درمان خودسرانه زردی در نوزادان ممنوع/ آغوز بهترین غذا برای نوزاد
یکی از رایج‌ترین عارضه‌هایی که نوزادان و کودکان تازه متولد شده از گذشته تا به امروز به آن مبتلا می‌شوند، زردی یا همان یرقان است. زردی نوزاد می‌تواند به علت‌های زیادی به وجود بیاید و علائم و انواع زردی نوزاد نیز می‌تواند بسیار متفاوت باشد. به همین دلیل باورهای غلط درباره زردی نوزاد بسیار گریبان گیر خانواده‌ها می‌شود.
زردی نوزاد به طور کلی از تجمع بیلی روبین و عدم دفع آن از بدن نوزادان به وجود می‌آید و بررسی‌ها نشان می‌دهد حدود ۶۰ درصد از نوزادان رسیده و ۸۰ درصد از نوزدان نارس دچار درصدی از زردی هستند.
این باور غلط درباره زردی نوزاد وجود دارد که زردی کاملاً بی خطر بوده و لازم نیست که درباره آن نگرانی داشت. تا حدودی این مسئله که زردی عمدتاً بی خطر بوده و خود به خود درمان می‌شود غلط نیست؛ اما سهل انگاری و درمان خودسرانه یا دیر آن ممکن است باعث بروز عارضه‌ها و بیماری‌های خطرناک‌تر و ریسکی‌تری شود. این عارضه در مراحلی ممکن است حتی باعث آسیب جدی و دائمی به مغز شود.
معمولا زردی نوزاد به‌صورت زرد شدن رنگ پوست و چشم خود را نشان می‌دهد. چراکه خون نوزاد حاوی مقدار زیادی بیلی‌روبین است. بیلی‌روبین رنگدانه گلبول‌های قرمز خون است که در اثر تجزیه آنها تولید می‌شود. سپس توسط کبد به صفرا تبدیل شده و از طریق مدفوع دفع می‌شود.
زردی نوزاد یک بیماری شایع است و اغلب در نوزادان نارسی که قبل از هفته ۳۸ بارداری متولد شده‌اند بروز می‌کند. زیرا کبد آنها به اندازه کافی بالغ نیست تا از شر بیلی‌روبین موجود در جریان خون خلاص شود. در این شرایط، اگر با فتوتراپی برای تجزیه بیلی‌روبین موجود در خون اقدام نشود، احتمال آسیب به مغز نوزاد وجود دارد. مطالعات نشان داده‌اند که تغذیه مناسب مادر در دوران بارداری و شیردهی، می‌تواند کمک زیادی به پیشگیری و رفع زردی نوزاد کند.
معمولا زردی حدود یک هفته تا دو هفته بعد از تولد و در پوست صورت، چشم‌ها و لثه‌های نوزاد ظاهر می‌شود. سپس به نواحی دیگر مانند پوست شکم، قفسه‌سینه و پاها گسترش پیدا می‌کند. این بیماری باعث خواب‌آلودگی و بی‌حالی نوزاد و کاهش تمایل او به شیر خوردن نیز می‌شود.اگرچه در اغلب موارد علت زردی، نارسایی کبد نوزادان است. اما در برخی از موارد علت زردی ناسازگاری گروه خونی مادر و نوزاد است که باعث تخریب گلبول‌های قرمز خون نوزاد و افزایش سطح بیلی‌روبین می‌شود. همچنین اختلالات خونی مانند همولیز و عفونت‌های مادرزادی نیز موثر هستند.
تنها راه درمان زردی مراجعه به مراکز درمانی جهت دریافت خدمات درمانی لازم، نظیر نوردرمانی (فوتوتراپی) برای تغییر شکل و ساختار بیلی‌روبین به منظور افزایش دفع آن از طریق مدفوع یا ادرار نوزاد است. بنابراین مصرف هر ترکیب دیگری به غیر از شیر مادر، هیچ کمکی به بهبود زردی نوزاد نمی‌کند.
در طول ۶ ماه اول زندگی نوزاد، شیر مادر تنها غذایی است که باید به نوزاد داده شود. تغذیه انحصاری با شیر مادر به این معنی است که نوزاد در ۶ ماه اول زندگی فقط شیر مادر می‌نوشد و شیر خشک یا آب نمی‌نوشد. شیردهی منظم و اطمینان از دریافت کافی شیر توسط نوزاد به حذف بیلی‌روبین از خون نوزاد و دفع آن از طریق مدفوع یا ادرار کمک می‌کند.
افزون بر این توجه شود که میزان جذب چربی و ورود آن به بدن نوزاد در نوزادن متفاوت است.چربی شیر مادر به‌خوبی جذب بدن نوزاد می‌شود اما سایر انواع چربی مثل چربی کره و روغن حیوانی، عمدتا جذب نشده و با مدفوع نوزاد دفع می‌شود. همچنین دقت شود که مصرف شیرخشت یا هر ترکیب دیگری از این قبیل مانند کاچی، عدس محلی، آب نخود، آب هندوانه، کاسنی، آّب کدو مسما ،چکاندن چند قطره آب انار در دهان نوزاد یا خوراندن ماهی کوچک زنده به نوزاد دچار زردی در بهبود زردی او از باورهای نادرستی است که بین مردم رواج پیدا کرده است که مصرف آنها ممکن است به کبد تکامل نیافته‌ی نوزاد آسیب بزند.
معجزه شیر مادر برای سلامت نوزاد
تغذیه با شیر مادر برای نوزادان بسیار مهم است،به‌طورکلی شیردهی به افزایش مصرف آغوز که یک مایع غنی از مواد مغذی است که در چند روز اول پس از تولد تولید می‌شود، کمک می‌کند. آغوز سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها و سایر موادی است که می‌تواند به محافظت از کبد کودک کمک کند و می‌تواند در درمان زردی مفید باشد.
شیردادن مکرر نوزاد به‌خصوص در روزهای اول پس از تولد بسیار مهم است. این کمک می‌کند تا اطمینان حاصل شود که کودک به‌اندازه کافی شیر دریافت می‌کند و سطح بیلی‌روبین کاهش یابد. اطمینان از اینکه نوزاد به‌اندازه کافی هیدراته شده است می‌تواند در مدیریت زردی مفید باشد. شیر مادر منبع اصلی هیدراتاسیون نوزادان است، بنابراین اطمینان از دفعات مکرر شیردهی می‌تواند به هیدراته نگه‌داشتن نوزاد کمک کند.
همچنین باید تماس پوست به پوست مادر و فرزند ایجاد شود. این تماس به تنظیم دمای بدن و سطح قند خون نوزاد کمک می‌کند. همچنین به تحریک سیستم گوارشی کودک و افزایش تولید شیر مادر کمک می‌کند.
آغوز بهترین غذا برای نوزاد را دور نریزید
در چند روز اول پس از تولد نوزاد، مادر فقط مقدار کمی شیر زرد یا طلایی رنگ تولید خواهد کرد که به آن آغوز می‌گویند. آغوز سرشار از مواد مغذی و آنتی‌بادی است که به محافظت از نوزاد در برابر عفونت‌ها کمک می‌کند. اگرچه مقدار آغوز کم است، اما تمام مواد مغذی مورد نیاز نوزاد را در چند روز اول زندگی تا زمانی که به طور مکرر آن را دریافت می‌کند، فراهم می‌کند. آغوز نیز به عنوان شیر مادر در نظر گرفته می‌شود، منتها به شکل اولیه و غلیظ آن.
بنابراین مصرف آغوز توسط نوزاد نه تنها سبب زردی نمی‌شود بلکه ضروری است و به سلامت سیستم ایمنی و در کل سلامت نوزاد کمک می‌کند و حتی آغوز با سرعت بخشیدن به دفع مکونیوم نوزاد احتمال زردی را نیز کاهش می دهد.
