رئیس گروه سلامت مادران دانشگاه علوم پزشکی البرز:
۴۰ درصد سرطان ها با اقدام زودهنگام قابل پیشگیری است
رئیس گروه سلامت مادران و باروری معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی استان البرز گفت: خانم‌هایی که سوابق سرطان در خویشاوندان خود را دارند، درصورت ابتلا یک نفر به سرطان سینه حداقل ۱۰ سال قبل از سن بروز سرطان درفرد بیمار، لازم است نسبت به معاینات، غربالگری‌های منظم و ماموگرافی اقدام کنند.
معصومه رجبی نائینی اظهار کرد: در حالی که سرطان سینه جزو چهار سرطان اول شایع در زنان است، متاسفانه در اکثر مواقع زمانی برای تشخیص و درمان آن مراجعه می‌شود که مراحل آن پیشرفته شده و درمان آن پرهزینه و دشوار است. از این رو یکی از راه‌هایی که می‌توان از پیشرفت سرطان سینه جلوگیری کرد، پیشگیری، غربالگری و تشخیص زودرس است. پیشگیری در نتیجه آموزش، غربالگری با خودآزمایی و معاینات دوره‌ای و تشخیص زودهنگام با شناسایی علائم در مرحله ابتدایی اتفاق می‌افتد.
دکتر رجبی نایینی با بیان اینکه حدود ۴۰ درصد سرطانها با اقدام زودهنگام قابل پیشگیری است، گفت: برخی از زنان یکسری ریسک فاکتورهایی دارند که باعث می‌شود بیشتر در معرض ابتلا به سرطان سینه باشند که با قرار گرفتن در پروسه پیشگیری و تشخیص زودهنگام می‌توان قبل از پیشرفت و یا در مراحل اولیه به آنها کمک کرد.
وی افزود: در مورد سرطان سینه توجه به عوامل خطر غیرقابل اصلاح و قابل اصلاح و آگاهی بخشی در مورد آنها در پیشگیری و شناسایی زود هنگام و به موقع تأثیرگذار است. یکی از علائم خطر غیرقابل اصلاح که با غربالگری قابل پیشگیری است، توجه به سوابق خانوادگی ابتلا به سرطان است.
این متخصص ادامه داد: سن از دیگر عوامل خطر غیرقابل اصلاح است. معمولا خانم‌ها بعد از سن یائسگی بیشتر در معرض ابتلا به این سرطان هستند. این افراد باید خودآزمایی و معاینه دوره ای توسط ماما و یا پزشک را انجام دهند و در مرحله بعد برای ماموگرافی یا سایرتصویربرداری ها اقدام کنند. شروع ماموگرافی بعد از ۴۰ سالگی است که یکی از روش‌های غربالگری سرطان سینه است.
این متخصص سلامت باروری اظهار کرد: شروع سن بلوغ در نسل جدید به دلیل افزایش زودهنگام توده بدنی و سایر عوامل محیطی کاهش یافته و به زیر سن ۱۲ سالگی رسیده است. شروع بلوغ زودتر از ۱۲ سالگی و آغاز یائسگی بالای ۵۵ سال، باعث افزایش بازه زمانی باروری شده، لذا این افراد مدت زمان بیشتری تحت تاثیر استروژن بدن هستند و این یکی ازعوامل افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه است.
وی ادامه داد: یکی از علایق خانم‌ها به تاخیر انداختن سن یایسگی است. در حالی که این سن تحت تاثیر فیزیولوژی افراد، سن یائسگی مادر و بیماری‌هایی است که تخمدان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. یایسگی قبل از ۴۰ سال نیاز به درمان هورمونی دارد. اما یائسگی بین سنین ۴۵ تا ۵۵ سال طبیعی بوده و نیاز به بازگرداندن سیکل قاعدگی نیست، چرا که خطر بسیاری از سرطانها از جمله سرطان سینه را افزایش می دهد. درمان مشکلات یایسگی بدون داروهای هورمونی بسیار شایع شده و به پیشگیری از این سرطانها کمک می‌کند اما در صورت لازم هورمون درمانی باید زیر نظر پزشک متخصص انجام گیرد.
این متخصص سلامت باروری تاکید کرد: یک پزشک قبل از هورمون درمانی اقداماتی مانند آزمایش‌ها و ماموگرافی را انجام می‌دهد و تمام جوانب احتمال سرطان را بررسی وسپس اقدام به هورمون درمانی می‌کند . البته هورمون درمانی در زمان مشخصی قطع می‌شود و به صورت دائم نیست، لذا شخص نباید خودسرانه اقدام به این کار کند.
وی با بیان اینکه موارد قابل اصلاحی هستند که فرد می‌تواند با کنترل آن از سرطان سینه پیشگیری کند، اظهار کرد: نمایه توده بدنی تناسب وزن افراد را نشان می دهد. مثلا خانمی که نمایه توده بدنی‌اش بالای ۳۰ باشد یعنی چاق است و نمایه توده بدنی ۲۵ تا ۳۰ اضافه وزن محسوب می‌شود، در حالی که نمایه توده بدنی نرمال بین ۱۸ تا ۲۵ است. اضافه وزن و ورود به مرحله چاقی خانم‌ها را در معرض خطر سرطان سینه قرار می‌دهد. یک راه اصلاح این مورد متعادل نگه داشتن وزن با رژیم غذایی درست و فعالیت بدنی کافی است.
دکتر رجبی نائینی با بیان اینکه مصرف الکل احتمال ابتلا به سرطان سینه را افزایش می‌دهد، اظهار کرد: عدم مصرف چربی‌های اشباع از موارد قابل اصلاح در سبک زندگی است که می‌تواند در بروز سرطانها موثر باشد، این چربی‌ها باعث چاقی و افزایش توده بدنی می‌شود.
مسئول برنامه جمعیت جوانی دانشگاه علوم پزشکی خاطر نشان کرد: موضوع حائز اهمیت جامعه امروز که پیامدهای آن مورد توجه زنان و مادران نیست، افزایش سن ازدواج و زایمان است، هرچه خانم‌ها دیرتر ازدواج کنند و اولین بارداری پس از ۳۵ سالگی رخ دهد به ویژه اینکه اگر مادر به نوزاد شیر ندهد و یا شیردهی کوتاه مدت باشد،خانم‌ها را بیشتر در معرض ابتلا به سرطان سینه قرار می‌دهد.
وی تاکید کرد: تغییر سبک باروری در کشور باعث شده، سن ازدواج و سن فرزندآوری بالا رفته و به تبع آن سن ابتلا به سرطان پایین بیاید. این موضوعی است که قادر به اصلاحش بودیم اما به خاطر فقدان آموزش و یا کم توجهی بانوان به اهمیت و تاثیر آن در سلامتشان، در حال حاضر به یک چالش تبدیل شده است.
وی در ادامه افزود: یکی دیگر از موارد قابل اصلاح کاهش مواجهه با اشعه‌هاست. لذا بدون دلیل و تجویز پزشک نباید در معرض اشعه‌های تصویربرداری قرار گرفت . بر اساس منابع علمی و پزشکی همچنین گزارش‌های W.H.O استفاده از قرص‌های ضد بارداری به مدت طولانی مدت و بدون تجویز پزشک باعث بروز بعضی از سرطانها از جمله سرطان سینه در بانوان می‌شود. لذا قبل از مصرف حتما باید پزشک شرح حال کاملی از مشکلات فعلی و قبلی مادر در اعضایی مانند کبد، سینه و دستگاه تناسلی کسب کند، معاینات و آزمایش‌های لازم را به عمل آورد، سپس در مورد مصرف یا عدم مصرف آن تصمیم بگیرد.
رئیس گروه سلامت مادران در پایان تاکید کرد: زنان باید در صورت احساس توده در سینه و یا قرمزی در پوست سینه، ترشح غیرطبیعی و یا زخم برای معاینه به متخصص مراجعه کنند. خدمات آموزشی خودآزمایی و غربالگری سرطانها از جمله سرطان سینه در پایگاه‌ها و مراکز بهداشت توسط ماماها و مراقبین سلامت به صورت رایگان ارائه می‌شود لذا تمامی خانم‌ها در هر سنی می‌توانند با مراجعه به این مراکز از این خدمات رایگان استفاده کنند.
