رئیس موسسه تحقیقات آب:
خشکسالی برفی در کشور بسیار جدی است
رئیس موسسه تحقیقات آب کشور با بیان اینکه طی ارزیابی‌های اخیر سطح پوشش برفی در کشور روند منفی و نزولی دارد، گفت: برف منبع تامین آب کشور در تابستان است و مساله خشکسالی برفی موضوع بسیار جدی است که با آن روبرو هستیم.
محمدرضا کاویان‌پور درباره وقوع پدیده خشکسالی برفی در زمستان امسال و تاثیر سدسازی برای عبور از بحران کم آبی، گفت: افزایش دمای هوا در کره زمین به ویژه محدوده آسیا با پایین آمدن سطح پوشش برفی همراه شده است؛ طی ارزیابی‌های اخیر سطح پوشش برفی در کشور روند منفی و نزولی دارد.
رئیس موسسه تحقیقات آب کشور در این زمینه تاکید کرد: برف منبع تامین آب کشور در تابستان است و مساله خشکسالی برفی موضوع بسیار جدی است که با آن روبرو هستیم.
وی با بیان اینکه رژیم بارشی کشور دچار نوسان شده است، ادامه داد: در فصول پاییز و بهار هرکدام ۲۵ درصد آب مورد نیاز کل سال کشور باید تامین شود، اما در دو سال اخیر این فرمول تغییر کرده است؛ در شرایطی که در فصل تابستان ۵ درصد منابع آبی کشور تامین می‌شود، تابستان ۱۴۰۰ پربارش‌ترین فصل سال بود. در این شرایط تصمیم‌گیری بسیار دشوارتر و متناسب با این امر فعالیت در بخش‌های مختلف از جمله کشاورزی پیچیده‌تر شده است.
کاویان‌پور یادآور شد: در کنار تغییر رژیم بارشی کشور، میزان بارندگی‌ها کاهش یافته است. این در حالی است که امروز با کاهش ۴۳ درصدی بارندگی‌ها نسبت به شرایط نرمال روبرو هستیم و در این شرایط لازم است نسبت به ذخیره‌سازی و حفظ منابع آبی برای سال آبی پیش‌رو، توجه بیشتری صورت گیرد.
رئیس موسسه تحقیقات آب کشور در ادامه، سد‌ها را یکی از بهترین و مفهمومی‌ترین ابزار‌ها برای مقابله با شرایط موجود عنوان کرد و بیان داشت: خوشبختانه بسیاری از بارندگی‌های اخیر در حوضه‌های آبی سد‌های کشور رخ داده است که پیامد خوبی است.
وی افزود: کشور دارای مرز‌های جغرافیایی بسیاری است که منتهی به دریا‌ها می‌شود؛ خروجی منابع بارشی مختلفی که از کنار این سواحل عبور می‌کند، دریا است. بر این اساس وزیر نیرو موضوع استفاده از این ظرفیت آبی را در خط مجاور سواحل که آب مناسب با کیفیت‌تری را داراست مورد تاکید قرار داده است.
کاویان‌پور در ادامه به تعریف موضوع ال‌نینو و ارتباط آن با بارندگی‌ها پرداخت و گفت: استفاده ابزاری از موضوع آب برای تحریک افکار عمومی، توسط شبکه‌های اجتماعی که پایگاه‌های آن خارج از کشور است یک پدیده طبیعی است، اما در وزارت نیرو این رویه در پیش‌بینی‌های بارندگی دنبال نشد.
رئیس موسسه تحقیقات آب کشور در این باره توضیح داد: وزیر نیرو با توجه به مجموع منابع آبی کشور و درک درست از عدم قطعیت‌ها در موضوع پیش‌بینی‌ها، حساسیت‌های با ضریب اطمینان بالا را پیگیری مورد تاکید قرار داد.
وی افزود: همه دیتا‌های جهانی و سازمان‌های مسئول کشور پیش‌بینی می‌کردند امسال باید در انتظار پاییز پربارش باشیم، اما بر اساس تصمیم عاقلانه و خردمندانه در وزارت نیرو این امر مسجل شد که نمی‌شود به این گزارشات اعتماد کرد و در نهایت در مواجهه با این موضوع جوانب احتیاط رعایت شد.
وی با بیان اینکه در برنامه منابع و مصارف از یک روش پویا به صورت فصلی و مداوم بهره‌مند می‌شویم، اظهارکرد: با توجه به شرایط موجود مطالعات بسیاری صورت گرفته است، به طوری‌که مطالعات احداث سد‌های زیرزمینی در سال‌های گذشته در کشور صورت گرفته است.
رئیس موسسه تحقیقات آب کشور ادامه داد: اخیرا مطالعاتی با موضوع کاهش میزان تبخیر از مخازن آب در موسسه تحقیقات آب کشور آغاز شده و نیازمند تحلیل و تحقیق بیشتری است.
وی در ادامه بر اهمیت پیشبرد بازتخصیص آب تاکید کرد و افزود: این امر درخصوص چاه‌های کشاورزی و به ویژه در حوزه صنعت در حال پیگیری است. صنایع کشور به میزان قابل توجهی وابسته به آب‌های سطحی و زیرزمینی هستند و روند کاهش آب‌های تجدیدپذیر ایجاب می‌کند که صنعت به سمت استفاده از سایر منابع آبی سوق یابد که شیرین‌سازی آب و استفاده از آب‌های غیرمتعارف از جمله این اقدامات است که در برنامه هفتم توسعه به آن اشاره شده است.
کاویان‌پور با اشاره به راه‌اندازی سامانه پیش‌بینی سیلاب اشاره کرد و گفت: پس از سیلاب‌های سال‌های ۹۷ و ۹۸، وزارت نیرو به این نتیجه رسید مجموعه سیستم‌های هشدار موجود کشور پاسخگوی نیاز‌ها نیست بر این اساس مجموعه مدیریت بحران شکل گرفت و وظیفه و ماموریت موسسه تحقیقات آب، توسعه سامانه بومی پایش و پیش‌بینی بارش و سیلاب با تاکید بر جریان ورودی به سد‌های کشور تعیین شد.
وی تصریح کرد: بر این اساس سامانه‌ای با دقت ۸ کیلومتر تعریف و ایجاد شد که هم‌اکنون در اختیار همه کاربران شرکت‌های آب منطقه‌ای، آب و فاضلاب و برق قرار گرفته است. حدود ۴۰۰ کارشناس در سراسر کشور به این سامانه متصل هستند و دائما آن را رصد می‌کنند.
رئیس موسسه تحقیقات آب کشور همچنین از راه‌اندازی سامانه دریای خزر سخن به میان آورد و خاطرنشان کرد: پایش رودخانه‌های ورودی به دریا از جمله مواردی است که توسط این سامانه صورت می‌گیرد.
