با لپ‌تاب، سیاره کشف کنید!
تیمی از دانشمندان موسسه فناوری ماساچوست و موسسه علوم کارنگی مجموعه بزرگی از داده‌های جمع‌آوری شده توسط رصدخانه کِک در دو دهه اخیر را در دسترس عموم قرار داده که به افراد اجازه می‌دهد با بررسی آن‌ها، سیارات فراخورشیدی را کشف کنند.
این پایگاه داده حاوی 61 هزار سنجش سرعت دوپلر از 1600 ستاره نزدیک است. اثر دوپلر در فیزیک امواج می‌گوید که بسامد ظاهری یک موج بر اثر حرکت فرستنده یا گیرنده آن تغییر می‌کند. این پدیده را کریستیان یوهان دوپلر، فیزیکدان اتریشی در مقاله‌ای در سال ۱۸۴۲ بیان کرد. اثر دوپلر در همهٔ امواج مانند امواج صوتی و امواج الکترومغناطیسی دیده می‌شود.
این داده‌ها بین سال‌های 1994 تا 2008 توسط طیف‌سنج وضوح بالای اشل ( HIRES ) در رصدخانه کک در هاوایی جمع‌آوری شده است. این طیف‌سنج، نور ستاره را دریافت کرده و آن را در رنگین‌کمانی از کانال‌های رنگی توزیع می‌کند که به دانشمندان در درک بهتر ترکیبات و سرعت شعاعی آن که شامل سرعت حرکت نور به سمت یک جسم یا دور شدن از آن است، کمک می‌کند.
اگرچه این پایگاه داده در اصل برای کشف سیارات فراخورشیدی طراحی نشده بود، اما محققان می‌گویند که طیف‌سنج HIRES یک شکارچی زیرک سیاره است و با استفاده از داده‌های سرعت شعاعی به کشف سیارات جدید می‌پردازد.
این طیف‌سنج حاوی یک سلول جذب یود گازی است که محققان از آن برای مشاهده تغییرات دوره‌ای طیف نور ستاره میزبان موسوم به تغییرات دوپلری استفاده می‌کنند. این اصلاحات با تغییرات کوچک در سرعت ستاره ایجاد می‌شوند که دانشمندان می‌توانند از آن برای استنباط گرانش یک سیاره فراخورشیدی استفاده می‌کنند.
محققات با استفاده از داده‌های این طیف‌سنج توانسته‌اند 100 سیاره فراخورشیدی از جمله سیاره GJ 411 را که در اطراف چهارمین ستاره نزدیک منظومه شمسی گردش می‌کند، شناسایی کنند. یافته‌های آن‌ها در مجله Astronomical منتشر شده است.
مردم عادی می‌توانند کنسول نرم‌افزاری این تیم را دانلود کرده، ستاره دلخواهشان را با بررسی بیشتر انتخاب کرده و با کمک ابزارک کشویی به افزایش یا کاهش دریچه زمانی رصدهای ستاره‌ای بپردازند. اگر کاربری دریابد که تحلیل‌هایش تا حد زیادی به مدل‌های سنجش ثبت شده قبلی از ارتعاشات ستاره‌ای شبیه است، به احتمال زیاد یک سیاره را کشف کرده و می‌تواند آن را در آدرس http://oklo.org/systemic-console-tutorial-1-hd-4208 / وارد کند.
منبع: ایسنا
10
