افزایش شکار غیرمجاز در اردبیل؛ صیادان به شکار سیاه‌گوش هجوم برده‌اند

در وضعیت فعلی 7.8 درصد از مساحت استان اردبیل به عنوان مناطق تحت حفاظت محیط زیستی و 17.7 درصد شامل مناطق شکار ممنوع شناخته می‌شود. رقمی که در مقایسه با عرصه‌های نیازمند حفاظت بسیار اندک و از میانگین کشوری پایین‌تر بوده و تمامی تاکیدات متولیان محیط زیست جهت افزایش آن بر زمین مانده است.

نتیجه بی‌توجهی به توسعه مناطق تحت حفاظت موجب شده تا بخش قابل توجهی از تلاش محیط‌بانان برای احیای محیط زیست و حمایت حیات وحش، صرف مقابله با شکارچیان و صیادان غیرمجاز شده و این چرخه توان و انرژی زاید الوصفی را به خود اختصاص دهد.

تا جایی که تنها در سال جاری نگاهی به آمار شکار و صید غیرمجاز نشان می‌دهد، حیات وحش اردبیل در معرض تهدید بوده و حتی سازمان‌های مردم نهاد نیز در تبیین صیانت و حمایت از حیات وحش در اردبیل اقدام درخوری نداشته‌اند.

ثبت 43 مورد شکار غیرمجاز پستانداران

مدیرکل حفاظت از محیط زیست استان اردبیل در این خصوص تصریح کرد: در 10 ماهه سال جاری 2728 مورد صید غیرمجاز ماهیان، 180 مورد شکار غیرمجاز پرندگان، 43 مورد شکار غیرمجاز پستانداران، 223 مورد زنده‌گیری پرندگان و 71 مورد شروع به شکار و صید به ثبت رسیده است.

محمد خداپرست افزود: علاوه بر شناسایی دو مورد نگه‌داری و خرید و فروش حیات وحش زنده و غیرزنده، 16 سلاح غیرمجاز و 77 سلاح مجاز به همراه 945 مورد ادوات و وسایل کشف شده شناسایی شده است.

وی با اشاره به شناسایی دو مورد تعلیف غیرمجاز دام اظهار کرد: شکار و صید غیرمجاز موجب تهدید حیات برخی گونه‌ها شده و از سال گذشته حمایت ویژه از خرس قهوه‌ای، غاز پیشانی سفید کوچک و پلنگ را آغاز کردیم؛ در عین حال صیانت از سیاه‌گوش در دستور کار قرار گرفته است.

وی با بیان اینکه برنامه صیانت شامل سرشماری، حمایت ویژه از زیستگاه، آموزش محیط‌بانان و مردم بومی و فرهنگ‌سازی در سطح گسترده است، افزود: با این وجود همچنان شاهد شکار و صید غیرمجاز هستیم.

خداپرست تصریح کرد: راهکار کاهش شکار و صید غیرمجاز افزایش عرصه‌های تحت حفاظت است که با وجود تاکیدات امسال افزایشی نداشتیم و پیشنهادات اداره کل همچنان در حال بررسی است.

وی گفت: از جمله منطقه انزان به عنوان شکار ممنوع پیشنهاد شده و پیگیر پوشش منطقه اثرطبیعی ملی درختان فسیل شده و «شیروان دره» در مشکین شهر نیز هستیم تا به واسطه این اقدامات بتوان مناطق ویژه را حفاظت کرده و سطح شکار و صید غیرمجاز را کاهش داد.

مدیرکل حفاظت از محیط زیست استان معتقد است تنها شکار و صید غیرمجاز تهدیدی برای حیات وحش استان محسوب نمی‌شود و مشکل اساسی که می‌تواند در آینده به بحران تبدیل شود، وضعیت زیستگاه‌ها است.

دام غیرمجاز سه برابر ظرفیت مراتع

خداپرست با بیان اینکه زیستگاه‌های حیات وحش با تهدید تنوع زیستی مواجه شده‌اند، اظهار کرد: ما شاهد چرای بی‌رویه و ورود دام مازاد به مراتع هستیم تا جایی که حداقل سه برابر ظرفیت مرتع، دام وارد آن می‌شود.

وی با بیان اینکه بخش عمده این معضلات در شهرستان خلخال مشاهده می‌شود، تصریح کرد: با این وجود در سایر مناطق استان مشکل مشابه دیده می‌شود و در طی سال‌ها موجب تهدید زیستگاه حیات‌وحش شده است.

مدیر‌کل حفاظت از محیط زیست استان گفت: این معضل بارها در جلسات مختلف مطرح شده اما نتیجه‌بخش نبوده است به‌طوری‌که همچنان شاهد ورود دام بیش از ظرفیت مراتع هستیم.

همچنین مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان اردبیل نیز پیش از این در جمع خبرنگاران تصریح کرد: پوشش گیاهی مراتع ییلاقی استان در اثر تخریب و استفاده بی‌رویه عشایر نسبت به سال‌های گذشته کاهش یافته است.

شهامت هدایت افزود: فشار چرای دام در مراتع یکی از آسیب‌های جدی است که توان اکولوژیکی مراتع را به شدت کاهش می دهد؛ ورود دام بدون پروانه مرتع‌داری و دام مازاد بر ظرفیت قید شده در پروانه مرتع‌داری به مراتع به استناد تبصره 2 ماده 47 قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت، جرم محسوب شده و افراد متخلف از طریق مراجع قضایی تحت پیگرد قانونی قرار می‌گیرند.

هرچند برخی اقدامات بازدارنده و اغلب به صورت مقطعی برای مقابله با معضل چرای بی‌رویه دام صورت گرفته اما مدیر کل حفاظت از محیط زیست استان تصریح کرد: تخریب طبیعت و چرای بی‌رویه در ادامه منجر به از بین رفتن پوشش گیاهی و تشدید ریزگردها می‌شود و لازم است فکر اساسی برای وضعیت زیستگاه‌ها صورت گیرد.

مطابق اظهارات مدیرکل حفاظت از محیط زیست استان اردبیل، عرصه‌های طبیعی و حیات‌وحش با تهدید جدی از سوی خود انسان مواجه هستند.

حمایت از حیات وحش نگاه تزئینی نیست

خداپرست معتقد است زمانی که حمایت از محیط زیست مطرح می‌شود، چندان در اولویت قرار نمی‌گیرد و سازمان محیط زیست نیز به دلیل اینکه مسئولیت نظارتی دارد، عملا در بیشتر مواقع نمی‌تواند مداخله داشته باشد.

مدیرکل حفاظت از محیط زیست استان با بیان اینکه سازمان‌های مردم‌نهاد باید پای کار بوده و نسبت به فرهنگ‌سازی اقدام کنند، اظهار کرد: روند نگاه به محیط زیست و حمایت از حیات وحش نیازمند تغییر است و برخی گونه‌ها در معرض تهدید هستند.

47گونه پستانداران، 261 گونه پرندگان، 29 گونه خزندگان، 8 گونه دوزیستان و 19 گونه ماهیان در عرصه‌های زیستی این استان حیات دارند که 17 گونه در معرض خطر هستند.

وی به برگزاری دوره های آموزشی مختلف از سوی این اداره کل اشاره کرد و گفت: گروه هدف ما برای آموزش از مهدکودک تا مدرسه، دانشگاه، روستا و حتی مسئولان را در برمی‌گیرد و به صورت جدی در سال جاری کارگاه‌هایی به اجرا درآمد.

خداپرست با تاکید به اینکه 26 کارگاه زنان روستایی، 3 کارگاه زنان حاشیه شهر، 15 عنوان کارگاه در کتابخانه‌های عمومی، 5 عنوان در مهدهای کودک، 15 کارگاه ویژه دهیاران و شوراها و 32 کارگاه ویژه محیط‌بانان برگزار شده است، افزود: در تمامی کارگاه‌های آموزشی حمایت از محیط زیست و حیات وحش به عنوان یک اصل مورد تاکید قرار می گیرد.

مدیرکل حفاظت از محیط زیست استان افزود: تهدید و انقراض یک گونه در محیط زیست چرخه‌های زیستی را مختل کرده و اثرات سو آن در حیات تمامی جانداران مشاهده می‌شود؛ به همین دلیل ممانعت از شکار و صید غیرمجاز و ممانعت از تخریب زیستگاه‌ها دو مطالبه جدی است و انتظار می‌رود از سوی سایر دستگاه‌های اجرایی مورد توجه قرار گیرد.

برخی گونه‌ها مانند پلنگ به حدی در معرض تهدید انقراض هستند که مشاهده حتی یک راس از آن امیدی در دل محیط‌بانان است.
این در حالی است که شکار به ظاهر شکوه‌مندانه حیات وحش سایه شومی بر سر جاندارانی شده که هیچ آزاری برای انسان نداشته‌اند.

منبع: تسنیم

10