صیانت شدیم؟!/ بررسی وضعیت کندی اینترنت و کاهش دسترسی ها

این روزها بعید است که در جمع دوستان و خانواده و یا در محل کار، کسی از اوضاع اینترنت گلایه نکند. شرایطی که از هفته نخست اعتراضات به مرگ مشکوک مهسا امینی در کشور کلید خورد و تا امروز، هر روز بدتر از دیروز، ادامه دارد. در هفته اخیر اما، اختلال در دسترسی به اینترنت جهانی بیش از همیشه بود. فیلترشکن‌ها یکی پس از دیگری از دسترس خارج می‌شوند، دسترسی به پیامرسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی سخت‌تر شده و موج فیلترینگ وب‌سایت‌های خارجی را در می‌نوردد.

۲۴ آذرماه، خبری به نقل از «احمد وحیدی» وزیر کشور دولت سیزدهم مبنی بر «فیلتر کردن کامل فضای مجازی» در رسانه منتشر و چند ساعت بعد تکذیب شد. در ۱۸ آذرماه نیز، «محسین طائب»، رییس پیشین سازمان اطلاعات سپاه گفته بود «روزی می‌رسد در پلتفرم‌ها ما مشخص می‌کنیم عکس چه کسی منتشر شود و چه کسی نشود». وزارت ارتباطات دولت ابراهیم رییسی نیز در ۳ ماه گذشته، اظهارات ضد و نقیضی در این مورد داشته است.

از ۳۰ شهریور ماه و با آغاز اخلال دولتی در اینترنت، کسب‌وکارهای کشور، روزانه حداقل ۵۰ میلیون تومان و حداکثر ۵۰۰ میلیون تومان آسیب دیده‌اند. بیش از ۴۱درصد شرکت‌ها، ۲۵ تا ۵۰ درصد درآمد خود را در این مدت از دست داده‌اند و حدود ۴۷ درصد نیز، بیشتر از ۵۰ درصد کاهش فروش داشته‌اند. بررسی داده‌های معاونت پژوهشی سازمان امور مالیاتی کشور، نشان می‌دهد که قطعی اینترنت در ایران روزانه ۳۰۰۰ میلیارد تومان خسارت به بار آورده است. یعنی هزینه ۳ماه قطعی اینترنت در ایران، برابر با ۴۳درصد یک سال درآمد نفتی کشور( ۲۵میلیارد دلار) است.

اظهارات مسوولان کشور، به ویژه «عیسی زارع‌پور»، وزیر ارتباطات در رابطه با حمایت از کسب‌وکارهای کشور، با عملکرد سیاست‌گذاران فضای مجازی از ابتدای فعالیت دولت سیزدهم تا امروز، در تناقض است. قطعی و کندی گسترده اینترنت و فیلترینگ بی‌رحمانه حالا دامن شهروند ایرانی را گرفته و تاثیرش در زندگی روزمره نیز ملموس است. با وجود همه این‌ها، نه تنها هیچ چشم‌اندازی برای رفع محدودیت‌های فضای مجازی وجود ندارد، بلکه به نظر می‌رسد وضعیت اینترنت در روزهای آینده نامطلوب‌تر خواهد شد.

به گزارش رصدخانه اینترنتی IODA، وضعیت اینترنت در استان‌های کردستان، البرز، تهران، سمنان، لرستان و بوشهر در ۲۴ ساعت گذشته با اختلال شدید همراه بوده است. اینترنت همراه و خانگی در استان کردستان، از حوالی ساعت ۲۲ روز شنبه، ۲۶ آذرماه به شدت مختل بوده و تا لحظه تنظیم این گزارش نیز ادامه دارد. دسترسی آی‌پی‌های منحصر به فرد به اینترنت در استان کردستان، تا این ساعت با اختلال همراه بوده و در ساعاتی به قطعی کامل نزدیک شده است.

در استان تهران نیز، اختلال در اینترنت همراه از ساعت ۲۰ روز شنبه آغاز شده و بین ساعات ۰۷:۰۰ و ۰۸:۰۰ صبح یکشنبه با افت شدید همراه بود. دسترسی کاربران به فضای اینترنت از ساعت ۰۶:۰۰ روز ۲۷ آذرماه بیشترین اختلال در شبانه‌روز گذشته را تجره کرده است. از نیمه‌شب گذشته، تعدادی از کاربران تهرانی در شبکه‌های اجتماعی، گزارش‌هایی از دشواری در اتصال به فیلترشکن‌ها منتشر کرده‌اند. همچنین اینترنت‌های Point to Point در محدوده میدان آزادی و دانشگاه شریف با افت شدید سرعت همراه بوده‌اند.

اینترنت در استان البرز نیز از ساعت ۲۱:۳۰ روز شنبه تا ۰۴:۱۰ بامداد یکشنبه با اختلال و افت سرعت شدید همراه بوده است. دسترسی کاربران استان البرز با آی‌پی منحصربه‌فرد به اینترنت، بین ساعات ۰۲:۰۰ و ۰۴:۰۰ بامداد یکشنبه به مرز قطعی کامل رسیده است. وضعیت در استان‌ها لرستان، سمنان و بوشهر نیز، با تفاوت در ساعات و مدت‌زمان اختلال، تقریبا مشابه است. آنچه قطعی است، دشواری شهروندان ایران در دسترسی به اینترنت آزاد و تحمیل آسیب میلیاردی به کسب‌وکارها و اقتصاد کشور است.

در روزهای اخیر، کارشناسان و تعداد زیادی از کاربران فضای مجازی از اجرای بی‌صدای طرح صیانت از فضای مجازی حرف می‌زنند. علی‌رغم بازگشت آرامش نسبی به خیابان‌های کشور پس از حدود ۲ ماه اعتراضات مداوم، کندی اینترنت، کاهش دسترسی به فیلترشکن‌ها، قطعی منطقه‌ای در چند استان کشور همچنان ادامه دارد. آیا این، صدای پای صیانت است؟!