سلامت کلیه ها: ۵ علامت هشداردهنده اولیه بیماری و عادت های سالم
کلیهها در وهله اول مسئول سمزدایی از بدن هستند و سلامت آنها بهطور مستقیم روی تمام اندامها و دستگاههای بدن تاثیر میگذارد.
در این مقاله علائم اولیه بیماری کلیوی را مورد بحث قرار میدهیم، شیوههای کارآمد برای حفظ سلامت کلیهها را ارزیابی کرده و رفتارهایی را که باعث مختل شدن عملکرد کلیهها میشوند بررسی میکنیم.
تشخیص علائم بیماری کلیوی
علائم اولیه بیماری کلیوی میتوانند نامحسوس باشند و زمانی که به نارسایی کلیوی ختم میشوند، ممکن است برای حذف سموم و حفظ جان خود به دیالیز نیاز پیدا کنید. از اینرو، تشخیص زودهنگام بسیار اهمیت دارد. شما باید پنج علامت هشدار اولیه بیماری کلیوی را بشناسید. اگر متوجه هرکدام از این علائم شدید، باید بسرعت سراغ مراقبتهای پزشکی بروید:
- رنگپریدگی یا زردی
- تیره شدن لبها
- زبان به رنگ قرمز تیره با متمایل به آبی با پوشش سخت و سفیدرنگ
- ورم کردن کل بدن (ادم)
- بوی تند ادرار در حین خروج از بدن
مدیریت شرایط مزمن با سیبزمینی شیرین چینی
فشار خون بالا، قند خون بالا، کلسترول بالا و التهاب کلیه از جمله عوامل خطر اصلی بیماری مزمن کلیوی هستند.
مطالعه انتشاریافته در نشریه بینالمللی اورولوژی و نفرولوژی نشان داد که نفروپاتی دیابتی (۲۴.۱ درصد)، نارسایی کلیوی مرتبط با فشار خون (۲۰.۹ درصد) و بیماری گلومرولی اولیه (۱۱.۱ درصد) سه علت اصلی بیماری مزمن کلیوی در سالمندان هستند. از این گذشته، ۷۱.۶ درصد از بیماران سالخورده مبتلا به بیماری مزمن کلیوی از دو یا چند بیماری زمینهای رنج میبرند که شیوع آنها با بالا رفتن سن افزایش مییابد.
از اینرو، مدیریت این شرایط برای محافظت از سلامت کلیهها و عدم نیاز به دیالیز بسیار اهمیت دارد.
سیبزمینی شیرین چینی یک داروی طبیعی برای کنترل فشار خون بالا، قند خون بالا و کلسترول بالا است. همچنین سرشار از موسین است که به جلوگیری از انباشت چربی در عروق خونی کمک کرده و قابلیت ارتجاعی شریانها را حفظ میکند و خطر تصلب شرایین را کاهش میدهد. از این گذشته، موکوپلی ساکاریدها، پتاسیم و فیبر خوراکی موجود در سیبزمینی شیرین چینی به تثبیت فشار خون، قند خون و سطح کلسترول کمک میکنند.
در طب سنتی چینی از سیبزمینی شیرین چینی اغلب برای درمان دیابت استفاده میشود. فراتحلیل ۵۳ کارآزمایی تصادفی و کنترلشده نشان داد که ترکیب سیبزمینی شیرین چینی با درمانهای مرسوم- به تنهایی یا بهعنوان یک ترکیب گیاهی- نقش مؤثری در کاهش قند خون، چربی خون و مقاومت به انسولین در بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ دارد.
رویکردهای طب سنتی چینی برای تقویت سلامت کلیهها
درمان طب سنتی چینی برای بیماریهای کلیوی اغلب با رسیدگی به طحال و معده آغاز میشود. برای نمونه، مدیریت ادم در بیماران کلیوی با تقویت و حمایت از عملکرد این اندامها انجام میگیرد.
اصطلاح «طحال» در طب سنتی چینی فراتر از حیطه کالبدشناختی است و به یک سیستم انرژی متمرکز در اطراف طحال اشاره دارد که پانکراس و دستگاه گوارشی را تنظیم میکند. طحال جدا از نقشی که در حفظ ایمنی بدن ایفا میکند، با هضم غذا ارتباط مستقیم دارد. با تقویت طحال و معده میتوان سلامت کلیهها را بهبود بخشید.
متن باستانی «گزیده ماتریا مدیکا» (بن کائو جانگ مو) نشان میدهد که سیبزمینی شیرین چینی میتواند کلیهها را تغذیه کند، طحال و معده را تقویت کرده و اسهال را تسکین بدهد. در هوای گرم میتوانید با سیبزمینی شیرین چینی یک بشقاب سالاد سرد فوقالعاده تهیه کنید. با سرد شدن هوا، سوپ سیبزمینی شیرین چینی و مرغ یک غذای فوقالعاده برای اعضای خانواده خواهد بود که میتوانند از خوردن آن در کنار بکدیگر لذت ببرند.
از این گذشته، طحال در طب سنتی چینی با رنگ زرد گره خورده و باور بر این است که غذاهای زردرنگ بویژه برای طحال و معده مفید هستند. غذاهای زردرنگ پیشنهادی شامل ارزن، کدو تنبل و سیبزمینی شیرین چینی هستند که همگی به تقویت طحال و حفظ سلامت کلیهها کمک میکنند. تحقیقات نشان دادهاند که پلی ساکاریدهای کدو تنبل میتوانند سطح قند خون و کلسترول خون را کاهش دهند.
تغییر اساسی عادتها برای بهبود سلامت کلیهها
ایجاد چند تغییر ساده در عادتهای غذایی میتواند سلامت کلیهها را حفظ کند.
۱- مصرف نوشیدنیها و غذاهای خام یا سرد مانند سالاد و بستنی را محدود کنید.
۲- مصرف غذاها و نوشیدنیهای بیش از حد شیرین را کاهش دهید، زیرا فشار قابلتوجهی به طحال و معده وارد میکنند.
برای نمونه، مصرف بیش از اندازه فروکتوز در نوشیدنیهای شیرین میتواند سطح اسید اوریک را بالا ببرد که ممکن است باعث نقرس شود. نقرس به نوبه خود میتواند به آسیب کلیوی منجر شود که ممکن است شما را محتاج دیالیز کند. مصرف بیش از حد نوشیدنیهای شیرین نیز میتواند فشار بیشتری به کلیهها وارد کرده و روند نزولی عملکرد آنها را تسریع کند.
از اینرو، به کسانی که از نوشیدنیهای شیرین لذت میبرند توصیه میشود که این عادت را به دو وعده در هفته محدود کنند و بتدریج آن را به یک وعده در هفته برسانند و درصورت نیاز به کاهش مصرف خود ادامه دهند.
۳- از خوردن غذاهای بیش از حد چرب، شور یا پرچاشنی مانند غذاهای تند و سرخکردنی اجتناب کنید.
بسیاری از موارد نارسایی مزمن کلیه به دلیل فشار خون بالا رخ میدهند و مصرف بیش از اندازه نمک یکی از عوامل اصلی آن است. مصرف نمک زیاد میتواند فشار خون را بالا ببرد که به نوبه خود به کلیهها آسیب میزند.
مطالعه انتشاریافته در نشریه مواد مغذی نشان داد که بیماران مبتلا به فشار خون بالا باید تلاش زیادی برای کاهش مصرف نمک داشته باشند. این امر بهطور کلی به واسطه کاهش فشار خون، بهبود عملکرد عروق و افزایش قابلیت ارتجاعی شریانها برای سیستم قلبی عروقی مفید است.
اگر با صورت متورم از خواب بیدار میشوید، باید احتیاط کنید و ببینید که رژیم غذاییتان پرنمک یا پرچاشنی نباشد. با تنظیم رژیم غذایی خود و بویژه با کاهش مصرف نمک میتوانید تورم را ظرف چند روز کاهش دهید.
فواید حمام برای سلامتی
حمام کردن گردش خون را در طحال، کبد و کلیهها افزایش میدهد که به دفع سموم از طریق عرق کردن کمک میکند.
هنگام حمام کردن مطمئن شوید که دمای آب بین ۳۷ و ۴۰ درجه سانتیگراد باشد. به افرادی که مشکلات کلیوی دارند، توصیه میشود که قبل و بعد از حمام یک لیوان آب گرم بنوشند تا دچار کمآبی نشوند. بیماران دیالیزی باید از حمام کردن در روز دیالیز خودداری کنند تا دچار فشار خون پایین و شوک نشوند. این افراد بهتر است برای حمام کردن تا یک روز بعد از دیالیز صبر کنند.