چگونه به دستگاه گوارش خود آسیب بزنیم؟

دکتر محسن رجب نیا با اشاره به هفته سلامت گوارش اظهار کرد: از سال ۱۹۵۸ که اولین کنگره گوارش جهان برگزار شد، ۲۹ می به عنوان روز جهانی سلامت گوارش نامگذاری و از ۵ تا ۱۱ خرداد به عنوان هفته سلامت گوارش در کشور در نظر گرفته شده است. بر این اساس «سلامت دستگاه گوارش شما: آن را در اولویت قرار دهید» به عنوان شعار روز جهانی گوارش امسال انتخاب شده و کلیت و هدف از این اقدام هم افزایش توجه و آگاهی عمومی نسبت بهداشت و سلامت دستگاه گوارش است.

وی ادامه داد: بر مبنای شعار امسال روی چند بخش مرتبط با دستگاه گوارش تمرکز شده است که یک بخش آن آگاهی عمومی در خصوص بهداشت، شیوع بیماری‌ها، پیشگیری و تشخیص، درمان و اختلالات گوارشی است. چون سلامت دستگاه گوارش بسیار مهم بوده و جذب و هضم مواد مغذی و غذایی مورد نیاز بدن به سلامت این دستگاه بستگی دارد. ‌در مورد سلامت دستگاه گوارش توجه به سه فاکتور موثر بر آن حائز اهمیت است که شامل عادات روزانه، نوع تغذیه و عادات ورزشی است.

سیگار و الکل به دستگاه گوارش آسیب می‌زند

دکتر رجب نیا ادامه داد: در خصوص عادات روزانه از مواردی که باید برای حفظ سلامت دستگاه گوارش از مصرف آن اجتناب کرد استعمال دخانیات و نوشیدنی‌های الکلی است که متاسفانه بسیار رایج هستند. مصرف این دو باعث بیماری شایع گوارشی مثل ریفلاکس مری و معده، زخم معده و آسیب‌های کبدی می‌شود.

این فوق تخصص گوارش و کبد در مورد تاثیر عادات روزانه فردی بر سلامت دستگاه گوارش، بیان کرد: استرس موضوع دیگر مرتبط با سلامت دستگاه گوارش است. طبیعتا سبک زندگی امروزی خالی از استرس نیست و باید با ورزش منظم، خواب کافی، تکنیک‌های آرامش بخش مثل یوگا و مصرف غذای سالم این استرس را کنترل کنیم.

وی ادامه داد: موضوع بعدی خواب است که اگر در طول شبانه روز خواب با کیفیت و به اندازه داشته باشیم در سلامت دستگاه گوارش موثر خواهد بود و در غیر این صورت می‌تواند آسیب‌زا باشد. به ویژه آنکه ما اصطلاحی داریم به نام میکربیوم دستگاه گوارش، یعنی پنج درصد وزن بدن ما میکروب است، میکروب‌های مفیدی که در سطح دستگاه گوارش هستند و تمام این عادات روزانه و استعمال دخانیات الکل، استرس یا خواب ناکافی یا تغذیه ناسالم این میکروب‌های مفید را از بین خواهد برد و جایگزین آن میکروب‌هایی خواهد شد که با مکانیزم‌های مختلف به بدن آسیب می‌زنند.

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی البرز در ادامه گفت: موضوع دیگری که با سلامت دستگاه گوارش مرتبط بوده و مورد توجه هفته سلامت دستگاه گوارش قرار دارد نوع تغذیه است و بر این تاکید می‌کند که طیف سالمی از غذا و مواد مغذی مثل سبزیجات، حبوبات، آجیل، غلات و غذاهای حاوی فیبر مصرف شود. در واقع فیبر دو عملکرد مهم در بدن ایفا می‌کند، یکی حرکات دستگاه گوارش را در بدن منظم می‌کند و دیگر اینکه جذب مواد غذایی را تقویت می‌کند.

خوردن آهسته غذا مشکلات گوارشی را کمتر می‌کند

دبیر علمی هفته جهانی سلامت گوارش البرز در ادامه یادآور شد: از سمت دیگر نوشیدن مقدار کافی آب برای سلامت دستگاه گوارش از اهمیت زیادی برخوردار است، لذا همواره باید در نظر داشته باشیم که آب بهترین نوشیدنی است. نکته مهم بعدی این است که باید غذا به صورت آهسته خورده شود، چون بسیاری از نفخ و دردهای شکمی به خاطر سرعت غذا خوردن ایجاد می‌شود. وقتی آهسته غذا می‌خوریم باعث می‌شود که حجم کمتری از غذا را مصرف کنیم و زودتر به احساس سیری برسیم و به تبع مشکلات گوارشی هم کمتر خواهد شد.

مصرف سوسیس و کالباس را محدود کنید

این پزشک در مورد مصرف چربی ادامه داد: در مورد مصرف چربی و چربی‌های اشباع هم باید بدانیم که هر چربی جامدی برای سلامت دستگاه گوارش بد و مضر است و باید مصرف غذاهای فرآوری شده و دارای مواد نگهدارنده، فست فودها، سوسیس و کالباس را محدود کرد.

دکتر رجب نیا در خصوص تاثیر فعالیت‌های فیزیکی و ورزش بر سلامت گوارش بیان کرد: ورزش‌های هوازی مثل دوچرخه سواری هم حرکات روده را بهبود می بخشند و هم با توجه به اینکه افزایش جریان خون و خون‌رسانی بهتر به بدن را به دنبال دارد، باعث می‌شود که هضم و جذب مواد غذایی با درصد بهتری در گوارش اتفاق بیافتد. همانطور که گفته شد استرس یک عامل مهم در ایجاد علائم گوارشی است و قطعا ورزش می‌تواند استرس را کاهش داده و علایم گوارشی را کم کند.

اصلاح تغذیه باعث بهبود عملکرد گوارشی می‌شود

وی ادامه داد: با توجه به کم تحرکی، افزایش وزن و چاقی در افراد، ورزش و در کنار آن اصلاح تغذیه می‌تواند باعث کاهش وزن و بهبود عملکرد گوارشی شود. از طرف دیگر وزن زیاد خود یک عامل خطر بسیاری از سرطان‌های گوارشی است و قطعا با ورزش و اصلاح سبک زندگی می‌توان از آنها پیشگیری کرد.

وی در پایان خاطر نشان کرد: ورزش و فعالیت فیزیکی کافی جدا از کاهش وزن باعث کاهش ریسک ابتلا به کبد چرب و بیماری‌های مرتبط با دستگاه گوارش می‌شود.