از اذان صبح آن‌ها را مصرف کند.

آنچه که این روز‌ها که مصادف با ایام صیام است، در فضای مجازی و سایت‌های مختلف و با استفاده از استفتا مراجع عظام تقلید مشاهده می‌شود در چند دسته تقسیم‌بندی می‌شود:
احکام کلی علما درباره درمانهای دندانپزشکی روزه دار
۱- دندانپزشکى از قبیل کشیدن دندان، عصب‌کشى، بى‌حسى، پر کردن، اگر چیزى وارد حلق نشود، روزه صحیح است.
۲- به‌واسطه خون آمدن از دهان روزه باطل نمى‌‌شود، ولى واجب است که از رسیدن خون به حلق جلوگیرى کند.
۳- بلعیدن خون لثه و دندان جایز نیست و اگر در حال روزه عمداً ببلعد حکم افطار به حرام را دارد و شستن داخل دهان لازم نیست.
۴- اگر خون لثه در آب دهان مستهلک شود، محکوم به طهارت است و بلعیدن آن اشکال ندارد و مبطل روزه نیست، و همچنین در صورت شک در همراه بودن آب دهان با خون، فرو بردن آن اشکال ندارد و به صحّت‌ روزه ضرر نمى‌‌زند.
۵- استفاده از وسیله نگهدارنده متحرک براى دندان‌ها در حال روزه مبطل روزه نیست.
برخی از استفتائات مراجع عظام تقلید را در این رابطه می‌خوانیم:
آیت‌الله خامنه‌ای:
اگر چیزى وارد حلق نشود، مانعی ندارد ولى اگر بداند چیزى وارد حلق می‌شود، جایز نیست هنگام روزه به دندان‌پزشکی مراجعه نماید مگر در فرض ضرورت و مشقت که در این صورت اگر چیزى وارد حلق شده، صِرفاً قضا کردن آن کفایت مى‌کند و کفاره‌اى به‌عهده او نیست.
آیت‌الله مکارم شیرازی:
چنانچه مواظبت کند، ولی چیزی بی‌اختیار فرو رود روزه‌اش اشکالی ندارد.
آیت‌الله سیستانی:
اگر بدون التفات و قصد پایین رود روزه‌اش صحیح است.
آیت‌الله صافی گلپایگانی:
چنانچه درد دندان قابل تحمل باشد با علم به رسیدن آب یا مواد دیگر به حلق، رفتن به دندان‌پزشکی جایز نبوده و چنانچه چیزی وارد حلق شود علاوه بر قضا موجب کفاره هم خواهد بود.
آیت‌الله نوری همدانی:
اگر رفتن آب و مواد در حلق عمدی نباشد، روزه‌اش صحیح است، ولی روزه‌داران
آیت‌الله‌العظمی وحید خراسانی:
کشیدن دندان در ایام روزه‌داری مکروه است و تا زمانی روزه را باطل نمی‌کند که چیزی به حلق نرسد. توصیه شده است روزه‌داران در ایام روزه‌داری پس از افطار به دندان‌پزشکی مراجعه کنند.   باطل شدن روزه به این ترتیب هم شامل کفاره و هم شامل به‌جا آوردن قضای روزه می‌شود. باید جایی برود که می‌داند چیزی از گلویش داخل خواهد شد.