بحران آبی بی سابقه کدام کشورها را تهدید می‌کند؟

این سطح از تنش آبی، زندگی، شغل، امنیت غذایی و انرژی مردم را به خطر می‌اندازد. آب برای رشد محصولات زراعی و پرورش دام، تولید برق، حفظ سلامت انسان، تقویت جوامع عادلانه و برآورده کردن اهداف آب‌وهوایی جهان نقش اساسی دارد اما چه چیزی باعث افزایش تنش آبی می‌شود و اینکه کدام کشورها و مناطق بیشترین تاثیر را خواهند داشت.

تقاضا برای آب در سراسر جهان، از موارد در دسترس بیشتر شده و از سال ۱۹۶۰ بیش از دو برابر شده است. افزایش تقاضای آب اغلب نتیجه رشد جمعیت و صنایعی مانند کشاورزی آبی، دامداری، تولید و تولید انرژی است. در این میان، عدم سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های آب، سیاست‌های مصرف ناپایدار آب یا افزایش تنوع ناشی از تغییرات اقلیمی همگی می‌تواند بر تامین آب موجود تأثیر بگذارد.

تنش آبی، نسبت تقاضای آب به منابع تجدیدپذیر، رقابت بر سر منابع آب محلی را اندازه‌گیری می‌کند. کشوری که با «تنش شدید آبی» مواجه شده به این معنی است که حداقل ۸۰ درصد از منابع موجود خود را استفاده و ۴۰ درصد از منابع خود را حذف می‌کند.

داده‌ها نشان می‌دهد که در حال حاضر ۲۵ کشور سالانه در معرض تنش آبی بسیار بالایی قرار دارند، به این معنی که بیش از ۸۰ درصد از منابع آب تجدیدپذیر خود را برای آبیاری، دام، صنعت و نیازهای خانگی استفاده می‌کنند. حتی یک خشکسالی کوتاه‌مدت این مکان‌ها را در معرض خطر تمام شدن آب قرار می‌دهد و گاهی اوقات دولت‌ها را وادار می‌کند که آب را قطع کنند. پیش از این، این طرح در بسیاری از نقاط جهان ازجمله انگلستان، هند، ایران، مکزیک و آفریقای جنوبی مشاهده شده است.

بحرین، قبرس، کویت، لبنان، عمان و قطر پنج کشوری هستند که بیشترین تنش آبی را دارند. تنش آبی در این کشورها عمدتاً ناشی از عرضه کم، همراه با تقاضای مصرف خانگی، کشاورزی و صنعتی است.

بحرین که به‌عنوان پرتنش‌ترین کشور جهان شناخته می‌شود، چندین نقص در سیستم مدیریت آب خود دارد. در مقابل، برخی از کشورهای دیگر مانند کره جنوبی، سیستم مدیریت هوشمند آب را اتخاذ کرده است.

مناطقی که بیشترین تنش آبی را دارند خاورمیانه و شمال آفریقا هستند که ۸۳ درصد از جمعیت در معرض تنش آبی بسیار زیاد و جنوب آسیا که ۷۴ درصد در معرض تنش آبی هستند.

انتظار می‌رود یک میلیارد نفر دیگر تا سال ۲۰۵۰ با تنش آبی بسیار بالا زندگی کنند حتی اگر جهان افزایش دمای جهانی را تا سال ۲۱۰۰ به ۱.۳ درجه سانتی‌گراد تا ۲.۴ درجه سانتی‌گراد محدود کند.

پیش‌بینی می‌شود تقاضای جهانی آب تا سال ۲۰۵۰ بین ۲۰ تا ۲۵ درصد افزایش یابد، در حالی که انتظار می‌رود تعداد حوضه‌هایی که با تنوع سالانه بالا یا منابع آب کمتر قابل پیش‌بینی مواجه هستند، ۱۹ درصد افزایش یابند. برای خاورمیانه و شمال آفریقا، به این معنی است که ۱۰۰ درصد جمعیت تا سال ۲۰۵۰ با تنش آبی بسیار بالا زندگی خواهند کرد. این یک مشکل نه تنها برای مصرف‌کنندگان و صنایع وابسته به آب، بلکه برای ثبات سیاسی است.

بزرگترین تغییر در تقاضای آب از هم اکنون تا سال ۲۰۵۰ در جنوب صحرای آفریقا رخ خواهد داد. در حالی که اکثر کشورهای جنوب صحرای آفریقا در حال حاضر تحت فشار شدید آب نیستند، تقاضا در آنجا سریعتر از هر منطقه دیگری در جهان در حال رشد است. انتظار می‌رود تا سال ۲۰۵۰، تقاضای آب در جنوب صحرای آفریقا ۱۶۳ درصد افزایش یابد که چهار برابر نرخ تغییر در مقایسه با آمریکای لاتین است و انتظار می‌رود افزایش ۴۳ درصدی در تقاضای آب داشته باشد.

این افزایش مصرف آب می‌تواند باعث رشد اقتصادی عمده در آفریقا شود و پیش‌بینی می‌شود سریع‌ترین منطقه اقتصادی در جهان باشد با این حال، استفاده ناکارآمد از آب و مدیریت ناپایدار آب نیز تولید ناخالص داخلی منطقه را تا ۶ درصد کاهش می‌دهد.

افزایش تنش آبی رشد اقتصادی کشورها همچنین امنیت غذایی جهان را تهدید می‌کند. بر اساس داده‌ها، ۳۱ درصد از تولید ناخالص داخلی جهانی یا ۷۰ تریلیون دلار تا سال ۲۰۵۰ در معرض تنش آبی بالا قرار خواهد گرفت که این رقم در سال ۲۰۱۰ معادل ۱۵ تریلیون دلار (۲۴ درصد تولید ناخالص جهانی) بود.

امنیت غذایی جهانی نیز در خطر است. در حال حاضر، ۶۰ درصد از کشاورزی آبی جهان به ویژه نیشکر، گندم، برنج و ذرت با استرس آبی بسیار بالایی مواجه هستند با این حال، برای تغذیه ۱۰ میلیارد نفر تا سال ۲۰۵۰، جهان باید ۵۶ درصد بیشتر از سال ۲۰۱۰ غذا تولید کند و همه اینها در حالی است که با افزایش تنش آبی همچنین بلایای ناشی از آب‌وهوا مانند خشکسالی و سیل مقابله می‌کند.

با مدیریت مستمر و صحیح می‌توانیم منابع آبی را به اندازه کافی حفظ کنیم. باید به خاطر داشته باشیم که داشتن آب کافی صرفاً با رفع تشنگی ما برابر نیست، بلکه تضمین امنیت غذایی، مبارزه با بلایای فوری مانند آتش‌سوزی‌های جنگلی و بیماری‌های مرتبط با گرما و حفظ سطح مناسب بهداشتی است.