نوزادان حیات وحش را یتیم نکنیم
فصل بهار، فصل زادآوری حیات وحش است که در این فصل زنده‌گیری نوزاد جانوران حیات وحش که بعضی از افراد آگاهانه یا ناآگاهانه انجام می‌دهند خسارت جبران‌ناپذیری به طبیعت و محیط زیست وارد می‌کند.
با توجه به آغاز فصل زادآوری حیات وحش در فصل بهار یکی از مسائل مهمی که با آن مواجه می‌شویم دست زدن به نوزادان حیات وحش، جوجه پرندگان و جابه‌جایی آن‌ها توسط مردم است که باتوجه به حساسیت نوزادان گونه‌های مختلف حیوانات در این زمان، حیات وحش را با چالش‌های بسیاری روبه‌رو می‌کند.
به گفته عبدالله سالاری، کارشناس اکولوژی و مدیریت حیات وحش یکی از معضلات اصلی فصل زادآوری طبیعت، علف‌چینی است و برخی افراد در فصل بهار با چیدن سبزی‌های کوهی، گیاهان دارویی، ریواس، قارچ و گونه‌های گیاهی می‌توانند مشکلاتی را برای حیات وحش از جمله برهم زدن آرامش حیوانات در فصل زادآوری ایجاد کنند.
حیوانات برای زادآوری در بهار نیاز به آرامش دارند و ازدحام ناشی از علف‌چینی باعث بر هم خوردن این آرامش در مناطق بکر و طبیعی، ایجاد استرس برای حیات وحش و از بین رفتن نوزادان آن‌ها می‌شود.
وی اضافه می‌کند: افراد ممکن است با دیدن حیات وحش جوان در مناطق طبیعی سعی کنند به آن‌ها دست بزنند یا آن‌ها را جابه‌جا کنند و همراه خود ببرند اما این اقدامات چه به قصد سودجویی و تجارت و چه به قصد گرفتن عکس یادگاری یا از سر کنجکاوی می‌تواند به این حیوانات آسیب برساند چراکه به محض آغشته شدن نوزاد حیوان به بوی انسان، مادر می‌ترسد و دیگر سمت بچه‌های خود نمی‌رود.
نوزادان حیات وحش توانایی حرکت با سرعت و قدرت مادر خود را ندارند، بدین جهت مادر، نوزادان را در جایی مخفی نگه می‌دارد و برای چرا و تغذیه به اطراف می‌رود و پس از مدتی بازمی‌گردد تا بچه‌های خود را سیر کند.
محمد کرمی، رئیس اداره حفاظت و مدیریت حیات وحش استان تهران درباره این موضوع اظهار می‌کند: متاسفانه زمانی‌که مردم وارد عرصه‌ها و زیستگاه‌های طبیعی می‌شوند اگر جوجه یا بره‌ای را مشاهده کنند، آن را می‌گیرند چراکه تصور می‌کنند آن‌ها توسط مادر یا گله خود رها شده‌اند و با زنده‌گیری و تحویل آن‌ها به محیط زیست در حق آن‌ها لطف می‌کنند این در حالیست که این اقدام تاثیرات بسیار مخربی بر حیات این نوزادان و جوجه‌ها می‌گذارد.
وی تاکید می‌کند که بره‌ها و جوجه‌ها در این فصل توسط مادر خود رها نشده‌اند بلکه مادر این حیوانات به‌دلیل حضور انسان احساس خطر کرده و در مکانی امن پنهان شده است تا با دور شدن انسان نزد بره یا جوجه خود بازگردد اما اگر افراد به این بره‌ها و جوجه‌ها دست بزنند حیوان بوی انسان را می‌گیرد و مادر دیگر سراغ آن نمی‌رود و گله نیز دیگر این حیوانات را نمی‌پذیرند که این مساله حیات حیوانات را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
بدین جهت اگر افراد اقدام به زنده‌گیری این حیوانات کنند و آن‌ها را به مراکز بازپروری و آزادسازی محیط زیست تحویل دهند، این حیوانات دچار معضلات زیادی می‌شوند چراکه دیگر قابلیت بازگشت به طبیعت را نخواهند داشت و ما مجبور می‌شویم در نهایت آن‌ها را به باغ وحش‌ها و سایر مراکز نگهداری حیات وحش منتقل کنیم.
به گفته سالاری انسان به عنوان گونه‌ای مهاجم برای حیات وحش به حساب می‌آید، از این رو مادر برای حفاظت از نوزادان خود، حواس انسان و گونه‌های مهاجم دیگر را پرت می کند، یعنی به فاصله دورتری از نوزادان می رود و خود را به مهاجم ها نشان می‌دهد و یا خود را پنهان می کند و از دور نظاره‌گر است. به همین علت دست زدن به این نوزادان جایز نیست و ما باید هرطور شده راه خود را دور و از مسیر دیگری حرکت کنیم تا فاصله خود را با حیات وحش حفظ کرده باشیم.
به جهت اهمیت این موضوع سرهنگ جمشید محبت‌خانی - فرماندهی یگان حفاظت سازمان محیط زیست - در نامه‌ای خطاب به مدیران کل حفاظت محیط زیست استان‌ها با اشاره به فرا رسیدن فصل زادآوری حیات وحش در مناطق تحت مدیریت سازمان محیط زیست در سال جاری و لزوم حفاظت و صیانت هرچه بیشتر از گونه‌ها در این فصل،از آنان خواسته شده است که شش مورد در دستور کار کلیه نیروها به‌ویژه نیروهای یگان حفاظت استان قرار گیرد.
*انجام اقدامات آموزشی و فرهنگ سازی در رسانه‌های سمعی و بصری استانی
*آگاهی بخشی به گردشگران، جوامع محلی و آحاد مردم در خصوص فصل زادآوری حیات وحش و لزوم حفاظت از گونه‌ها
*کنترل گردشگران، ورزشکاران و... و انجام اقدامات آموزشی- فرهنگی در خصوص عدم ایجاد آلودگی صوتی و کمک به حفظ آرامش حیات وحش در این فصل
*کنترل و انجام اقدامات آموزشی در خصوص عدم غذارسانی دستی به حیات وحش در این فصل
*لزوم رصد و پایش بیشتر مناطق جهت جلوگیری از زنده‌گیری نوزادان حیات وحش، برداشت جوجه وتخم پرندگان به‌ویژه پرندگان شکاری که در سال‌های اخیر به یک چالش بزرگ تبدیل شده است.
*لزوم رصد و پایش فضای مجازی در خصوص خرید و فروش نوزادان حیات وحش، جوجه و تخم پرندگان شکاری که متعاقب آن متاسفانه فروش حیات وحش به‌صورت حضوری و یا غیرحضوری (توسط پیک، تاکسی اینترنتی، اتوبوس بین شهری و باربری های شهرستان ها و...) صورت گرفته و در سال‌های اخیر به چالشی جدی مبدل شده است.
