تغییر الگوی کشت نیاز ضروری بخش کشاورزی کاشان
تغییر الگوی کشت با توجه به شرایط ویژه دشت کاشان از نظر کاهش سطح‌آب‌های زیرزمینی یکی از ضرورت‌ها بوده که در چند سال گذشته در این راستا گام‌های خوبی برداشته شده است.
زمین‌های کشاورزی نزدیک به ۵۶۸ هزار هکتار (برابر ۳.۵ درصد) از مساحت کل استان اصفهان را شامل می‌شود که با توجه به محدودیت منابع آبی در سال‌های گذشته، تنها نزدیک به ۳۰۰ هزار هکتار آن زیر کشت زراعی و باغی قرار دارد.
کمبود آب در واقع بزرگ‌ترین مشکل کشاورزان منطقه است که سال‌هاست با آن دست به گریبان شدند؛ در حالی که با استفاده از فناوری‌های نوین آبیاری، شیوه‌های جدید کشت، استفاده از محصولات کم‌آب‌بر و ابزارهای نوین کشاورزی می‌توانست شرایط دیگری در شمال استان اصفهان رقم بخورد.
اگرچه طرح تغییر الگوی کشت اخیرا در اصفهان به عنوان نخستین استان کشور طراحی شده و برای تصویب در اختیار سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی این استان قرار گرفته است اما فعالان بخش کشاورزی در نقاط مختلف منجمله کاشان با وجود همه کاستی‌ها، در چند سال گذشته فعالیت‌های خوبی را در این زمینه آغاز کردند.
تغییر الگوی کشت، ضرورت حفظ منابع آب
عضو هیات علمی دانشگاه کاشان با اشاره به وجود چشمه سلیمانیه و قنات‌های دیگر در فین، از این منطقه به عنوان کمربند سبز و باغ‌های کاشان یاد کرد و گفت: با تغییر الگوی کشت باید این سرمایه (آب) در شهرستان حفظ شود.
حسین خراسانی‌زاده افزود: اگر به سمت تغییر الگوی کشت نرویم، به علت کمبود آب مشکلات و تنش‌های اجتماعی ادامه‌دار در کاشان آغاز و روز به روز بیشتر خواهد شد؛ چون مجبور می‌شویم آبدهی چاه‌های کشاورزی را کاهش دهیم، در حالی که کشاورز احساس می‌کند آب از کیفیت مناسبی برخوردار نیست و از سویی دیگر از توان مالی لازم برای ادامه کار برخوردار نیست.
وی با تاکید بر کاهش تدریجی محصولات آب‌بر در منطقه کاشان اظهار داشت: باید با آموزش کشاورزان توجیه شوند و به صورت پیشنهاد محصولات جایگزین را به آنها معرفی کرد.
عضو هیات علمی دانشگاه کاشان با اشاره به اقلیم منطقه و تابش نور خورشید تشریح کرد: برای تامین نزدیک به ۸۰ درصد گرمایش گلخانه‌ها حتی در فصل زمستان، می‌توان از انرژی خورشیدی بهره گرفت.
وی تاکید کرد: با تغییر الگوی کشت ضمن ایجاد اشتغال بیشتر، کار کشاورزان راحت‌تر و اقتصاد کشاورزی بهتر می‌شود و می‌توانند محصول بیشتری را به هنگام تولید کنند.
افق افزایش گلخانه‌ها به ۵۰۰ هکتار
مدیر جهاد کشاورزی کاشان نیزاظهار داشت: تغییر الگوی کشت از جمله ملزومات موضوع بهره‌وری آب به ویژه در دشت کاشان به شمار می‌رود و سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان در یک سال گذشته خوشبختانه اقدام‌های بسیار خوبی برای مطالعه و تهیه برنامه الگوی کشت با بهره‌مندی از سازمان تحقیقات کشاورزی این استان انجام داده است.
رضا مظلومی افزود: این برنامه تا سطح دهستان‌ها آماده شده و هم اکنون با نظر مشورتی کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان و شهرستان کاشان در حال بازنگری است و البته تا پیش از نهایی شدن مطالعات برنامه الگوی کشت، مدیریت جهاد کشاورزی کاشان اقدام‌هایی را از سال‌های گذشته برای پیش‌برد هدف‌ها از جمله کشت پسته انجام داده بود.
وی بیان کرد: پیش‌نویس تغییر الگوی کشت هم آماده شده و قرار است در هیات دولت به تصویب برسد که در شهرستان کاشان با مشورت فرمانداری در حال بازنگری و اصلاح است اما مقرر شده قانونی مصوب شود که برای رعایت الگو ضمانت‌هایی وجود داشته باشد.
مدیر جهاد کشاورزی کاشان اضافه کرد: هدف این مدیریت انتقال کشت از فضای باز به فضای گلخانه‌ای است به همین منظور مناطق و کانون‌های استقرار شرکت‌های گلخانه‌ای شناسایی شدند تا با همراهی دستگاه‌های خدمات‌رسان مانند برق، گاز و منابع آب برنامه عملیاتی شود.
وی تصریح کرد: در حال حاضر کاشان با ۲۷ هکتار، بالاترین سطح زیر کشت محصولات گلخانه‌ای را در بین شهرستان‌های کویری استان اصفهان به خود اختصاص داده و بر اساس افقی که برای ۲ سال آینده ترسیم شده است، این رقم باید به سطح ۵۰۰ هکتار افزایش یابد.
مظلومی با تاکید بر اینکه جهاد کشاورزی از دیدگاه صاحب‌نظران، استادان و کارشناسان در راستای اصلاح الگوی کشت استقبال می‌کند، از کشاورزان خواست تا برای افزایش بهره‌وری مصرف آب و درآمدسرانه به این سازمان مراجعه کنند تا بتوان گام مهمی برای تغییر الگوی کشت در این منطقه برداشت.
تولید پسته، نمونه موفق تغییر الگوی کشت
مدیرعامل شرکت کشت و صنعت آب شیرین کاشان هم در این زمینه گفت: ۵۰۰ هکتار زمین پسته‌کاری داریم که نیمی از آن بارور و بازده شده و بقیه نیز در حال پیوند زدن برای باروری است که هر سال بر تولید آن افزوده می‌شود و رقوم موجود شامل احمدآقایی، کله قوچی، فندقی، اکبری و عباسعلی است که از محصولات با کیفت به شمار می‌آیند.
احسان درستکار با اشاره به استخدام ۳۰ نفر و اشتغال ۱۰۰ نفر در فصل‌های مختلف افزود: شرکت کشت و صنعت آب شیرین از ابتدا با نام شرکت ایثار فجر دارای ۱۷ هزار سهام‌دار بود که سال ۹۱ وارد بورس شد و تا کنون نزدیک ۳۰ درصد سهام خود را عرضه کرده است.
وی در ادامه بیان کرد: عملکرد تولید این شرکت در سال گذشته ۱۶۰ تن در هکتار بود که امسال به ۷۰۰ تن رسیده است و بر اساس برنامه ۶ ساله، این رقم باید به سه هزار و ۵۰۰ تن در هر هکتار برسد.
مدیرعامل شرکت کشت و صنعت آب شیرین کاشان اضافه کرد: سال گذشته ۲ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان پسته از این شرکت به فروش رسید و پیش‌بینی می‌شود این رقم امسال با افزایش ۱۰ برابری به ۲۸ میلیارد تومان افزایش یابد که البته تا کنون قرارداد فروش ۲۲ میلیارد تومان بسته شده و ۱۸ میلیارد تومان آن نیز دریافت شده است.
وی با اشاره به نصب دستگاه فرآوری پسته در این شرکت از چهار سال گذشته اضافه کرد: پیش‌تر برای فرآوری، محصول به شهرهای کرمان و رفسنجان انتقال می‌یافت که افزون بر تحمیل هزینه‌های حمل و نقل، مشکلات بهداشتی نیز به همراه داشت.
در حال حاضر ۶ هزار و ۳۰۰ هکتار زمین زراعی و ۹ هزار هکتار باغ و گلخانه در شهرستان کاشان وجود دارد.
شهرستان کاشان با جمعیت افزون بر ۳۶۸ هزار نفر، در فاصله نزدیک به ۲۰۰ کیلومتری شمال اصفهان واقع شده است.
منبع: ایرنا
68
