وضعیت مرخصی استعلاجی در کشورهای اروپایی چیست؟

شرکت بیمه فرانسوی «آکسا» در جدیدترین گزارش خود اعلام کرد که برای سومین سال متوالی، غیبت کاری در تمام گروه‌های سنی در حال افزایش است. بنا به این گزارش، «انگیزه‌های روانی» عامل اصلی مرخصی‌های استعلاجی طولانی مدت هستند.

فرانسه مانند چندین کشور دیگر اروپایی قوانین مربوط به مرخصی استعلاجی را در اوج همه‌گیری کرونا آسان کرد تا به مهار این ویروس کمک کند، اما در ماه‌های گذشته همانند آلمان برای جلوگیری از ارائه درخواست‌های غیرواقعی، این تصمیم ویژه را کنار گذاشت.

مرخصی با حقوق در اروپا تحت چه شرایطی اعطا می‌شود؟

جالب است ابتدا بدانیم که دولت‌ها در کل چه میزان برای رسیدگی به وضعیت سلامتی شهروندانشان هزینه می‌کنند.

آلمان با اختصاص ۱۱ درصد از تولید ناخالص داخلی خود برای مرخصی استعلاجی کارمندانش و همچنین مراقبت‌های پزشکی عمومی، در رتبه اول در اتحادیه اروپا قرار دارد. بنا به گزارش اداره آمار کمیسیون اروپا (یورواستات)، پس از آلمان، فرانسه و هلند قرار دارند که هر دو کشور ۱۰.۲ درصد از تولید ناخالص داخلی خود را به این امر اختصاص داده‌اند.

کشورهای عضو اتحادیه اروپا که کمترین مزایا را برای رسیدگی به وضعیت سلامتی شهروندانشان در نظر گرفته‌اند، عبارتند از: استونی (۴.۹ درصد)، لیتوانی (۵ درصد)، لهستان، مجارستان و ایرلند (۵.۵ درصد).

بر اساس آمارهای اعلام شده در سال ۲۰۲۰ میلادی، آلمان کشوری بوده که برای مرخصی استعلاجی بیشترین هزینه را کرده است. آلمان در این سال، ۲.۳ درصد از تولید ناخالص داخلی خود را برای حمایت از کارمندان بیمار خود اختصاص داد. هلند (۲.۱ درصد)، سوئد (۱.۷ درصد)، اسپانیا (۱.۵ درصد) و لوکزامبورگ (۱.۴ درصد) در جایگاه بعدی قرار دارند.

آیا شرایط مرخصی با حقوق باعث روآوردن به مرخصی استعلاجی شده است؟

ممکن است تصور شود کشورهایی که بیشترین هزینه را برای مرخصی استعلاجی کارمندانشان می‌کنند، همان‌هایی هستند که شمار درخواست‌ها برای مرخصی بیشتر است، اما واقعیت خلاف این است.

در پایان سال ۲۰۲۲، کشورهایی که بیشترین سهم را از پدیده شاغلان غایب از محل کار دارند، عبارتند از: فرانسه (۱۴.۹ درصد)، فنلاند (۱۴.۸ درصد)، سوئد (۱۴.۷ درصد)، دانمارک (۱۳.۶ درصد)، استونی (۱۳.۲ درصد). درصد) و هلند (۱۲.۴ درصد).

رومانی (۲.۵ درصد)، بلغارستان (۲.۹ درصد)، یونان (۴.۹ درصد)، لهستان (۵.۸ درصد) و صربستان (۵.۹ درصد)، کشورهایی هستند که کمترین غیبت از محل کار را ثبت کرده‌اند.

بنا به آمار ارائه شده، میانگین نرخ غیبت زنان شاغل در اتحادیه اروپا حدود ۱۲.۱ درصد است که از نرخ غیبت مردان شاغل در این اتحادیه (۷.۸ درصد) بیشتر است.

نتایج یک تحقیق علمی در سال ۲۰۱۸ که توسط دانشگاهیان موسسه بهداشت عمومی نروژ انجام شده، «استرس‌های شغلی و خانوادگی» را «مهم‌ترین» دلیل برای این شکاف جنسیتی عنوان کرده است.

کشورهایی که بیشترین نرخ غیبت کاری را گزارش کرده‌اند با کشورهایی که بیشترین هزینه را برای رسیدگی به وضعیت سلامتی شهروندانشان می‌کنند، مطابقت ندارد.

کشورهای اروپایی با بهترین حقوق در دوران مرخصی استعلاجی

قوانین و شرایط زیادی در کشورهای اروپایی برای بهره‌مندی از مرخصی با حقوق وجود دارد که یورونیوز به شماری از آن‌ها پرداخته است.

لوکزامبورگ

مزایای شغلی: شرکت‌ها در لوکزامبورگ ملزم به پرداخت حقوق کامل کارگران در زمان مرخصی استعلاجی برای حدود سه ماه هستند.

مدت پرداختی: اگر ناتوانی کاری بیش از این مدت طول بکشد، سازمان بیمه سلامت این مدت را تا ۷۸ هفته یا ۱.۵ سال تمدید می‌کند.

استونی

مزایای شغلی: ۷۰ درصد حقوق پایه از روز دوم مرخصی استعلاجی از صندوق بیمه سلامت پرداخت می‌شود. حقوق پایه بر اساس میانگین حقوق ۶ ماه پیش از بیماری و بر اساس پرداخت‌های مالیات در سال گذشته تعیین می‌شود.

مدت پرداختی: حداکثر ۱۸۲ روز متوالی امکان استفاده از مرخصی استعلاجی با حقوق وجود دارد که در سال حداکثر ۲۴۰ روز می‌شود.

فنلاند

مزایای شغلی: افراد شاغل در فنلاند می‌توانند پس از ۹ روز کاری از شروع بیماری خود، درخواستشان را برای دریافت کمک هزینه ارائه کنند.

کارفرمایان عموماً دستمزد نیروی کار خود را در این دوره انتظار پرداخت می‌کنند. البته هستند بسیاری از کارفرمایان که حقوق کامل نیروهای خود را در طول یکی دو ماه اول پرداخت می‌کنند. سپس سازمان بیمه اجتماعی فنلاند کمک هزینه را بر اساس میانگین درآمد سالانه فرد شاغل پرداخت می‌کند.

مدت پرداختی: حداکثر ۳۰۰ روز کاری که حدود یک سال می‌شود.

سوئد

مزایای شغلی: تقریباً ۸۰ درصد حقوق پرداخت می‌شود که این مبلغ در صورت توافق می‌تواند بیشتر شود.

مدت پرداختی: ۳۶۴ روز می‌توان از مرخصی استعلاجی با حقوق استفاده کرد اما امکان تمدید آن با شرط پرداخت تا ۷۵ درصد حقوق فرد شاغل وجود دارد. با این حال اگر فرد مورد نظر به شدت بیمار باشد، می‌تواند پس از ارائه درخواست خود با دریافت ۸۰ درصد حقوق خود، بیش از این حد هم از مرخصی استفاده کند.

فرانسه

مزایای شغلی: بسته به نوع بیماری و وضعیت فرد متقاضی، بهره‌مندی از مزایا ممکن است متفاوت باشد، اما کمک هزینه روزانه معمولاً ۵۰ درصد حقوق پایه فرد شاغل است.

با این حال، حقوق ناخالص پایه به ۲ هزار و ۸۸۵.۶۱ یورو در ماه محدود شده است، به این معنی که کمک هزینه روزانه پرداختی نمی‌تواند بیش از ۴۷.۴۳ یورو در روز باشد. اما زمانی که مرخصی استعلاجی از سه ماه بیشتر شود، آن کمک هزینه روزانه ممکن است دوباره ارزیابی و افزایش یابد.

مدت پرداختی: در صورتی که وضعیت سلامت فرد شاغل ایجاب کند، مرخصی استعلاجی می‌تواند تا سه سال ادامه یابد.

پرتغال

مزایای شغلی: هر چه مدت مرخصی استعلاجی بیشتر باشد، میزان پرداخت بیشتر است. در حالی که مرخصی‌های استعلاجی کمتر از یک ماه با ۵۵ درصد متوسط درآمد یک شاغل پوشش داده می‌شود، این میزان برای درخواست بیش از سه ماه به ۷۰ درصد و برای مرخصی استعلاجی برای مدت بیش از یک سال به ۷۵ درصد می‌رسد.

مدت پرداختی: حداکثر هزار و ۹۵ روز (سه سال) می‌توان از مرخصی استعلاجی استفاده کرد.

لتونی

مزایای شغلی: پرداختی برای روز اول در نظر گرفته نشده است اما کارفرما باید از روز دوم تا دهم دست‌کم ۷۵ درصد میانگین درآمد روزانه فرد شاغل را پرداخت کند. از روز یازدهم، سازمان بیمه اجتماعی به میزان ۸۰ درصد میانگین درآمد را پرداخت می‌کند.

مدت پرداختی: تا ۲۶ هفته (شش ماه) می‌توان از مرخصی استعلاجی استفاده کرد.

لیتوانی

مزایای شغلی: حدود ۶۲ درصد حقوق از روز سوم از بیمه استعلاجی پرداخت می‌شود. با این حال، بسیار معمول است که کارفرمایان این مقدار را تا رسیدن به ۱۰۰ درصد حقوق کارمندانشان افزایش دهند.

مدت پرداختی: حداکثر ۹۰ روز در یک سال می‌توان از مرخصی استعلاجی استفاده کرد.

آلمان

با وجود اینکه آلمان از نظر اختصاص بخشی از تولید ناخالص داخلی خود برای رسیدگی به وضعیت سلامتی و بهداشتی شهروندانش بالاترین رتبه را در میان کشورهای عضو اتحادیه اروپا دارد اما در مورد کمک هزینه مرخصی استعلاجی، سخاوتمندترین آن‌ها نیست.

مزایای شغلی: حقوق کامل تا شش هفته پرداخت می‌شود. پس از این دوره، حقوق افراد شاغل از سازمان بیمه پرداخت می‌شود که معادل ۷۰ درصد حقوق عادی آن‌ها است.

مدت پرداختی: امکان استفاده از مرخصی استعلاجی تا ۷۸ هفته (۱.۵ سال) در یک دوره سه ساله برای همان بیماری وجود دارد.

بریتانیا

میزان حقوق دریافتی در زمان مرخصی استعلاجی در بریتانیا به عنوان ششمین اقتصاد بزرگ جهان در مقایسه با دستمزدهای پرداخت شده در سایر کشورهای عضو اتحادیه اروپا کمتر سخاوتمندانه به نظر می‌رسد.

مزایای شغلی: افراد شاغل در بریتانیا از روز چهارم حدود ۱۲۳.۹۱ یورو در هفته دریافت می‌کنند، اما این رقم می‌تواند با توجه به قواعد هر شرکتی بیشتر شود.

مدت پرداختی: امکان استفاده از مرخصی استعلاجی تا ۲۸ هفته وجود دارد. پس از اتمام این دوره، افرادی که همچنان بیمار هستند ممکن است واجد شرایط دریافت کمک هزینه باشند که رقمی معادل ۷۴.۳۵ پوند تا ۱۱۳.۳۵ پوند در هفته می‌شود.

آیا پرداخت‌ها بر اساس ثروت هر کشور است؟

بیشتر کشورهای ذکر شده در این گزارش از نظر شاخص جهانی شادی در میان ۳۰ کشور برتر قرار دارند. بنا به گزارش جهانی شادی، شهروندان اروپایی از زندگی در کشورهایی که از سیاست‌های دولت رفاه پیروی می‌کنند، رضایت بیشتری دارند.

برخی از کشورهای اروپایی نسبت به دیگر کشورهای جهان، بیشترین پرداخت‌ها را بابت مرخصی استعلاجی دارند. کشورهایی مانند بلغارستان، اسلواکی و یونان که کمترین سرانه تولید ناخالص داخلی در اتحادیه اروپا را دارند کمک‌ هزینه‌های بیشتری را نسبت به برخی از ثروتمندترین کشورهای جهان، مانند آمریکا ارائه می‌کنند.