حال «ایران» خوب است/ از «آذر» و «توران» چه خبر؟
معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست ضمن اشاره به وضعیت «ایران» - یوز آسیایی - درباره رهاسازی «آذر» و «توران» - دو توله یوز آسیایی در اسارت- اظهار کرد: از یوزپلنگ‌های موجود در اسارت برای تکثیر استفاده و نسل‌های بعدی در طبیعت رها خواهند شد.
تکثیر یوزپلنگ در اسارت پروژه‌ای است که با انتقال «دلبر»، «کوشکی» و «ایران» (سه توله یوز»- به توران وارد مرحله جدیدی شد. ابتدای فروردین ماه ۱۴۰۰ «فیروز» - یوز نر ۱۱ ساله منطقه توران - نیز زنده‌گیری و برای جفتگیری با «ایران» - یوزپلنگ ماده - به محیط اسارت واقع در سایت توران منتقل شد. جفتگیری با موفقیت انجام شد و بهار سال ۱۴۰۰ سه توله یوز متولد شدند اما مرگ سرنوشت هر سه بود. سال جاری نیز در حالی که امید می‌رفت که «ایران» دوباره باردار شود بنا به اعلام نهایی سازمان محیط زیست این اتفاق نیفتاد.
سال گذشته دو توله یوز هم به جمع یوزپلنگ‌های در اسارت پیوستند. ۱۲ آذر ۱۴۰۱ این دو فرد که بعدها «آذر» و «توران» نام گرفتند توسط چوپانی در زادگاهشان یعنی پارک ملی توران پیدا شدند سپس به سمنان منتقل شدند و بعد از فرایند وزن‌گیری به توران بازگشتند.
حسن اکبری درباره آخرین وضعیت یوزپلنگ آسیایی (ایران) اظهار کرد: وضعیت «ایران» همچون گذشته است و از سلامت کافی بهره می‌برد و هیچ مشکلی ندارد. منتظریم که سیکل طبیعی برای باروری او اتفاق افتد.
وی درباره وضعیت «آذر» و «توران» نیز گفت: این توله یوزها قابلیت رهاسازی را ندارند چرا که تنها یوزپلنگ‌هایی که در طبیعت رشد کرده‌اند، توانایی بقا در این محیط را دارند و تلاش ما بیشتر در این راستا است که امنیت زیستگاه‌های اطراف توران را افزایش دهیم همچنین میزان طعمه‌ها را بیشتر کنیم و بتوانیم شرایط زیستگاهی را بهتر کنیم. به خصوص در شمال و شرق توران زیستگاه‌هایی در خارج از محدوده حفاظت شده توران وجود دارند که نمی‌توانیم بر آن مناطق، مدیریتی اعمال کنیم چرا که جزو مناطق چهارگانه نیستند علاوه بر آن مسئله محدودیت نیرو و اعتبارات نیز وجود دارد.
معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: اقداماتی نیز در زمینه حفاظت مشارکتی در شرق توران آغاز شده است. بخش خصوصی در این زمینه به سازمان حفاظت محیط زیست در حوزه حفاظت و همچنین تکثیر طعمه‌های یوز کمک می‌کند. اولویت طعمه‌هایی که به دنبال تکثیر و افزایش آن،ها هستیم، آهو و قوچ و میش است.
وی افزود: امیدواریم بتوانیم دشت‌های جنوب شرقی توران و دشت‌های لاغری(غرب شهرستان بردسکن در استان خراسان رضوی) را از طعمه آهو و ارتفاعات برخی روستاها را با کمک بخش خصوصی از قوچ و میش غنی کنیم. موضوع تکثیر طعمه، اتفاق مثبتی است که تفاهمنمه آن با بخش خصوصی امضا شده است.
به گفته اکبری در شمال توران اقدامات اولیه انجام شده است تا بتوانیم همکاری بین دو استان سمنان و خراسان شمالی ایجاد کنیم و از ظرفیت استانداری‌ها بهره ببریم. سازمان حفاظت محیط زیست نیز در کنار آن‌ها قرار گیرد و با کمک بخش‌های خصوصی و حفاظت داوطلبانه بتوانیم محدوده بینابینی میان منطقه حفاظت شده توران و مناطق حفاظت شده میاندشت و خوش ییلاق را از طریق این تفاهم‌نامه حفاظت کنیم
معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط‌زیست تاکید کرد: تحقق این امر بسیار مهم است و بیشتر مشاهداتی که از یوز در سال جاری داشتیم، در خارج از محدوده توران و در این محدوده حفاظت شده بینابینی میان این سه منطقه بوده است بنابراین ضرورت دارد که بحث حفاظت در این منطقه تقویت شود و تکثیر طعمه صورت گیرد.
وی ادامه داد: توران خود یک زیستگاه طبیعی است و در صورت حفاظت کافی به‌طور خودکار طعمه‌هایش افزایش می‌یابد اما به دلیل اینکه زمان کافی برای افزایش ناخودآگاه طعمه‌ها وجود ندارد برنامه داریم طعمه‌ها را به شیوه تکثیر و یا رهاسازی و انتقال نیز افزایش دهیم تا وضعیت امنیت و طعمه در این زیستگاه بهتر شود.
اکبری در پایان درباره مسئله تکثیر در اسارت و رهاسازی «آذر» و «توران» به طبیعت نیز اظهار کرد: مسئله تکثیر در اسارت موضوعی نیست که همین امروز در برنامه کاری خود بگنجانیم بلکه در بلند مدت برنامه انتقال به شرایط نیمه وحشی و همچنین تا حد امکان وحشی‌سازی یوزپلنگ‌های زاده شده نسل‌های بعدی در اسارت را در برنامه خود داریم اما فعلاً یوزهایی که در اسارت هستند، در زمینه تکثیر به کار گرفته خواهند شد.
