حال «دلبر» یوزپلنگ ایرانی نامساعد شد/ اعزام تیم پزشکی از تهران به توران
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان سمنان گفت: وضعیت جسمانی «دلبر» یوزپلنگ ماده ۱۴ ساله سایت تکثیر یوزپلنگ آسیایی در منطقه توران شاهرود نامساعد شد.
سعید یوسف‌پور شامگاه پنجشنبه به رسانه‌ها گفت: از صبح امروز علایمی از وضعیت نامطلوب بالینی در دلبر مشاهده شد، به همین دلیل یک تیم دامپزشکی از استان با حضور در سایت، وضعیت این یوزپلنگ را زیر نظر گرفت.
وی به اعزام تیم دامپزشکی از تهران به توران شاهرود اشاره کرد و افزود: هدف از اعزام این تیم پزشکی بررسی‌های دقیق‌تری از حال عمومی دلبر است.
مصدومیت از ناحیه دست راست
یوسف‌پور درباره علایم مشاهده شده در یوزپلنگ ماده دلبر اظهار کرد: این یوزپلنگ صبحانه امروز خود را نیمه کاره رها کرد و تنها به خوردن ۲۰۰ گرم گوشت کبک بسنده کرد و در ساعت ۱۴ نیز حین راه رفتن در ناحیه دست راست می‌لنگید و کمی بعد علایم بی‌حالی، ضعف و بی‌حرکتی به همراه آبریزش دهان و بینی در این حیوان مشاهده شد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان سمنان افزود: دلبر ابتدا از پذیرش و خوردن غذای عصرگاهی سرباز زد اما پس از قرار دادن حدود ۱۰۰ گرم گوشت گاو در نزدیکش با اندکی تاخیر سراغ گوشت رفت و از آن تغذیه کرد.
وی ادامه داد: اگرچه حدود ساعت ۱۵ وضعیت دلبر کمی بهتر شد اما قدم زدن همراه با لنگ‌زدن و بالا نگه‌داشتن دست راست دوباره ثبت شد.
یوسف‌پور با اشاره به اطلاع‌رسانی سریع وضعیت بالینی به دامپزشک معتمد، گفت: علاوه بر اخذ دستورات دامپزشکی لازم باید موضوع در کمیته دامپزشکی یوزپلنگ آسیایی مطرح شود.
دلبر، سال ۱۳۹۰ و در حالی که توله‌ای بسیار کوچک و آسیب‌پذیر بود از دست متخلفان شکار و صید که قصد فروش داشتند نجات پیدا کرد و به دلیل آنکه سن کمی داشت و نمی‌توانست به تنهایی در طبیعت زندگی کند برای مدتی در پارک ملی توران و در شرایط اسارت نگهداری شد.
پس از آن به تهران منتقل و چند سالی در پارک پردیسان تهران تحت مراقبت قرار گرفت و در نهایت به سایت تکثیر و پرورش یوزپلنگ آسیایی در منطقه توران شاهرود بازگردانده شد. نام این یوزیلنگ ماده از نام قدیمی یکی از بخش‌های پارک ملی گرفته شده است.
یوزپلنگ‌های آسیایی در پارک ملی توران قلمرو خود را علامت‌گذاری می کنند و از دیگر راه‌های شمارش یوزپلنگ‌ها توسط کارشناسان حفاظت محیط‌زیست است.
حفاظت محیط‌زیست بر اساس شواهد موجود به صورت تقریبی می‌تواند حدس بزند چند قلاده در طبیعت وجود دارد، اما نکته مهم این است که این گونه انقراض‌یافته و تعداد آن کمتر از ۵۰ قلاده است.
یوزپلنگ ایرانی در فهرست اتحادیه بین‌المللی حفاظت از محیط زیست قرار دارد، به معنای اینکه گونه‌ای «در خطر انقراض» است، حدود ٢ هزار سال پیش یوزها در بیشتر نقاط آسیا حضور داشتند، اما اکنون یوزپلنگ آسیایی، ایران و بخش‌هایی از استان سمنان را خانه امن خود یافته است و اکنون مسوولان و متخصصان بومی در سایت تکثیر در اسارت و ارتقای امنیت پارک ملی توران تغییر سرنوشت یوزپلنگ از خطر انقراض را دنبال می‌کنند.
منطقه توران یا خارتوران در شرق استان سمنان در شهرستان شاهرود یکی از سه منطقه حفاظت شده ایران با مساحت یک میلیون و ۴۷۰ هزار هکتار، خاستگاه زیست یوزپلنگ ایرانی به شمار می‌رود.
یوزپلنگ جزو گربه‌سانان محسوب می‌شود و گربه‌سانان امکان زادآوری ۲ بار در سال و دوره بارداری سه ماه دارد و به طور معمول فصل‌هایی که رطوبت هوا بیشتر است برای جفت‌گیری این گونه ارزشمند مناسب است و بر پایه تحقیقات انجام شده، دی و بهمن بهترین ماه‌های سال برای جفت‌گیری یوزپلنگ آسیایی است که پس از ۹۰ روز معمولا در اردیبهشت ماه توله به دنیا می‌آید.
براساس تحقیقات انجام شده، یوزپلنگ جزو پستانداران چندهمسری است و یوزپلنگ آسیایی از ۲ تا سه سالگی بالغ شده و تا هشت سالگی قدرت زادآوری دارد و نوع زایش یوزپلنگ آسیایی چندقلوزایی است.
